O‘zbekiston zamini /2019 Tahrir hayʼati

Land of Uzbekistan
Земля Узбекистана
4/2021

---

O‘ZBEKISTON ZAMINI
4/2019
36
UO‘K: 631.6:631.4; 631.452; 332:631:632
TOG‘, TOG‘OLDI VA CHO‘L YAYLOV YERLARI TUPROQLARINING UNUMDORLIK 
HOLATI VA ULARDAN SAMARALI FOYDALANISH YO‘LLARI
 
Annotatsiya.
Amaliyotda umumqabul qilingan uslubiyotlarga asosan, sug‘oriladigan va lalmi tuproqlarning 
unumdorligi baholanadi, ular asosda agrotexnik tadbirlar amalga oshiriladi. Lekin, bugungi kun talabi yaylov yerlaridan 
ham samrali foydalanishni taqoza etmoqda. Bu borada yaylov yerlari tuproqlarining unumdorligini baholashga qaratilgan 
uslubiy qo‘llanma ishlab chiqilmagan. Ushbu holat yaylov yerlarining unumdorligi to‘g‘risida aniq ma’lumotlar yo‘qligini 
ko‘rsatadi. Shu ma’noda “Yaylov yerlaridan foydalanish samaradorligini oshirish yo‘llari” mavzusida ilmiy-amaliy 
tadqiqotlar olib borilgan. Bunda asosiy e’tibor, respublikamizning tog‘, tog‘oldi va cho‘l yaylov yerlari tuproqlarining 
unumdorlik holati o‘rganilganda, sug‘oriladigan va lalmi erlar kabi maqbul xossa-xususiyatga ega ekanligi, kadastr 
baholash guruhiga ko‘ra esa “ o‘rtachadan past yerlar” va “o‘rtacha yerlar” ekanligini aniqlandi. O‘tkazilgan 
amaliy tajribalarda tog‘, tog‘oldi va cho‘l yaylov yerlarining tuproq qatlami mavjud bo‘lgan hududlarida suv yig‘ish 
 
(“Water-box”) qurilmasi texnologiyasini qo‘llash orqali qishloq xo‘jaligi ekinlarini, bog‘, uzumzorlar va o‘rmon-mevali 
daraxtlarni joylashtirish hamda qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini etishtirish mumkinligi isbotlandi.
Kalit so‘zlar:
 Tog‘, tog‘oldi va cho‘l yaylov erlari, tuproqlar, xossa-xususiyatlari va unumdorligi, kadastr guruhi, suv 
yig‘ish (“Water-box”) qurilmasi, qishloq xo‘jaligi ekinlarini, bog‘, uzumzorlar va o‘rmon-mevali daraxtlarni joylashtirish 
hamda qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini etishtirish.