«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

12.9
-
rasm. Haydash qudug’i termogrammasi.
Shartli belgilar 12.7-rasmda berilgan

---

303 
Demak, neft fotokolorimetriyasi metodi ishlatish quduqlari yordamida 
qatlamlarning ishlash rejimi haqida ba’zi bir ma’lumotlarni olish imkonini beradi. 
Bunda mazkur metodning samaradorligi asosan neftning K
nyu
ni konning maydoni 
bo’ylab va kesimi bo’yicha o’zgarish xarakteriga bog’liq. 
Qatlamlarning ishlatilishi to’g’risidagi ma’lumotlarni kon geofizikasi metodlari 
yordamida olish mumkin. Bu maqsadda neyron-gamma (NGM) va neytron-neytron 
(NNM) metodlar bilan bajarilgan o’lchov natijalaridan foydalanish mumkin. 
Qayd etilgan metodlarni qo’llash quduqlar tanasining pastki qismida 
minerallashgan suv ustunining mavjudligiga asoslangan. Quduqqa kelayotgan 
oqimning tezligi etarli darajada bo’lsa, ishlatilayotgan quduqning tanasidagi 
oqimning suv-neftga ajraluvchi qismi qatlamning pastida teshilgan neft beruvchi 
qismiga to’g’ri keladi (12.10-rasm). Shu bilan bog’liq holda oqimning suv-neftga 
ajraluvchi qismidan yuqoriroqda suyuqlikning yuqoriga qarab harakatlanuvchi oqimi 
vujudga keladi, pastida esa harakatlanish bo’lmaydi va bu joyda minerallashgan 
qatlam suvlari to’planadi. Demak, agarda quduq tanasining suv-neftga ajraluvchi 
qismining ostida teshilgan qatlamlar bo’lsa, u holda quduqning ishlashida ular 
butunlay ishtirok etmaydilar va neft bermaydilar yoki quduqni ishlashida juda kam 
qatnashadilar. 
Quduq tanasining suv-neftga 
ajraluvchi qismi rezistivimetr bilan 
etarlicha 
yaxshi 
aniqlanadi. 
Rezistivimetr asbobi quduq tanasi 
bo’ylab 
harakatlanganda 
suyuqlikning qarshiligining keskin 
(sakrab-sakrab) kamayishini qayd 
etadi. 
Qatlamlarning 
ishlatilishi 
to’g’risidagi 
ishonchli 
ma’lumotlarni 
quduqlarni 
radiometrik metodlar NGK, NNK 
majmuasi 
bilan 
tadqiq 
qilish 
asosida olish mumkin. Agar quduq 
ichida qatlam suvlari ustuni bilan 
yoki to’xtatilganda minerallashgan suvlar bilan to’lib, qatlamning teshilgan qismini 
berkitib qo’ygan bo’lsa, u holda qayd qilingan metodlar majmuasi orqali 
ishlamayotgan qatlamlarni aniqlash oson bo’ladi. Radiometrik tadqiqotlar metodi 
«Kon geofizikasi» kursida mukammal bayon etilgan. 
Qatlamlarning ishlatishni samarali nazorat qilish uchun turli metodlar 
majmuasidan foydalaniladi. Shuningdek, ishlatish ob’ektining o’ziga xos 
xususiyatlari va tuzilishi, quduqlarni va uyumlarni ishlatish hamda qatlamlar va 
quduqlarni tadqiq qilish bo’yicha olingan barcha materiallardan ham foydalanish 
kerak bo’ladi. 
Ishlamaydigan qatlamlarni ajratishda qatlamlarda kollektorlarning tarqalish 
xaritalari yaxshi yordam beradi. Buning uchun xaritalarda jinslarning fatsial turlari