O’zbkiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi

Uzoq Sharq va janubiy–sharqiy Osiyo 
mamlakatlari 
 

Koreya yarim orolining qadimgi 
davlatlari 
Qadimgi koreyslar eramizdan avvalgi I ming 
yillik o’rtalarida Koreya yarim oroli, janubiy 
Manjuriya va Lyaodun yarim orolida yashaganlar.
O’rmon va vodiylarda o’troq aholi, tog`larda 
ovchilar yashagan. Eramizdan avvalgi VII asrda 
koreyslar jez qurollarini yasay boshlaydilar. Shimolda 
tariq, arpa, janubda sholi ekila boshlanadi, 
eramizgacha bo’lgan I asrda temir qurollar tarqala 
boshlaydi. Ilk Koreya davlati-Choson eramizdan 
avvalgi III asrda rivojlangan dehqonchilik va 
urug`chilik munosabatlarini yemirilish jarayoni 
natijasida paydo bo’ldi. Choson davlati hududi 
shimoliy Koreya va Lyaodun yarim orolini egallaydi.
Er. avv. I asrga qadar shimoli-g`arbda qabilalar
birlashuvi natijasida Koreya yarim oroli shimoli va 
Manjuriya janubini o’z ichiga olgan Kogure davlati, 
janubda xan qabilalari birlashuvi bilan Silla va 
Pekche davlatlari paydo bo’lgan. Bularni ichida eng 

---

450 
kuchlisi Kogurs bo’lib, u Xan davlati (Xitoy)dan to’la 
mustaqillikni qo’lga qiritadi.
Qadimgi koreyslar jamiyati tabaqasi hukmron 
zodagonlar bo’lgan, qullar va erkin aholidan iborat 
edi. Qullar Xitoyga chiqarilgani to’g`risida 
ma'lumotlar mavjud. Qullar yordamchi ishlarni 
bajarganlar, davlatga qaram, shaxsan ozod, ammo 
iqtisodiy qaram bo’lgan «pastki hovlilar» eng ko’p 
sonli mayda ishlab chiqaruvchilarni tashkil qilgan.
Eramizning I-II asrida Kogure davlatida to’la 
qonli mustabid siyosiy tuzum hukmron edi. U
ranglarga (daraja) bo’lingan harbiy xizmat 
aslzodalariga tayangan. Hukmron qatlamning harbiy 
xususiyati Xan davlati bilan urush va uch Koreya 
davlatining yetakchilik uchun o’zaro urushlari bilan 
belgilangan edi.
Kogure davlatida hukmron sinflarni manfaatini 
himoya qiladigan qonunlar chiqarilgan. Xususiy
mulkka daxl qilishga qarshi juda ko’p jazolar 
belgilangan. Eramizning I-III asrlarida eng kuchli
Koreya davlati Kogure bo’lgan. IV asrda esa yarim 
orolning janubiy-g`arbida uzoq urushlardan so’ng 
Pekche davlati yetakchi o’ringa chiqadi. Yarim 
orolning janubi-sharqiy qismida Silla davlati 
mustahkamlanadi. Tashqi siyosatda Koreya 
davlatlarining asosiy vazifasi kuchli raqib Xitoyning 
tayziqiga qarshi kurash bo’lgan. Bu urushlarning 
asosiy og`irligi Kogure davlati zimmasiga tushdi. 

---

451