O’zbekstan respublikasi joqari h’am orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

4_áwlad: 1975-jillardan baslanadi. Olarda element bazasi sipatinda úlken integral sxemalar, yaǵniy 1sm³ kólemde 100 mińǵa shekem elementti birlestirgen mikrosxema qollaniladi. Házirgi kúnde besinshi áwlad mashinalarin islep shiǵiw ústinde úlken kólemde jumislar alip barilmaqta.Ásirese bul tarawda XX-ásirdiń 80-jillarinda Yaponiya alimlari usinis etken besinshi áwladdiń joybari diqqatqa ilayiq. Bul joybar keyingi dáwir
Mashinalarin jaratiwdi kózde tutqan.Yaponiya alimlariniń aytiwlarina qaraǵanda, usi áwlad mashinalari ligikaliq máselelerdi sheshe alatuǵin, awizeki gáplerdi “esitetuǵin hám túsinetuǵin”, tekstlerdi oqip atirǵan tezlikte awdarma qilatuǵin hámde “kóretuǵin hám túsinetuǵin” boliwi kerek. Bul kompyuterlar úlken hám júda úlken integral sxemalar tiykaninda islewi názerde tutilǵan. Aqirǵi waqitlarda rawajlanǵan mámleketlerdegi ilimiy laborotoriyalarda belok molekulalari menen tájriybe ótkizilmetke.Olar kompyuterlerdiń arifmetikakiq tiykarin qurawshi tiykarǵi element ekilik sanaq sistemasinda este saqlawshi keteksheler waziypasin atqarmaqta.
Álbette bul jónelis boyinsha EEM quriw haqqinda gáp júritiwge álbette erte, biraqtájriybeler jaqsi nátiyjelerge alip barsa, kompyuterlerdiń jańa áwladin baslaytuǵin kompyuterlerge iye boliwimiz múmkin. Esaplaw texnikasiniń dúzilisi hám olardi islep shiǵariwdiń rawajlaniwi menen elektron esaplaw mashinalariniń jańalari payda bola beredi. Házirde EEMlardi tómendegi túrlerge ajiratiw múmkin: mikro, jeke, mini, ortasha tezlikte isleytuǵin, úlken tezlikte isleytuǵin super EEMlar.
Házirgi kúnde EEMlardan fizika, matemstika, astronomiya, geofizika, texnika, hám basqa kóplegen pán tarawlarinda hár túrli quramali ámeliy máselelerdi sheshiwde jemisli paydalanilmaqta, yaǵniy: atom energetikasi , gidrotexnika imaratlarin quriw, kemesazliq, kosmosliq keńislikti iyelew hám basqa usi siyaqli kóplep tarawlardiń joraqi dárejede tez rawajlanip ketiwi , esaplaw texnikasiniń keń kólemde paydali qollanilip atirǵaniniń nátiyjesi esaplanadi. Házirgi kúnde EEMlar qollanilmaytuǵin tarawdi tabiw qiyin, jaqin keleshekte oniń jánede keńirek rawajlaniwi hám insan iskerligine tereńrek kirip bariwi kútilmekte.