O’zbekston respublikasi oliy va o’rta-maxsus ta’lim vazirligi

---

O’ZBEKSTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA-MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI
 
BUXORO MUHANDISLIK- TEXNOLOGIYA 
INSTITUTI 
 
TJBAKT kafedrasi 
 
“Texnologik o’lchashlar va asboblar” fanidan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mavzu: Bosim o’lchash asboblari. 
 
Bajardi: 4-13 TJBAKT guruh tolibi Zokirov Sherali. 
 
Qabul qildi: Xonkeldiyeva Z. 
 
Buxoro 2011.

---

BOSIMNI O'LCHASH ASBOBLARI 
Bosimni o'lchash asboblari o'lchanayotgan kattalikning turiga va ishlash usuliga 
ko'ra tasniflanadi. O'lchanayotgan kattalikning turiga ko'ra bosimni va siyraklanishni 
o'lchaydigan asboblar quyidagilarga bo'linadi: 
barometrlar - atmosfera bosimini o'lchash uchun mo'ljallangan; 
manometrlar - ortiqcha bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan; 
differensial manometrlar - bosimlar farqini o'lchash uchun mo'ljallangan; 
vakuummetrlar - siyraklangan bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan; 
manovakuummetrlar - ortiqcha hamda siyraklashgan bosimni o'lchash uchun 
mo'ljallangan. 
Kichik hajmdagi (40 kPa gacha) bosim, siyraklanish va bosimlar farqini o'lchash 
uchun mo'ljallangan asboblar naporomerlar, tyagomerlar va tyagonaporomerlar 
deyiladi. 
Ishlash usuliga ko'ra bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar to'rt guruhga 
bo'linadi: 
1. Suyuqlikli manometrlar, ularda o'lchanayotgan bosim suyuqlik ustuni hosil 
qilgan bosim bilan muvozanatlashib, uning balandligi bo'yicha bosim qiymati 
aniqlanadi.