O‘z-o‘zinitekshirishuchunsavollar
Individvashaxstushunchasi.
SHaxsvaungayondoshuvlar.
SHaxsijtimoiyta’sirlarmahsulisifatida.
SHaxsningo‘zinianglabetishi.
SHaxsfaoliyatihaqidatushuncha.
Faoliyatningpsixologiktuzilishi
Foydalanilganadabiyotlar:
1.Charles Stangor. Introduktion to Psychology. 2011.
|
Mavzu : Bilishjarayonlari.
Reja:
Bilishjarayonlarigata’rif.
SHaxsvauningtashqiolamnibilishimkoniyatlari.
Bilishjarayonlariklassifikatsiyasi.
Ongvatil. Ongnianiqlashvao‘lchash.
RobertSternbergninguchqismlinazariyasi.
Fikrvafikrlashoperatsiyalari.
Tayanchso‘zlar: bilish, ong, sezgi, idrok, diqqat, xotira, tafakkur, nutq, til.
Professionalfaoliyatshaxsdanjudako‘pbilimlarnihamdamalakalarnitalabqiladi. Nimauchunuyokibukasbnitanlaganinianglabetganshaxs (motivlarmuammosi), endio‘zfaoliyativaqobiliyatlariniboshqarabilishivao‘zustidamuttasilishlab, malakalariniorttiribborishishart. Professionalbilimdonlikshunuqtainazardanshaxsumumiymadaniyatiningshundayyo‘nalishiki, ungafaqatkasbigataalluqlibo‘lganbilimlardantashqarishubilimlarninghosilbo‘lishyo‘llarivamalakalarningtakomillashuvinita’minlovchipsixologikjarayonlarvaholatlarnibilishnihamtaqozoetadi. Bupsixologiyadabilishjarayonlarivaularningmohiyatinivakechishinibilishdemakdir.
SHaxsiyatnisezishtendensiyasiinsontabiatningasosiyqismivaengadaptivturlaridanbirixisoblanadi. Bizboshqaodatdaodamlarxaqidanimanianiqumumlashmachizishmumkinbo‘lsa, bizularkelajakdaqandaymuomalaqilishlarinioldindanko‘rishimizmumkin, vabubizgaularturlivaziyatlardajavobbo‘lganxarqandayaniqlashyordamberishimumkin. SHaxsiyatniidroketishxambizgayaxshiroqpsixologikbuzilishvaularishlabchiqarishmumkinbo‘lgansalbiyxulq-natijalarinitushunishgayordamberishimumkin. Buxatti-xarakatshaxsiyatmasalasi, qisqasi, chunkiuxulqniboshqaradi55.
Ma’lumki, odamlarbir-birlaridanko‘pjihatlaribilanfarqqiladilar. Masalan, ayrimlarko‘rgan-kechirganlarinijudayaxshiesdaolibqolib, kerakvaqtdaaniqesgatushiraoladilar. Ba’zilarko‘zibilanko‘rganharqandayob’ektnimaydadetallarigachabayonetishqobiliyatigaega. YAnabirlarieshitgannarsalarixususidaaniqrokfikrlaydi, kimdirsodda, ravontilgao‘zhis-kechinmalariniaytaolsa, boshqalar - harbirhikoyagaalbatta, fantaziyaelementlariniqo‘shishgamoyilbo‘ladilar.
Demak, odamlarningtashqiolamdanoladigantaassurotlarivaularniongdatartiblashtirishqobiliyatlariharxilbo‘larkan. Ikkinchitomondan, shundaykasb-korlarborki, ushaxsdagiuyokibusifatlarningmukammalashibborishigaimkonberadi. Masalan, yirikavtomatikboshqaruvtizimlaridaishlaydiganoperatoro‘zdiqqatiniharqandaymaydao‘zgarishlargahamqaratishgao‘rgansa, konstruktormavhummatematikhisob - kitoblargaustabo‘libboradi. Iqtisodchi - moliyachipulningharbirtiyinidanfoydaolishgao‘rgansa, shoirtabiatanbarchahodisavavokealarnibadiiybo‘yoqlarda, o‘zigaxosidrokqilishgamoyilligioshadi. Demak, odamningtashqiolamxossavaxususiyatlariniongidaaksettirishiuningiqtidorio‘sishivaprofessionalmalakalaririvojlanganligigabog‘liqtarzdakechadi. SHuninguchunharongningmuhimaksettirishshakllaribo‘lmishbilishjarayonlari - idrok, sezgilar, xotira, diqqat, tafakkur, irodavahissiyotlarninginsonhayotivaprofessionalo‘sishidagiroligato‘xtabo‘tamiz.
Bujarayonlarinsongajudayaqinvatanish. CHunkiharbirimizongimizborligini, atrofdaginarsalarvahodisalarningayrimalohidahamdayaxlitxususiyatlarinibilamiz. Bunarsavahodisalarbizdaharbiralohidasharoitdao‘zigaxoshissiy - kechinmalarnikeltiribchiqarishinihambilamiz. Masalan, qorningizochqolganda, emishgabo‘lgantalabingiznihaqiqatanboryokiyo‘qliginibirovlardanso‘ramaysiz-ku? YOkikitobmutoalaqilayotganshaxsshukitobnirostbilanhamo‘zio‘qiyotganliginiboshqalardanso‘ramaydi. Bundayishlaro‘z-o‘zidantabiiyjarayonlardaykechaveradi. Faqatimtihonpaytidakechakechasibilanmutoaalaqilib, o‘rganibchiqqanmaterialninegahozirdomlaoldidaeslayolmayotganligingizsizniko‘proqqiziqtiradivasiz «Xotiramustidaishlashimkerak» deganxulosagakelasiz.
Darhaqiqat, bilishjarayonlarihamma’lumma’nodaboshqariladiganjarayonlarbo‘lib, agarsizo‘zimkoniyatlaringiznikenggaytirishyokiiqtidordarajangizniorttirmoqchibo‘lsangiz, bujarayonlargaoidma’lumqoidalarvaxususiyatlarnibilibolishingizkerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |