O'zbekistonda atmasferaning ifloslanishi va uning oldini olish

Atmasferaning ifloslanishi deganda havoga zaharli biriknalarning qo'shilishi natijasida uning fizik va kimyoviy xususiyatlarining o'zgarishi tushiniladi. Insoniyatga qolaversa , barcha jonivorlarga hayot baxsh etgan atmasfera havosini hozir asosan 2 ta manba: tabiiy omillar va inson omillari(sun'iy) ifloslantiradi.

TABIY VA SUN'IY OMILLAR

Tabiiy omillarga: kosmik changlar, vulqonlarning otilishidan, tog' jinslarining yemirilishi va tuproqning nurashidan vujutga kelgan moddalar, o'simlik va hayvon qoldiqlari kiradi.

Sun'iy omillarga: avtamabillar(40%), energetika sanoati(20%), korxona va tashkilotlar ishlab chiqarishi(14%), qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishi, maishiy kommunal xo'jaligi va boshqalar zimmasiga ifloslanishning(26%) to'g'ri keladi.

Atmasfera ifloslanishining salbiy oqibatlari.

Havoning kuchli ifloslanishi insonlar sog'lig'iga, qolaversabarcha jonizotlarga salbiy tasir ko'rsatadi. Bir kishi sutka davomida o'rtacha 25 kg havo bilan nafas oladi. Havo tarkibidagi zararli gazlar odam organizimida to'planib boradi.

KASALLIKLAR

Zararli gazlarning organizmda to'planishi oqibatida teri va ko'z kasalliklari, jigar serrozi, qon bosimining oshishi, surunkali branxit, enfizima nafas qisishi va o'pka raki kabi kasalliklarning kelib chiqishiga sabab bo'ladi.

Atmasfera havosining ifloslanishi o'simlik va hayvonlarga ham zarar yetqazadi.o'simlik barglariga, tuproq va suv orqali esa ildizga o'tadi. Atmasferaning ifloslanishi ko'plab hayvon turlarining kamayishiga va ularning nobud bo'lishiga olib keladi.

Atmasfera havosining ifloslanishi o'simlik va hayvonlarga ham zarar yetqazadi.o'simlik barglariga, tuproq va suv orqali esa ildizga o'tadi. Atmasferaning ifloslanishi ko'plab hayvon turlarining kamayishiga va ularning nobud bo'lishiga olib keladi.

Atmasferaning ifloslanishi natijasida qishloq xo'jaligi ekinlari kam xosil bo'lib qoladi. Zararli changlar fatasintez jarayoniga ham salbiy ta'sir etadi, transpiratsiyani 3 barobarga qisqartiradi. Qayrag'och dalalarda 300-400 yil yashasa, shaxar parklarida 120-220 yil yashaydi