O'zbekstan respublikasi joqari hám orta arnawli bilimlendiriw ministrligi qaraqalpaqstan respublikasi ka’siplik bilimlendiriwdi rawajlandiriw ha’m muwapiqlastiriw aymaqliq basqarmasi no`kis Abu Ali Ibn Sino atindag’i ja’miyetlik salamatliq

Aldi’n ali’w usi’llari:
1. Aktiv immunizaciya payda etiw ushi’n AKDS vakcinaciyasi’ rejege tiykarlani’p islenedi.

Epidemekciyali’q kesellik boli’p, qulaq aldi’ silekey bezleri, nerv sistemasi’ ha’m basqa bezler (asqazan asti’ bezi ha’m basqalardi’ sheshek ta’rizde) zi’yanlawi’ menen xarakterlenedi

Ximiyalıq antiseptika. Bul usılda bakteriosid hám bakteriostatik ózgeshelikke iye bolǵan túrli ximiyalıq antiseptik elementlardı isletiw názerde tutılǵan. Antiseptiklar menen mikroblardı joytıw yamasa onı jarada rawajlanıwın toqtatıwdan ibarat. Tiykarǵı antiseptik qurallarǵa antiseptik elementlar kirip, olar túrli ximiyalıq gruppalarǵa tiyisli bolıp tabıladı. Xloramin eritpesi qo'lni tazalawda, irińli jaralardı emlewde metallmas ásbaplar, nawqaslar ushın isletiletuǵın ásbaplar hám xananı tazalawda qollanıladı.
Kaliy permanganat. Suwda jaqsı eruvchi qaralaw kristall bolıp tabıladı. Aqshıl qızǵılt reń reńli eritpeleri awız boslig'i, quwıq hám basqa organizm shayıw ushın isletiledi. Kúshlilew qaralaw biynápshe gúli reńli eritpesi bakteriosid ózgeshelikke iye bolıp, toqımalardı kuydiradi. Sol sebepli kúyiwde qara qotırlardı emlewde, badbo'y iyislerdi joytıwda, sonıń menen birge chirayotgan, irińli processlerdi juwıwda qollanıladı. Vodorod qıshqılanıw. 3-5% li eritpesi isletiledi. Reńsiz suyıqlıq vodorod qıshqılanıw toqıma fermenti katalaza menen qosılıp, kislorod ajraladi`, bul kóp muǵdarda kóbik ajırasıwına alıp keledi. Kóbik háreketi sebepli jaradan jat deneler, qan qoqımı, iriń shıǵıp ketedi.
Formaldegid. Ol gazsimion ótkir xidli, suwda jaqsı eriytuǵın element. Formaldegidning 40% li suwdaǵı eritpesi formalın dep júritiledi. Ásbaplardı, drenajlarni, qolǵaplardı sterillashda keń qollanıladı.
Spirt yaǵnıy etil spirti xirurgiyada keń qollanıladı. Spirtti qo'lni zıyansizlentiriw, operasiya jayın tazalawda, kesetuǵın ásbaplardı, optikalıq ásbaplardı dezinfeksiya qılıwda hám ipakni sterillashda isletiledi.

Biologiyalıq antiseptika. Arnawlı sarısuwlar, vaksina hám antibiotiklar tásirinde nawqastıń qorǵaw kúshlerin asıratuǵın, jaralarda infeksiyanıń rawajlanıwın toqtatuvchi antiseptik jekeutlari bolǵan emlew quralları (arnawlı sarısuwlar hám vaksinalar, anatoksinlar, immunglobulinlar, qan hám plazma quyılıw hám basqalar sonıń menen birge, málim bir organizm, (viruslar, zamarıqlar hám basqalar ) iskerliginde payda bolǵan elementlar arqalı basqalarǵa tásir etiwshi antibiotiklar, bakteriofaglar hám proteolitik fermentlerden ibarat.