O’zbekistonning aholisi va mehnat resurslari

Aholining tug’ilishi, o’limi va tabiiy ko’payishi (ming kishi)

Yillar	Tug’ilganlar soni	O’lganlar soni	Aholining tabiiy ko’payishi
1980 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1999 2004 2005 2007	540,0 679,1 708,7 714,4 694,1 688,8 691,6 723,4 710,5 689,2 680,0 677,3 634,8 602,7 544,8 540,4 533,5 611,8	118,9 131,7 132,2 133,8 134,4 126,9 124,5 130,3 140,1 148,0 148,0 143,5 144,8 137,3 130,5 130,4 140,6 138,0	421,1 547,4 576,5 580,6 559,4 541,9 567,1 593,1 570,4 544,3 532,0 533,8 490,0 465,4 414,3 410,0 392,9 473,8

Ilgari xo’jalik uchun yaroqsiz hisoblanib, deyarli doimiy aholi yashamagan Mirzacho'l, aholi nihoyatda siyrak yashagan Qarshi cho’li kabi yerlarga faqat keyingi o’n yilliklardagina suv chiqarilib, o’zlashtirishga ana shu omillar sabab bo’ldi. O’zbekistonning aholisi o’rtacha zichligi (2006- yilda 1 kilometr kvadratga 58,6 kishi to’g’ri kelgan) MDH mamlakatlari aholisi o’rtacha zichligidan ancha yuqoridir. Oradagi bu farq O’zbekiston foydasiga, unda asosan aholi tabiiy o’sishi sur’atlarining kattaligi tufayli tobora oshib bormoqda.

Respublika hududi tabiiy sharoitining va o’zlashtirish darajasinng turlichaligi tabiiyki, aholining notekis joylashuvini shartlaydi. Aholining hududiy joylashuvi va zichligi respublika iqtisodiy rayonlari bo’yicha qarab chiqilganda quyidagilar ayon bo’ladi:
Eng yuqori aholi zichligi Farg’ona, Andijon va Namangan viloyatlarini birlashtiruvchi Farg’ona Iqtisodiy rayoni xissasiga to’g’ri keladi. Unda har bir kvadrat kilometrga o’rtacha 310,5 kishi to’g’ri keladi, Andijon viloyatida esa aholining o’rtacha zichligi 525 kishidan ortiq. Aholining o’rtacha zichligi ko’rsatgichiga ko’ra Farg’ona vodiysi Hamdo’stlik mamlakatlarida eng yuqori o’rinda turadi. Shu bilan birgalikda vodiyda aholi zichligi dinamikasi respublika iqtisodiy rayonlari bo’yicha ko’rib chiqilganda quyidagilar ayon bo’ladi: Mintaqalari orasida aholi zichligi nisbatan sust borayotganligini (keyingi 30 yil orasida atiga 2,3 barobar o’sganligini) ham qayd qilmok kerak. Bunga Farg’ona vodiysining qadimdan deyarli yoppasiga o’zlashtirilganligi, sanoati va qishloq xo’jaligi yaxshi rivojlanganligi sabab bo’lmoqda.
Aholi zichligiga ko’ra 2-o’rinni Toshkent iqtisodiy rayoni egallaydi, bu yerda har 1 km.kvga 285 kishi to’g’ri keladi. Qolgan iqtisodiy rayonlardagi aholi zichligini 2-jadvalda ko’rishimiz mumkin:
Shunday qilib, O’zbekiston aholisining hududiy joylashuvida keyingi o’n yilliklarda anchagina ijobiy siljishlar ro’y berdi.