«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

6.5-rasm. G’ovaklilik (m
1
) bilan 
o’tkazuvshanlik 
(K
o’
) 
oralig’idagi 
bog’liklik
(M.A.Jdanov, 1981 
6.4- rasm. O’tkazuvshanlik (K
o’
) 
bilan maxsuldorlikni solishtirma
koeffisienti 
(q) 
oralig’idagi 
bog’liqlik
(M.A.Jdanov, 1981) 

---

128 
Masalan, Romashkina konidagi D
1
mahsuldor gorizontdagi kollektorlarda olib 
borilgan tadqiqotlar quyidagilarni aniqlash imkonini berdi. Tarkibida 23% ga yaqin 
gil fraksiyalari bo’lgan jinslar o’zidan deyarli suyuqlik o’tkazmaydi, o’z navbatida 
jins g’ovakliligi 11% ga yaqin bo’ladi. Mahsuldor gorizontdagi jinslarning 
g’ovakliligi va o’tkazuvchanligi to’g’risidagi ma’lumotlarga ko’ra kollektorlarni uch 
guruhga bo’lish mumkin: 
1) g’ovakliligi 11% dan kam va o’tkazuvchanligi (5÷10)·10
-15
m
2
gacha bo’lgan 
jinslar, ular shartli ravishda kollektor bo’lmagan (kuchli gillangan mayda zarrali 
alevrolitlar) jinslarga mansub. 
2) g’ovakliligi 11 dan 16% gacha va o’tkazuvchanligi (5÷10)·10
-15
m
2
dan 
160·10
-15
m
2
gacha bo’lgan jinslar, ular kam g’ovakli kollektorlarga (turli zarrali va 
qisman gilli alevrolitlar) mansub; 
3) g’ovakliligi 16% dan yuqori va o’tkazuvchanligi 160·10
-15
m
2
dan ko’p 
bo’lgan jinslar, ular yuqori g’ovakli kollektorlarga (qumtoshlar va yirik zarrali 
alevrolitlar) mansub. G’ovakliligi 11% dan kam bo’lgan jinslarni ochgan quduqlar 
sinab ko’rilganda ulardan sanoat miqyosiga molik neft oqimlari olinmagan. 
Mahsuldor qatlamlardagi kollektorlarning o’tkazuvchanligi va zarralar 
oralig’idagi ochiq g’ovaklilikning eng kichik (konditsiya) qiymatlarini belgilash neft 
zaxiralarini hisoblashda, neft konlarini loyihalashda va ishlatish jarayonini tahlil 
qilishda katta ahamiyatga ega. Bunday qiymatlarda kollektor o’zining 
o’tkazuvchanlik xususiyatlarini saqlab qoladi va tarkibidagi neftni beraolish 
qobiliyatiga ega bo’ladi. 
Neft va gaz zaxiralarini, ayniqsa uyum zaxirasini hisoblashda konditsiya 
qiymatlarini belgilash va ularning o’rtacha qiymatlaridan foydalanish xatoliklar 
keltirib chiqarmaydi. Lekin konning ishlatishni loyihalash va tahlil qilishda bunday 
konditsiyalar amaliyot talablarini to’liq qondira olmaydi, shu sababli aniq va 
mufassal tadqiqotlar natijalaridan foydalanish zarur bo’ladi.