O'zbekistonning ma’muriy – hududiy bo’linishi O‘zbekistonning ma’muriy-hududiy bo‘linishi

O'zbekistonning ma’muriy – hududiy bo’linishi

O‘zbekistonning ma’muriy-hududiy bo‘linishi 

• O‘zbekistonning ma’muriy-hududiy bo‘linishi 
• O‘zbekistonning ma’muriy-hududiy tuzulishi
• Ma'muriy-hududiy birliklarni tashkil etish, tugatish tartibi
• O’zbekiston shaharlar maqomi, ularni belgilash tartibi
• Tarixi
• Xulosa.

REJA
O‘zbekistonnig ma’muriy-hududiy bo‘linishi sxemasi
O‘zbekistonning ma’muriy-hududiy bo‘linishi 2012 yil holatiga ko‘ra uch bosqichga ega: birinchi bosqichga 12 viloyat, Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Toshkent shahri kiradi. Viloyatlar va Qoraqalpog‘iston Respublikasi tumanlarga va viloyat (respublikaga) bo‘ysunuvchi shaharlarga bo‘linadi. Toshkent shahri shahar tumanlariga bo‘linadi. Viloyat va Qoraqalpog‘iston tumanlari tumanga bo‘ysunuvchi shaharlarga, shahar tipidagi posyolkalarga (shaharcha) va qishloq fuqarolar yig‘inlari (QFY)ga bo‘linadi. Shuningdek, QFYlar viloyatga bo‘ysunuvchi shaharlar tarkibiga, shahar posyolkalari (qo‘rg‘onlar) viloyat (respublika)ga bo‘ysunuvchi shaharlar va Toshkent shahrining ichki tumanlari tarkibiga kirishi mumkin.

Xaritadagi raqami	Nomlanishi	Aholisi (2015) ming kishiMaydoni, ming km	Maydoni, ming km²[	Markazi
1	Toshkent shahri	2371,3	0,3
14	Qoraqalpog‘iston Respublikasi	1763,1	165,6	Nukus
2	Andijon viloyati	2857, 3	4,2	Andijon
3	Buhoro viloyati	1785,4	39,4	Buhoro
5	Jizzah viloyati	1250,1	20,5	Jizzah
8	Qashqadaryo viloyati	2958,9	28,4	Qarshi
7	Navoiy viloyati	913,2	110,8	Navoiy
6	Namangan viloyati	2554,2	7,9	Namangan
9	Samarqand viloyati	3514,8	16,4	Samarqand
11	Surxondaryo viloyati	2358,3	20,8	Termiz
10	Sirdaryo viloyati	777,1	5,1	Guliston
12	Toshkent viloyati	2758,3	15,3	Nurafshon
4	Farg’ona viloyati	3444,9	6,8	Farg’ona
13	Xorazm viloyati	1715,6	6,3	Urganch

O‘zbekiston ma’lum geografik joyda belgilangan chegaralar doirasida joylashgan bo’lib, bu mamlakatning hududi hisoblanadi. Hududga ega bo‘lish biror bir davlatning davlat sifatida ko‘rsatuvchi asosiy belgilaridan biridir. Ma’lum hududsiz davlat bo‘lishi mumkin emas. Davlat aniq bir hududda faoliyat ko‘rsatadi va davlat faoliyati shu hududda amal qiladi.

O‘zbekiston ma’lum geografik joyda belgilangan chegaralar doirasida joylashgan bo’lib, bu mamlakatning hududi hisoblanadi. Hududga ega bo‘lish biror bir davlatning davlat sifatida ko‘rsatuvchi asosiy belgilaridan biridir. Ma’lum hududsiz davlat bo‘lishi mumkin emas. Davlat aniq bir hududda faoliyat ko‘rsatadi va davlat faoliyati shu hududda amal qiladi.

Hudud – davlatga tegishli muayyan maydon. Hudud yer, suv, osmon chegaralaridan iborat bo‘ladi. Har bir mamlakatning hududi katta-kichikligiga, aholisini soniga karab, tegishli bo‘lakchalarga bo‘lib idora etiladi.

Mamlakat hududi bo‘lakchalarga bo‘linishi, davlat boshqaruvini mukammal tashkil etish bilan bog‘liq bo‘lganligi uchun u juda muhim davlat – huquqiy instituti bo‘lib, konstitutsiyaviy darajada mustahkamlanadi.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining alohida to‘rtinchi bo‘limi va uning ikki bobi (XVI, XVII – boblar) ma’muriy-hududiy va davlat tuzilishi masalalariga bag‘ishlangan. Uning alohida-alohida moddalarida ma’muriy-hududiy tuzilish masalalari huquqiy tartibga solingan.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining alohida to‘rtinchi bo‘limi va uning ikki bobi (XVI, XVII – boblar) ma’muriy-hududiy va davlat tuzilishi masalalariga bag‘ishlangan. Uning alohida-alohida moddalarida ma’muriy-hududiy tuzilish masalalari huquqiy tartibga solingan.

Har bir mamlakat ma’muriy-hududiy tuzilishini belgilashida, butun hududni boshqarishga oson bo‘lishi, markaz ta’sirini joylarda samarali bo‘lishi, xalqni davlat organlariga yaqin bo‘lishi, ishlab chiqarishni tashkil etishini unumli, arzon samarali bo‘lishi, sanoatni hom ashyo bilan ta’minlash darajasini, aholini urf odatlari, qadriyatlari, tarihiy tajribasini hisobga oladi va o‘ziga ma’qul ma’muriy-huddudiy qismlar o‘rnatadi.