O‘zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Ona tili

MAVZU 11 - darsADABIY VA ADABIY-IJODIY MAVZULARDAGI INSHOLAR

MAQSAD: A) ta’limiy maqsad - O’quvchilarga mavzu haqida bilim berish

B) tarbiyaviy maqsad –o’quvchilarni Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash

C) rivojlantiruvchi maqsad – o’quvchilar ongiga ijod qilish g’oyasini singdurish

DARS TURI: umumlashtiruvchi

USLUB: an’anavuy

JIHOZ:darslik

DARSNING BORISHI:

I. Tashkiliy davr : A) salomlashish

. B) davomatni aniqlash

II. UY VAZIFASINI SO’RASH

A)Mashqlar orqali.




41- mashq. Xalq dostonlaridan biriga aloqador bo'lgan mavzu tanlang, reja tuzib insho yozing

B) Savollar orqalli

1Insho nima? Hozirgi tilimizda insho so'zi qanday ma 'noda qo'Uanadi?

2Inshoda uni yozgan muallifning qanday xislatlari ko'rinadi?

3Insho necha turli ko'rinishda bo'ladi?

4Qanday insholarni adabiy mavzudagi insholar deymiz?

5.Adabiy-ijodiy inshoning adabiy inshodan farqi nimada

III. YANGI MAVZU BAYONI

Esga oling. Sizga birinchi sinfdan tanish bo'lgan oddiy yozma tasvirlar, rasm asosidagi hikoya, turli xil maktublar ham inshoga o'xshaydi. Lekin ularni haqiqiy insho deb bo'lmaydi. Chunki bunday yozma ishlarda o'quvchining mustaqilligi va ijodiyligi chegaralangan bo'ladi Muayyan badiiy asar yoki undagi qahramonlar ha- qidagi insho adabiy mavzudagi inshodir. Bunday mavzudagi inshoda biror asar yoki qahramonlar taqdiri tahlil qilinadi.dabiy-ijodiy mavzudagi inshoda biror badiiy asar va unda ishtirok etuvchi qahramonlar taqdirini tahlil qilishda o'quvchi o'z mustaqil fikri bilan yondashadi. Ya'ni adabiy-ijodiy inshoda ijodiy fikrlashga katta e'tibor beriladi. Bu insho turining adabiy mavzudagi inshodan farqi ham ana shunda.

MUSTAHKAMLASH

A)mashqlar orqali

1. 
   42-mashq. Guruhlarga bo'linib, biror badiiy asar bo'yicha insho
   

mavzulari tuzing. Shulardan bitta mavzuning mufassal rejasini shakllantiring. Buning uchun dastlab qanday bilimlar zarurligini esga oling

2. 
   43-mashq. O'zingiz yoqtirgan biror badiiy asar asosida adabiy-ijodiy
   

insho uchun mavzular tanlang. Shu mavzular bo'yicha murakkab reja asosida insho yozing.

` inshodan farqi ham ana shunda.

3. 
   44-mashq. Quyida adabiy va adabiy-ijodiy insholarning mavzulari
   

aralash holda berilgan. Ularni ajratib yozing.

1. «Alpomish» dostonida qahramonlik tasviri. 2. A. Qodiriy — tari- xiy romanlar ustasi. 3. Men sevgan adib. 4. H. Olimjon — lirik shoir. 5. «Sen yetim emassan» she'ridan olgan taassurotlarim. 6. A. Qahhor — kichik hikoyalar ustasi. 7. «Mehrobdan chayon» romanida xonlik tuzumi illatlarining fosh etilishi. 8. Zulfiya — men sevgan shoira.

4. 
   45-mashq. Yuqoridagi mavzulardan birini tanlab, murakkab reja
   

tuzing.

B Savollar orqali

1. 
   Adabiy mavzudagi inshoda nimalar tahlil qilinadi? Misol kehiring.
   
2. 
   Adabiy-ijodiy mavzudagi inshoga qanday yondashiladi? Uning adabiy mavzudagi inshodan farqi nimada?
   

BAHOLASH MEZONI

Ishtirokiga qarab

Uyga vazifa

46- mashq. Uyga vazifa. Adabiyot darslarida yaqin kunlarda o'tilgan asar asosida adabiy-ijodiy mavzu tanlang. Reja tuzib, insho yozing.