«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

7.28 rasm. Neft suv tutash yuzasi qiya 
bo’lganda neftlilikning tashqi chegarasi 
holatini aniqlash sxemasi
1 – mahsuldor 
qatlam ustki qismining izogipslari, m; 2 – 
neft suv tutash yuzasining joylashgan 
shuqurligining izoshiziqlari, m; 3 – 
neftlilikning tashqi 
chegara
si 

---

186 
neft zaxiralarini hisoblashda chalkashliklar keltirib chiqaradi. SHuni nazarda tutish 
lozimki, yuqorida qayd etilganidek, qumtoshlarda gil qatchalarining ishtirok etishi 
suv-neft tutash yuzasini turli metodlar (shu jumladan geofizik metodlar) bilan 
aniqlashni qiyinlashtirib yuboradi. 
Shuning uchun ham suv-neft tutash 
yuzasining 
holatini 
to’g’ri 
aniqlash 
maqsadida quyidagi tadqiqotlar majmuasini 
bajarish zarur: 
1) quduqlarni sanoat miqyosida sinash; 
bunda 
suv-neft 
tutash 
yuzasi 
mustahkamlash quvurlarida ochilgan va 
quduqni sinash chog’ida 100% neft bergan 
teshiklarning pastki qismi va 100% suv 
bergan teshiklarning yuqori qismi oralig’ida 
bo’ladi; quduq ishga tushirilgandan so’ng 
unda suvning tez ko’payishi quduqning suv-
neft zonasida joylashganligidan darak beradi 
(agar quduqqa boshqa omillar ta’sir 
ko’rsatmasa; masalan, suv konusi paydo 
bo’lmagan bo’lsa); 2) kernlarni o’rganish; 
ularda neft va suvning mavjudligi va o’zaro 
joylashuvini aniqlash; 3) elektr va radioaktiv 
karotaj; ulardan olingan ma’lumotlar neft-
gaz va neft-suv tutash yuzalari holati haqida 
tasavvur hosil qilishga yordam beradi. 
Gaz-neft tutash yuzasi holatini aniqlash uchun quduqlar bo’yicha gaz omilining 
izochiziqlari xaritasi tuziladi; interpolyatsiya va ekstrapolyatsiya yo’li bilan xaritada 
100% gaz olishni ifodalaydigan izochiziq topiladi. Bunday izochiziqlar 
gazlilik 
chegarasi
hisoblanadi va shunga binoan gaz-neft tutash yuzasi haqida tasavvur paydo 
bo’ladi. 
Uyumda suv-neft tutash yuzasining xususiyatlarini o’rganish, neftlilikning tashqi 
va ichki chegarasini aniqlash, shuningdek, neftga to’yingan foydali qalinlik xaritasini 
tuzish uchun suv-neft tutash yuzasining izogips xaritasi tayyorlanadi. 
Suv-neft tutash yuzasi bo’yicha quduqlardan olingan ma’lumotlar etarli 
bo’lmasa, izogipslar xaritasini tuzishda tutashish metodini qo’llash maqsadga 
muvofiqdir. 
7.28-rasmda mahsuldor qatlam ustki qismining struktura xaritasi tasvirlangan. 
Rasmdan ma’lum bo’lishicha, 1, 2 va 3 

quduqlarda suv-neft tutash yuzasi 
tegishlicha 

162, 

145 va 

130 m mutlaq chuqurliklarda aniqlangan. Izogips 
chiziqlar kesimi struktura xaritasi kesimiga teng bo’lgan suv-neft tutash yuzasining 
quduqlarda aniqlangan mutlaq balandligi quduqlararo interpolyatsiya qilinib, suv-
neft tutash yuzasining chuqurlik xaritasi tuziladi. Mahsuldor qatlamning ustki qismi 
va suv-neft tutash yuzasining bir xil qiymatli izogipslarining kesishgan nuqtalari