O’zbekistonrespublikasi oliyva o’rta maxsusta’limvazirligi «ishlab chiqarishda boshqaruv» fakulteti amaliyot

O’ZBEKISTONRESPUBLIKASI
OLIYVA O’RTA MAXSUSTA’LIMVAZIRLIGI

«ISHLAB CHIQARISHDA BOSHQARUV» FAKULTETI
________________________ amaliyot





Bajardi: S41-19 guruh talabasi
Sheraliyev Dostonxo’ja
Qabulqildi: ______________________
Farg’ona – 2022
Iqtisodiyot bo'yicha sanoat amaliyoti hisoboti. Amaliyot rejasi
Kirish………………………………………………………………………………………………………2
1. Korxonaning xarakteristikalari ... …………………………………………………………...………… 3-10
1.1. Umumiy ma'lumot
1.2. Asosiy faoliyat turlari
1.3. Korxonaning tashkiliy -huquqiy shakli
1.4. Ishlab chiqarish tarkibi
1.5. Korxonaning kadrlar xususiyatlari
1.6. Mahsulot detallari
1.7. Iste'molchilarning xususiyatlari
1.8. Asosiy raqobatchilarning xarakteristikalari
2. Ishlab chiqarish texnologiyasi ... ... ......................................................................................................11-16.
2.1. Materiallar va mahsulotlar nomenklaturasi
2.2. Ishlab chiqarishning texnologik sxemasi
2.3. Ishlab chiqarish jarayoni va tayyor mahsulot sifatini nazorat qilish
2.4. Texnologik jarayonlar xavfsizligi va ishlab chiqarishning ekologik xavfsizligi
3. Ishlab chiqarish, iqtisodiy va moliyaviy faoliyatni tahlil qilish …………..…………………………. 17-21
3.1. Asosiy texnik -iqtisodiy ko'rsatkichlar tahlili
3.2. Asosiydan foydalanishni tahlil qilish ishlab chiqarish aktivlari korxonalar
3.3. Xarajatlarni tahlil qilish
3.4. Foyda va rentabellikni tahlil qilish
3.5. Moliyaviy tahlil.
Xulosa ……………………………………………………………………………………………......… 22-23
Adabiyot …………………………………………… …………………………………............................24
Kirish


Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonaning raqobat sharoitida barqarorligi uning moliyaviy barqarorligiga bog'liq bo'lib, unga xarajatlarni kamaytirish maqsadida barcha turdagi resurslardan tejamli foydalanish asosida ishlab chiqarish samaradorligini oshirish orqali erishiladi. Shu bilan birga, iqtisodiy tahlil ishlab chiqarishni ko'paytirish va foydani ko'paytirish uchun mavjud zaxiralarni aniqlab, tashkilotni rivojlantirishning aniq strategiyasi va taktikasini ishlab chiqish imkonini beradi.
Korxonaning moliyaviy -iqtisodiy tahlilining dolzarbligi birinchi navbatda korxonaning zamonaviy sharoitda omon qolishini ta'minlash zarurati bilan bog'liq. Boshqaruv xodimlari o'z kompaniyasi va mavjud potentsial raqobatchilarining moliyaviy holatini real baholay olishlari kerak.
Zamonaviy iqtisodiy sharoitda har bir xo'jalik yurituvchi sub'ektning faoliyati bozor munosabatlari ishtirokchilarining keng doirasi e'tiborini tortadi, uning faoliyati natijalaridan manfaatdor.
Zamonaviy sharoitda korxonaning omon qolishini ta'minlash uchun boshqaruv xodimlari, birinchi navbatda, iqtisodiy tahlil asoslarini o'zlashtirishi, o'z korxonasining ham, potentsial raqobatchilarining ham moliyaviy holatini real baholay olishlari kerak.
Ishlab chiqarish amaliyoti - bu mulkchilikning har xil shaklidagi tashkilotlarda va tashkiliy -huquqiy shakllarda o'qitish shakli.
Maqsad
- o'quv jarayonida olingan nazariy bilimlarni amaliyotda qo'llash va mustahkamlash;
- korxona moliyaviy xizmati apparatida amaliy ko'nikmalarni egallash;
- talabalarni bozor iqtisodiyotining shakllanishi sharoitida korxonani rivojlantirishning moliyaviy muammolari bo'yicha mustaqil qaror qabul qilishga yuborish.
Tadqiqot ob'ekti va bazasi – “Navro’z mebel” MChJ hisoblanadi.
Ishlab chiqarish amaliyotining vazifalari:
1. “Navro’z mebel” MChJ kompaniyasi bilan tanishish. Korxonaning tarkibiy bo'linmalari, uning asosiy bo'limlari, xizmatlari bilan tanishish faoliyatning asosiy yo'nalishlarini aniqlaydi.
2. Korxonaning moliyaviy xizmatlari bilan bog'lanish. Turli bo'limlar bajaradigan asosiy funktsiyalarni o'rganish.
3. Hisob -kitob hujjatlarini ishlab chiqish va to'ldirish.
4. Korxonaning kassa daftarchasi bilan tanishish.
5. Korxonaning moliyaviy hisobotini o'rganish.
6. Korxonaning moliyaviy hisobotini tahlil qilish.
7. Korxonaning moliyaviy -xo'jalik faoliyati to'g'risida xulosalar.
8. Yig'ilgan materiallarni umumlashtirish va qayta ishlash.
Tanlangan mavzuning dolzarbligi milliy iqtisodiyot faoliyatining ustuvor bo'g'ini bo'lgan iqtisodiyot real sektori faoliyatining maksimal samaradorligini ta'minlash muammosiga davlatning e'tiborining ortishi bilan bog'liq.
Ishni yozish uchun axborot bazasi-bu metodik ko'rsatmalar, darsliklar, “Navro’z mebel” MChJ moliyaviy hisobotidan olingan ma'lumotlar: 1-sonli "Balans", 2-shakl "foyda va zarar hisoboti.
1. “Navro’z mebel” MChJ korxonasining qisqacha tavsifi.
Mas'uliyati cheklangan jamiyat (bundan buyon matnda jamiyat deb yuritiladi) - bu bir yoki bir nechta shaxslar tomonidan tashkil etilgan, ustav kapitali ta'sis hujjatlarida belgilangan hajmdagi ulushlarga bo'lingan tijorat kompaniyasi; Kompaniya a'zolari o'z majburiyatlari bo'yicha javob bermaydilar va o'z faoliyati hissasi doirasida kompaniya faoliyati bilan bog'liq yo'qotishlar xavfini o'z zimmalariga oladilar.
Tijorat tashkilotlari (xo'jalik shirkatlari va jamiyatlari, ishlab chiqarish kooperativlari, davlat va munitsipal unitar korxonalar) - o'z faoliyatining asosiy maqsadi sifatida daromad olishni maqsad qilgan tashkilotlar.
Amaliyot joyi "Technics-Service" mas'uliyati cheklangan jamiyati edi.
Kompaniyaning asosiy maqsadi, “Navro’z mebel” MChJ Ustaviga muvofiq, tovarlar va xizmatlar bozorini kengaytirish, shuningdek, foyda olishdir.
Kompaniya quyidagi faoliyat turlari bilan shug'ullanadi:
- kompyuter va butlovchi qismlarni sotish va yig'ish;
- ofis uskunalarini sotish;
- texnik xizmat ko'rsatish, modernizatsiya qilish, etkazib berish;
- takroriy uskunalarni sotish, ta'mirlash va texnik xizmat ko'rsatish.
Kompaniya barcha turdagi tashkilotlar, korxonalar va muassasalar, shuningdek, jismoniy shaxslar bilan mustaqil ravishda iqtisodiy va boshqa shartnomalarning tuzilishini nazorat qiladi.
Kompaniyaning oliy boshqaruv organi - Ta'sischilar yig'ilishi. Moliyaviy hisobot, direktor hisoboti, kompaniya bosh buxgalter hisoboti, sof foydani taqsimlash, ijroiya organini saylash, qarorlarni tasdiqlash uchun yiliga bir marta muntazam yig'ilish o'tkaziladi.
Navro'z-Mebel, bozorda yaxshi nomga ega tashkilotdir. Unda mijozlarga yordam berishga va ularning ehtiyojlarini qondirishga tayyor odamlar ishlaydi. Va ularning barchasi o'z sohasining haqiqiy mutaxassislari.
savdo maydonchasida taqdim etilgan 4 ta tovar va xizmatlar 4 toifaga kiradi. Ish tajribasi tuzilmani va tashkilot faoliyati bilan bog'liq barcha asosiy biznes jarayonlarni maksimal darajada tuzatishga imkon berdi. “Navro‘z-Mebel” O‘zbekiston, Farg‘ona viloyati, Yaypan, Konizar manzilida joylashgan. Korxonaning xarakteristikasi

Korxonada uy uchun keng turdagi shkaf mebellari ishlab chiqariladi: koridorlar, oshxonalar, yashash xonalari, yotoqxonalar, bolalar va o'smirlar uchun mebellar, modulli tizimlar, kompyuter stollari, televizor shkaflari, shkaflar. “NAVRO’Z MEBEL” faqat eng yangi texnologiyalardan foydalanadi, Germaniya, Italiya va AQShning yuqori sifatli uskunalarida ishlaydi. Ishlab chiqarishda ishlatiladigan barcha materiallar, shuningdek, qo'llaniladigan texnologiyalar texnologiyaning eng so'nggi yutuqlari barcha ekologik standartlari va me'yoriy hujjatlariga mos keladi.

Kompaniya o'z mijozlariga turli xil dizayndagi mebellarni (klassikdan zamonaviygacha) ranglarning keng assortimentida - 80 dan ortiq ranglarda taklif etadi. Xaridor har doim o'z xohish-istaklariga qarab turli rangdagi mebellarni tanlashi mumkin.

“NAVRO’Z MEBEL” fabrikasi tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlarning o'ziga xos xususiyati barcha turdagi shkaflar (va tez orada yumshoq) mebellarning keng assortimentidir. Mebel dizayni har doim dolzarbdir, “NAVRO’Z MEBEL” narx / sifat nisbati raqobatchilardan sezilarli darajada ustundir. Faoliyatining boshidanoq “NAVRO’Z MEBEL” zavodining rahbariyati va xodimlari turli xil shkaf mebellari kollektsiyalarini doimiy ravishda yangilash bo'yicha doimiy va muvaffaqiyatli ishlamoqda. Mebel assortimenti doimiy ravishda kengayib bormoqda, buni yangi mahsulotlarni ishlab chiqarish tezligi va hajmida ko'rish mumkin.

“NAVRO’Z MEBEL” yog'ochni qayta ishlash sanoatiga tegishli. Mamlakatimizda har oy yuzlab mebel do'konlari ochiladi - kichik bo'limlardan ta'sirchan savdo markazlarigacha. Buning sababi - mebel ishlab chiqarishning jadal rivojlanishi: so'nggi ikki yil ichida u yiliga 15-20% ga o'sib bormoqda. Faqat 3-4 yil oldin import O’zbekiston mebel bozorining yarmidan ko'pini egallagan va mutaxassislar hatto mahalliy sanoatning qulashi haqida gapirishgan. Bugungi kunda mebel ishlab chiqaruvchilarimiz bozorning deyarli uchdan ikki qismiga egalik qilishadi. Ular orasida Shatura, “NAVRO’Z MEBEL”, Mebel Holding 8 Mart kabi federal Miass-mebel yoki “TURON MEBEL” kabi yirik mintaqaviy ishlab chiqaruvchilar va son-sanoqsiz kichik ishlab chiqaruvchilar bor. Umuman olganda, O’zbekistonda mebel olti mingga yaqin kompaniya tomonidan ishlab chiqariladi.

O’zbekiston dagi kabinet mebellari bozorining 8 foizini nazorat qiladi. Dinamika - yiliga 15-20%. Bozorning arzon va o'rta segmentlarida ishlaydi. Vertikal integratsiyalangan xolding - sunta ishlab chiqarish, uni tugatishdan tayyor mebelni sotishgacha.

Sanoatning rivojlanish tendentsiyalari nafaqat xom ashyo bazasining paydo bo'lishi va to'g'ri tariflarning joriy etilishi. Sanoat yuksalishining asosiy omili tadbirkorlikni qayta tashkil etish, uning yangi bosqichga ko‘tarilishidir. Bugungi kunda, "Mebel klubi" ko'rgazmasi direktori O’ktam Mahmudovning so'zlariga ko'ra, "mahalliy shkaf mebellarini yig'ish sifati endi import qilingan mebeldan farq qilmaydi". "Uzoq vaqt davomida o’zbek mebellari texnologik jihatdan ibtidoiy va zerikarli edi: masalan, bizning ishlab chiqaruvchilarimiz monoton qorong'u teksturalarni bitta sifatida ishlatishgan. Bugungi kunda ular assortimentini kengaytirish uchun kurashmoqda: ular yangi jihozlarni import qilmoqdalar, turli teksturalar bilan ishlamoqdalar, o'zlarining uslublarini yaratishga harakat qilmoqdalar, - deydi "Tirkash-Mebel" bosh direktori Kamollidin Rabbimov.

O’zbekiston mebel bozorining o'ziga xosligi brendingning rivojlanmaganligidadir. Shu sababli, brend xaridorni tanlashda tobora muhim va hal qiluvchi mezon va uning ishonch kafolati ekanligini raqobatchilardan oldin anglab etgan kompaniyalar rivojlanishga kuchli turtki bo'ldi. Mintaqaviy dilerlar ham buni tushunishadi: boshqa ishlab chiqaruvchilar bilan teng bo'lgan taniqli brendning mebellari xaridorlar orasida ancha katta talabga ega.

Uzoq vaqt davomida O’zbekistonda shkaf mebellarini ishlab chiqarish yumshoq mebellarga qaraganda ancha kam rivojlangan: Shaturadan tashqari, taniqli brendlar deyarli yo'q edi. Buning sababi, divan, shkafdan farqli o'laroq, murakkab texnologiyalar va qimmatbaho jihozlarni talab qilmaydi. Shkaf mebellari bozorida birinchi bo'lib o'z DSP ishlab chiqaradigan kompaniyalar paydo bo'ldi. Mahsulotlarimizni deyarli hech kim xarid qilmadi, chunki import bozorga allaqachon kirib borgan. Ko'pgina kichik xususiy korxonalar uchun faqat plitalar ishlab chiqarishga e'tibor qaratishga qaror qilindi. Vaqt o'tishi bilan kompaniyalarga o'zlarining taxtalarini ishlab chiqarish mebel ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun sharoit yaratishi ma'lum bo'ldi. Bundan tashqari, O’zbekistonda bu bozor tez o'sishni boshladi. Kompaniyalar shkaf mebellarining birinchi qatorlarini chiqardilar. Asosan, bu eng arzon toifadagi yotoq xonalari va bolalar xonalari edi. O'shandan beri mamlakatda mebel chakana savdosi yomon rivojlandi, kompaniyalar mustaqil ravishda savdo tizimini qurishga majbur bo'ldilar: ular doimiy ravishda mintaqaviy ko'rgazmalarda qatnashdilar va shu bilan ulgurji sheriklar topdilar. O'sha paytda kompaniya tarqatish tarmog'iga qo'shimcha ravishda o'zini qurishni boshladi.

chakana savdo - "“NAVRO’Z MEBEL”". daromad olish vositasi emas, balki bozorni o'rganish vositasi ekanligi aniq.

O’zbekiston shkaf mebellari bozori taxminan 1,5-2 milliard dollarga baholanmoqda va o'sish sur'ati yiliga taxminan 12-15% ni tashkil qiladi. Qimmat segmentda, asosan, Italiya, Ispaniya va Germaniya kompaniyalari, o'rta va ommaviy segmentda - Polsha, MDH mamlakatlari va O’zbekistonda kompaniyalari ishlab chiqaruvchilari. Shu bilan birga, ikkinchisi o'z mavjudligini faol ravishda oshirmoqda: bugungi kunda ular allaqachon shkaf mebellari bozorining yarmidan ko'piga egalik qilishadi.

Turli texnologiyalar va ranglardan foydalanish korxonada oyiga 600 dona mebel ishlab chiqarish imkonini beradi va bular yotoq xonalari, yashash xonalari, modulli tizimlar, bolalar xonalari, oshxona jihozlari, oshxona tizimlari, koridor mebellarining o'nlab turlari.

Mebel fabrikasi mebel bozoridagi tendentsiyalarni kuzatib boradi, xaridorlarning xohish-istaklarini inobatga oladi va har oy beshga yaqin yangi modellarni yaratadi. Dizayner tomonidan o'ylab topilgan paytdan boshlab, tajriba ishlab chiqarishga kirishigacha bo'lgan yangi mahsulotni yaratish jarayoni taxminan 2 oyni tashkil qiladi.

Fuqarolik Kodeksiga muvofiq, mebel fabrikasining tashkiliy-huquqiy shakli mas'uliyati cheklangan jamiyatdir.

2. Korxonaning tashqi va ichki muhitini tahlil qilish

2.1 Tashqi muhit tahlili (PEST tahlili)

Makro muhitni o'rganishning eng keng tarqalgan usuli bu institutsional tahlil (PEST-tahlil). Uning mohiyati tashkilot faoliyatiga ta'sir etuvchi bilvosita ta'sir etuvchi ekologik omillarni o'rganishdan iborat.

Makromuhitning siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va texnologik omillarini taqsimlang.

siyosiy omillar.

1. Soliq qonunchiligidagi o'zgarishlar.

Soliq kodeksining birinchi qismiga kiritilgan o'zgartishlar qarzlarni undirish, soliq ro'yxatidan o'tkazish, joyida tekshirishning umumiy masalalariga to'xtalib, soliq to'lovchilar va soliq organlari o'rtasidagi

munosabatlarda elektron hujjat aylanishini joriy qildi. Bundan tashqari, soliq qonunchiligini buzganlik uchun jarimalar miqdori sezilarli darajada oshirildi.

Sanoatni davlat tomonidan tartibga solish.

Davlat tadbirkorlar raqobati uchun teng sharoit yaratish, samarali raqobat uchun javobgarlikni o'z zimmasiga oladi.

3. Atrof-muhitni muhofaza qilish to'g'risidagi qonun hujjatlari.

4. Monopoliyaga qarshi qonunchilik.

Monopoliya hokimiyatining davlat tomonidan cheklanishi.

Siyosiy omillarni oldindan aytib bo'lmaydi va ular tashkilot faoliyatiga ham ijobiy, ham salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.

Iqtisodiy kuchlar.

Iqtisodiy inqiroz.

Inqiroz tufayli aholi farovonligining o'sishining pasayishi, iste'mol talabining qisqarishi.

2. Narxlarning umumiy tarkibining o'zgarishi.

3. Inflyatsiya darajasi.

So'nggi yillarda inflyatsiyaning o'sishi kuzatilmoqda, bu korxona faoliyatiga juda salbiy ta'sir ko'rsatmoqda.

4. Ishsizlik darajasi.

Korruptsiya.

Korruptsiyaning ta'siri ishlab chiqarish jarayonlari va resurslarni qayta taqsimlashning barcha bosqichlariga ta'sir qiladi, iqtisodiy tizimlarning yaxlitligini buzadi va barcha darajadagi byudjet daromadlarini kamaytiradi.

Foiz stavkasi va valyuta kursi.

Investitsion siyosat.

ijtimoiy omillar.

Aholining demografik tuzilishi.

So'nggi paytlarda demografik o'sish kuzatildi.

Moda tendentsiyalari.

Texnologik omillar.

1. Texnologiyalar, uskunalar, materiallarda yangi standartlarning paydo bo'lishi. Zamonaviy uskunalar bizga eng talabchan mijozning ehtiyojlarini qondira oladigan mahsulotlar ishlab chiqarish imkonini beradi. Atrof-muhit muhofazasi va iste'molchilar xavfsizligini ta'minlash yo'nalishida ishlab chiqarish doimiy ravishda takomillashtirilmoqda. Sanoat chiqindilari butunlay qayta ishlanadi.

Yangi tovarlar.

Yangilanish tezligi, g'oyalar manbalari.

Bilvosita ta'sir omillari tashkilotga ijobiy va salbiy ta'sir ko'rsatadi. Qulay omillarni baholash uchun 1-jadval tuzildi.“Tashkilot uchun qulay makro muhit omillari matritsasi”. Xuddi shunday noqulay omillarni baholash uchun 2-jadval tuzildi.“Tashkilot uchun noqulay makromuhit omillari matritsasi”.

Jadval 1. Makromuhitni tashkil qilish uchun qulay omillar matritsasi.

Qulay vaziyatdan foydalanish ehtimolini baholash

Kutilayotgan ijobiy ta'sir

kuchli (men)

o'rtacha (II)

kichik (III)

Yuqori (1)

Texnologiyalar, uskunalar, materiallarda yangi standartlarning paydo bo'lishi

Mahsulotni yangilash tezligi, g'oyalar manbalari

Sanoatda raqobatni davlat tomonidan tartibga solish

Oʻrta (2)

moda tendentsiyalari

Demografik o'sish

Past (3)

Kapital bozoriga investitsiya kiritish uchun moliyaviy shart-sharoitlar

Monopoliyaga qarshi qonunchilik

- I-1, I-2, II-1 maydonlariga tushadigan omillar tashkilot uchun katta ahamiyatga ega va ular bo'lmasligi kerak.

yoshi, go'daklikdan etuklikka qadar.

Kelajakda mebelga bo'lgan samarali talabning ortishi hisobga olinsa, ushbu bozor segmentida ishlab chiqarishni o'stirish uchun sezilarli zaxiralar mavjud.

3) Raqobatchilar soni va ularning nisbiy kattaligi

Shkaf mebellari bozorining etakchisi - Shatura (9,5%); o'rta tashkilotlar - Katyusha (4,2%), Skhodnya Mebel (3,2%), Miass Mebel (2,9%), Lotus (2,5%).

"“NAVRO’Z MEBEL”" mebel fabrikasi foydalanish orqali barcha rivojlanish tendentsiyalariga ega

ishlab chiqarishda zamonaviy texnologiyalar.

Shaxsiy dizaynning yo'qligi.

4) Xaridorlarning soni va tarkibi, ularning moliyaviy imkoniyatlari

Bozorning arzon va o'rta segmentlarida ishlaydi.

Ushbu segmentdagi mijozlar o'rtasidagi talab tashkilotning o'sish sur'atlarini oshiradi.

5) Ishlab chiqarish jarayonlaridagi innovatsion va texnologik o'zgarishlarning yo'nalishlari va sur'atlari

Texnologiyalardan foydalanish: • "tambourat" - ko'plab chuqurchalar bilan to'ldirilgan plastinka. Ushbu texnologiya qalinligi 50 mm gacha bo'lgan taxtalarni ishlab chiqarish imkonini beradi. Tashqi ko'rinishida hajmli, ular engil bo'lib qoladi, ammo aniq yengilligi bilan plastinkaning kuchi pasaymaydi, "tambourat" sizga turli xil dizayndagi mahsulotlarni yaratishga imkon beradi.

• "ilg’orlik" texnologiyasi, qalinligi 16 mm bo'lgan plitalardan foydalanilganda, qalinligi 33 mm bo'lgan mahsulotlar ishlab chiqariladi. Ushbu texnologiya ishlab chiqarishning ko'p qirraliligini tasdiqlaydi.

• "jabhalar" ishlab chiqarish texnologiyasi MDF blankalaridan yopishtirilgan konstruktsiyani, keyinchalik presslash, PVX plyonka bilan ishlov berishni nazarda tutadi. "“NAVRO’Z MEBEL”" qoplamali plitalar uchun quyidagilar qo'llaniladi:

•laminatsiyalangan plyonka 20 ta rang sxemasi, tabiiy yog'och ostida zamonaviy ranglar Alba olchasi, teak, Venge, makassar, tineo, palisander,

• taxminan 15 turdagi PVX plyonka.

№