O’zbekistonning mustaqilligi yo’lidagi dastlabki qadamlar. Prezidentlik boshqaruvining joriy etilishi. Qayta qurish va mustaqillik g’oyasi. I. Kari movning mamlakat rah bar, etib saylanishi

O’zbekiston bilan Markaz munosabatlarining kes-kinlashuvi. «Davlat tili haqida»gi Qonunning qabul qilinishi. Shu asnoda O’zbekistonning Markaz bilan ko’z ilg’amas ziddiyatli munosabatlari keskinlasha bordi. O’zbekistonning amalda mustaqillik sari tashlangan eng salmoqli qadamlaridan biri o’zKP Markaziy Komi-tetining 1989-yil 25-noyabrdagi XVIII plenumida bo’ldi. Unda milliy masalaning tarixiy jihatlari, hozirgi ahvoli, milliy siyosatning ijtimoiy-iqtisodiy muammolari, ma-daniy-axloqiy masalalari chuqur ilmiy xolislik bilan tahlil etildi va Ittifoq rahbariyati oldiga bu masalalarni hal etish asosiy vazifa qiiib qo’yildi.

O’zbekiston hukumati avvalo respublika va o’z-beklar boshiga yog’ilayotgan malomat toshlariga chek qo’yish, «Paxta ishi», «O’zbeklar ishi» degan uydir-malarni bas qilish, Moskva matbuotida O’zbeklarning milliy nafsoniyatiga tegadigan chiqishlarni to’xtatish zarurligini uqtirdi. Shu bilan birga, O’zbeklarning qadimiy madaniyatini, tarixi boy xalq ekanligini, uning millat sifatida nihoyatda yorqin va betakror qiyofasini tan olishni va shu asnoda yuqori darajada-gi rahbariyatning noma'qul siyosati tufayli butun SSSRda ildiz otgan nuqsonlarni O’zbeklarga to’nkash g’ayriqonuniy ish ekanligini ta'kidladi.

80-yillarning o’rtalariga kelib SSSRning parchala-nishi real obyektiv haqiqatga aylanib qoldi. Bu jara-yonni O’zbek tiliga davlat maqomi berilishi ayniqsa tezlatib yubordi. 1989-yil 21-oktabrda O’zbekiston Oliy Sovetining XI sessiyasi «O’zbekiston SSRning davlat tili haqida»gi Qonunni qabul qildi. Ushbu Qonunning qabul qilinishi O’zbek xalqining, respub-likamizda yashovchi boshqa xalqlarning madaniy-ma'naviy va siyosiy hayotida ro’y bergan g’oyat muhim voqea bo’ldi.

Qonun O’zbek tili va madaniyatining rivojlanishiga imkon yaratdi. Shu bilan birga, unda boshqa tillar-ning rivojlanish imkoniyatlari ham belgilab berildi. Chunonchi, qonunning 26-moddasida «O’zbekistonda yashovchi barcha millatlar milliy-madaniy jamiyatlar va markazlar tuzish huquqiga egadirlar», deb yozilgan.