O’zbkiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi

Indoneziya xalqlarining qadimgi davlatlari 
I-IV asrlarda orollarda davlatlarning g`arbiy 
(malaya), sharqiy (yava) guruhlari paydo bo’ladi. 
Garbiy guruh Sumatra davlatlarini tashkil qildi, 
ularning ichida ayniqsa markaziy Sumatraning tekislik 
qismida Malakka yarim orolining kichik davlatlari 
boshchiligida markazlashuv jarayoni tez boradi. Bu 
davlatlar hayotida tashqi savdo, tranzit savdo 
(ko’pgina ziravorlar, Molukka orollari bilan savdo 
qilingan) yetakchi o’rin tutadi. Janubiy–sharqiy 
Osiyoning bu asrlardagi dengizchilari Mon-kxmer va 
indoneziyaliklar edi. Shalmaladvipi (Malakka 
orolining qadimgi nomi) davlatlaridan eng mashhuri 
(II asrdan) Kataxa va Tambralinga edi. Ular nisbatan 
kuchli qo’shinga ega bo’lgan boy davlatlar bo’lgan. 
Bu davlatlarda madaniy taraqqiyot darajasi yuqori 
bo’lib, shahar aholisi orasida sanskrit adabiyoti, yozuv 
va tili, hinduizm va budda diniy ta'limoti keng 
tarqalgan.

---

464 
Yava va Kalimantandagi Malaya va Yava 
davlatlari agrar mamlakatlar edi. Garbiy Yavadagi 
Taruma va Mulavarman davlatlari (IV-V asrlar) 
sun'iy sug`orish inshootlarini qurishni amalga 
oshiradilar. Qullar, chorva va yer-mulkni xususiy 
mulkligini induizm koxinlari qo’llab-quvvatlaydilar.
Hindixitoy yarim orollarining sharqiy qirgogida 
indoneziya tillari oilasiga mansub xalklar yashaydigan 
Tyampa boshdan kuchli dengiz flotiga ega bo’lgan, 
yirik savdo davlati bo’lgan. Tyampa hokimlari qirg`oq 
bo’yidagi qo’shnilarini talash bilan shug`ullanar, 
dengizdagi o’z qudratini muntazam namoyish qilar 
edilar. Madaniyatda Tyampa Indoneziya dunyosiga 
tegishli bo’lib, ko’p hollarda ularga kxmerning ta'siri 
kuchli bo’lgan. Xan Xitoyi bilan urushlar, doimiy 
diplomatik va savdo aloqalari bilan almashinib 
turilgan.