O`zbekstan respublikasi joqari ha`m orta arnawli biLİm miNİSTİRLİGİ

2.3-keste 

Barlıq tan`lap alıng`an kompaniyalar ushın qa`dirsizlengen ten`leme 

parametrlerinin` (12) mug`darları   

 

Baqlaw da`wiri 

2005 

2006 

2007 

2008 

2009 

2010 

Qa`dirsizlengen 

parametr (

β

0

)

 

3 613,14 

3 457,30 

4 289,88 

4 603,02 

11 289,25 

9 290,69 

Qa`dirsizlengen 

parametr (

β

1

)

 

0,718 

1,009 

0,904 

1,052 

0,795 

1,010 

 

MEA teoriyalıq bahasın (

M

A

P

) esap-kitap qılıw ushın to`mendegi regressiya 

ten`lemesi parametrlerinin` bahasın esaplap shıg`arıw kerek: 

3

1

0

*

I

M

A

V

P

, (12) 

bunda γ

0

, γ

1

 – regressiya ten`lemesinin` parametrleri; 

ε

3

 – tosınnanlı ag`za. 

Bunı  bile  turıp,  MEA  nın`  teoriyalıq  bahası  to`mendegi  tu`rde  esaplap 

shıg`arıladı: 

I

M

A

V

P

*

1

0

 

bunda,γ

0

γ

1

  –  regressiya  ten`lemesinin`  qa`dirsizlengen  parametrleri  (2.4-

keste) 

 

 

 

 

 

2.4-keste 

Barlıq tan`lap alıng`an kompaniyalar ushın qa`dirsizlengen ten`leme 

parametrlerinin` (14) mug`darları   

Baqlaw da`wiri 

2009 

2010 

2011 

2012 

2012 

2013 

Qa`dirsizlengen 

1409,53 

1260,21 

2677,27 

1124,52 

1057,43 

1705,31 

---

 

36 

parametr (

β

0

)

 

Qa`dirsizlengen 

parametr (

β

1

)

 

0,263 

0,006 

-0,059 

0,149 

0,496 

0,149 

 

Materiallıq  emes  aktivler  bahasının`  bahalanıwı  aktsiyaları  respublika  fond 

birjasında  satılıp  atırg`an  emitent-kompaniyaların  tan`lap  alıw  ushın  o`tkerildi. 

Mag`lıwmatlardın`  bir  qıylı  bolıwına  a`mel  qılıw  maqsetinde  finanslıq 

da`ldalshılar  (banklar  ha`m  finans  institutları)  tan`lap  alınbadı.  Tan`lap  alıwdın` 

juwmaqlawshı  ko`lemi  43    kompaniyanı  quradı.  Altı  birlesken  tarawlar: 

mashinasazlıq  (aviatsiya  sanaatı  ha`m  avtomobil`sazlıqtı  o`z  ishine  aladı),  ka`n 

sanaatı (neftegaz xoldingları, neft` ha`m gaz qazıp alıw sanaatın o`z ishine aladı), 

energetika, baylanıs, ximiya sanaatı, metallurgiya (qara ha`m ren`li) kompaniyaları 

tan`lap alındı.   

İzertlew  o`tkeriw  ushın  kompaniyalardın`  o`z  saytlarında  ko`rsetken,  2005-

2012 

jıllar 

ushın 

konsolidatsiyalaspag`an 

finanslıq 

esabatlardın` 

mag`lıwmatlarınan paydalanıldı. Tan`lap alıwdın` ulıwma ko`lemi 258 firma-jıldı 

(6 jıl ishinde 43 kompaniya) quradı.  

İzertlenip  atırg`an  kompaniyalardın`  bazar  kapitalizatsiyası  haqqındag`ı 

da`slepki  informatsiya  RTS  fond  birjası  saytınan  alıng`an  (www.rts.ru).  analiz 

waqtında  II  sherek  ushın  ortasha  shamalang`an  kapitalizatsiya  bahasınan 

paydalanıldı.  Barlıq  esap-kitaplar  ushın  valyuta  sıpatında  sum  tan`lap  alıng`anı 

ushın  bazar  kapitalizatsiyası  RTS  mag`lıwmatlarına  qaray  ortasha  kurs  boyınsha 

swm qayta esaplandı. 

Analiz  o`tkeriwdegi  tiykarg`ı  ma`selelerden  biri  joqarıda  esletip 

o`tilgenindey,  kapitalg`a  ortasha  shamalang`an  qa`rejetlerdin`  mug`darın  (k

W

) 

anıqlaw mashqalası bolıp  esaplanadı. Bul izertlewde ha`r bir taraw ushın RONA 

bahasının` ortasha bahası kW u`lkenligi sıpatında qabıl etiledi.   

Analizlenip  atırg`an  2005-2012  jıllar  ushın  tan`lap  alıwdın`  ulıwma 

statistikalıq xarakteristikaları 2.5-kestede keltirilgen: 

2.5-keste