O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

partiyalar oralig‘ida noto‘g‘ri xulq-atvor.
Bunday vaziyatda ro‘y beradigan har qanday noto‘g‘ri xulq-atvor qoidaga asosan jazolanadi. Bu jazo navbatdagi (keyingi) partiyaga oid bo‘ladi.
Jazolashda qo‘llaniladigan kartochkalar. Xayfsan – kartochkasiz, og‘zaki yoki ishora bilan. Tanbeh – sariq kartochka.
Dakki – qizil kartochka.
Diskvalifikatsiya – sariq va qizil kartochkalar (qo‘shib ko‘rsatiladi).

10. Hakamlar, ularning burchlari va rasmiy ishoralari Hakamlar va ularning faoliyati.

Tarkibi:

• 
  birinchi hakam;
  
• 
  ikkinchi hakam;
  
• 
  kotib;
  
• 
  to‘rtta (ikkita) chiziq hakamlari.
  

Ularning joylashishi 10 sxemada ko‘rsatilgan FIVBning rasmiy musobaqalarida kotib assistenti bo‘lishi shart.
Hakamlar va ularning ish faoliyati.
O‘yin davomida hushtak chalish huquqi faqat birinchi va ikkinchi hakamga beriladi. Birinchi hakam to‘pni o‘yinga kiritishga ruxsat xushtagini chaladi. Birinchi va ikkinchi hakam yuz bergan xatoga aniq ishonch qilganlaridan so‘ng o‘yinni to‘xtatishga ko‘rsatma beradilar. Ular o‘yin davomida jamoaning biror iltimosini qondirish yoki rad etish
bo‘yicha hushtak chalish bilan ko‘rsatma beradilar. Bu holda birinchi hakam ro‘y bergan xatoning mohiyatiga ham, xatoga yo‘l qo‘ygan o‘yinchiga ham ko‘rsatma bermaydi. U faqat o‘yinning davom ettiri- lishiga ishora qiladi. O‘yin vaziyati hakamning xushtagi bilan to‘xtatilgan zahoti mohiyali rasmiy ishora bilan izohlanadi. Birinchi hakam quyidagilarni rasmiy ishora bilan ko‘rsatadi:

1. 
   to‘p kiritadigan jamoani;
   
2. 
   xatoning turini;
   
3. 
   xato qilgan o‘yinchini (agar zaruriyat bo‘lsa).
   

Ikkinchi hakam birinchi hakamning ishorasini kuzatib, uni takrorlaydi.
Agar xato ikkinchi hakam tomonidan belgilansa, u quyidagilarga ishora bilan ko‘rsatishi lozim:

1. 
   xatoning turi;
   
2. 
   xato qilgan o‘yinchi;
   
3. 
   to‘p kiritadigan jamoani.
   

Bu holda birinchi hakam ishorasini qaytarmaydi.
Agar xato ikki tomondan baravariga ro‘y bersa, ikki hakam ham quyidagilarga ishora qiladi:

1. 
   xatoning turi;
   
2. 
   xato qilgan o‘yinchilarni (agar zaruriyat bo‘lsa);
   
3. 
   to‘p kiritadigan jamoani.