O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi muhammadolim muhammadsiddiqov

jen 
жен
jen
insonni 
sevish, 
insoniylik 
kadrlar 
partiyalari 
партии 
персоналий 
parties 
of 
personnels 
xix asr o‘rtasida 
evolyusiya 
jarayonida elektoral 
qo‘mitalar 
va 
parlament 
guruhlaridan paydo 
bo‘lgan. 
ular 
nisbatan kam sonli 
ekanliklari, 
a’zolikning 
erkinligi 
bilan 
ajralib turadi va, 
eng 
avvalo, 
professional 
siyosatchilarga 
hamda 
partiyani 
moddiy 
jihatdan 
qo‘llab-
quvvatlashga qodir 
bo‘lgan 
moliya 
elitasiga suyanadi 
kategoriya
категория
category
narsa 
va 
hodisalarning 
eng 
muhim 
xususiyatlari 
va 
aloqalarini 
aks 
ettiruvchi 
umumiy 
tushunchalar 
kompromiss 
компромисс
compromise 
o‘zaro yonbosishlar 
natijasida erishilgan 
bitim.
konfederatsiya конфедерация
konfederation 
bu to‘la mustaqil 
davlatlarning 
ko‘ngilli ittifoqidir, 

---

210 
davlatlar 
ittifoqining 
shakli 
bo‘lib, unda a’zo 
davlatlar 
o‘z 
suverenitetini to‘liq 
saqlab qoladi 
konflikt 
конфликт
conflict
u 
yoki 
bu 
obyektning 
bir 
vaqtning 
o‘zida 
kamida 
ikki 
va 
undan 
ortiq 
subyektlarning 
maqsad 
va 
manfaatlarini to‘la 
qondirmasligi 
natijasida vujudga 
keladigan ijtimoiy 
vaziyatga aytiladi 
konflikt 
qatnashchilari 
участники 
конфликтов 
participants 
of conflicts 
bizularni qisqacha 
tarzda 
tomonlar 
deymiz 
konflikt 
subyektlari 
субъекты 
конфликтов 
subject 
of 
conflicts 
tomonlar 
tashkilotlar, 
partiyalar va hokazo 
shunga 
o‘xshash 
siyosiy 
tuzilmalardan iborat 
bo‘lishi mumkin 
konfliktlarning 
obyekti 
 
объекты 
конфликтов 
object 
of 
conflicts
mavjud qadriyatlar, 
moddiy 
dunyo, 
hudud 
va 
hokazolardan 
iboratdir 
Konsensus 
(kelishuv) 
консенсус
consensus 
qaror ovoz berish 
yo‘li bilan emas, 
kelishuv yo‘li orqali 
qabo‘l qilinadi. 
konservatizm консерватизм
conservatism
davlat va jamiyat 
hayotining tarixan 

---

211 
vujudga 
kelgan 
shakllarini, 
uning 
oila, 
millat, 
din, 
mulkchilikda 
namoyon bo‘luvchi 
qadriyatlarini 
saqlab 
qolishga 
qaratilgan g‘oyaviy 
— siyosiy ta'limot 
va harakat 
kontrelita 
контрэлита 
contra elite 
hukmron bo‘lmagan 
elita 
kuch 
ishlatuvchi 
resurslar 
ресурсы 
принуждения
resources of 
forcing
bu 
qurol-yarog‘, 
jismoniy 
majburlovchi 
muassasalar 
va 
buning 
uchun 
maxsus 
tayyorlangan 
kishilardir 
latent bosqichi фаза латентного 
phase 
of 
latent 
konfliktlar yashirin 
holatda 
bo‘lgan 
bosqich 
legal 
легальный
legal
qonuniy 
liberalizm 
либерализм
liberalism
shaxs erkinligi va 
boshqa fuqarolik va 
siyosiy huquqlarini 
e'tirof etuvchi va 
davlat 
faoliyati 
sohalarini 
cheklovchi ta'limot 
va 
ijtimoiy 
— 
siyosiy harakat.
lider 
лидер
leader
yo‘l 
ko‘rsatish 
xususiyatga 
ega 
inson 
boshqalarga 
ta’sir 
eta 
olish, 
muayyan 
maqsadlarga 

---

212 
erishish 
uchun 
ularning birgalikda 
faoliyatini 
tashkil 
eta 
olish 
qobiliyatiga ega 
liderlik
 
 
 
лидерство
leadership
bu 
boshqaruvchanlik 
maqomi, 
qarorlar 
qabo‘l qilish bilan 
bog‘liq 
bo‘lgan 
ijtimoiy pozitsiyadir 
madaniy-
axborot 
resurslari 
культурно-
информационные 
ресурсы 
cultural-
information 
resources
bilim va axborot 
hamda ularni olish 
va 
tarqatish 
vositalari: fan va 
ta’lim muassasalari, 
ommaviy 
axborot 
vositalari 
va 
boshqalar 
tashkil 
etadi 
majburlovchi 
hokimiyat 
обязательный 
правительство 
compulsory 
government 
majburlovchi 
resurslarga 
tayanadigan 
va 
majburiy 
kuch 
ishlatishni qo‘llash 
yoki kuch ishlatish 
bilan tahdid qilish 
yordamida kishilar 
ustidan 
nazorat 
qilishdir 
majburlovchi 
resurslar 
обязательные 
ресурсы 
compulsory 
resources 
bu 
ma’muriy 
jazolash 
bilan 
bog‘liq 
bo‘lgan 
vositalardir. 
bu 
vositalardan, 
odatda, 
utilitar 
resurs ish bermay 
qolganda 
foydalaniladi 

---

213 
manu 
qonunlari 
законы Ману 
Manu’s laws 
insonning 
to‘g‘ri, 
imonli 
hayot 
kechirishini 
belgilab 
beruvchi 
diniy-falsafiy, 
siyosiy, axloqiy va 
huquqiy 
qoidalarning 
yig‘indisidan iborat 
bo‘lgan manba 
marginal 
guruh 
 
маргиналная 
группа 
marginal 
group 
bir — birini istisno 
qiluvchi qadriyatlar, 
me'yorlar 
ta'siridagi, 
turli 
ijtimoiy 
guruhlar, 
tizimlar, 
madaniyatlar 
chegarasidagi 
odamlar guruhi 
Mazdak 
ta’limoti 
учение Маздака 
mazdak’s 
doctrine 
barcha 
odamlarning 
teng 
huquqliligi 
to‘g‘risidagi 
ta’limot.
me’yoriy 
resurslar 
нормативные 
ресурсы 
regulatory 
resources 
insonning 
ichki 
dunyosi, qadriyatlar 
va 
xulq-atvoriga 
ta’sir ko‘rsatuvchi 
vositalar 
metodologik 
funksiya 
методологическа
я функция 
methodologic
al function 
siyosatshunosliknin
g asosiy xulosalari 
alohida 
olingan 
ijtiomiy hodisalarni 
o‘rganuvchi xususiy 
siyosiy nazariyalar 
uchun asos bo‘lib 
xizmat qiladi.
mexanizmlar механизмы
mechanisms 
an’analar, 
urf-
odatlar, 
qoidalar, 

---

214 
qonunlar 
siyosiy 
faoliyat 
subyektlariga ta’sir 
etish uslublari. 
millat
нация
nation
hudud, 
iqtisodiy 
aloqalar, til, ruhiy 
o‘ziga 
xoslik, 
madaniyat va o‘z 
o‘zini anglashning 
umumiy jihatlariga 
ko‘ra 
ajralib 
turuvchi 
ijtimoiy 
guruh 
Millatchilik 
национализм
nationalism
mafkura va siyosat 
bo‘lib, 
uning 
asosida 
milliy 
mustaqillik 
va 
ustunlik 
g‘oyasi, 
boshqa 
xalqlar 
vakillariga 
bepisandlik 
bilan 
qarash yotadi 
milliy guruh 
 
национальная 
группа 
national 
group 
mazkur 
mamlakat 
(mintaqa)da 
tub 
aholi 
bo‘lmagan 
millat, xalq-elatning 
bir qismi 
milliy 
munosabatlar 
национальные 
отношение
national 
relationship
milliy 
etnik 
rivojlanish 
subyektlari; 
millatlar — elatlar, 
etnik guruhlar va 
ularning 
davlat 
birlashmalari 
o‘rtasidagi 
munosabatlardir 
Monarxiya 
монархия
monarchy 
bu 
shunday 
boshqaruv shakliki, 
unda oliy hokimiyat 

---

215 
yakka 
bir 
shaxs 
tomonidan amalga 
oshiriladi 
va, 
odatda, 
meros 
bo‘lib o‘tadi 
Monoteistik 
монотеистик
monotheistic
yakka 
xudolikka 
asoslangan 
diniy 
qarash
mutlaq 
monarxiya 
абсолютная 
монархия 
absolute 
monarchy 
boshqaruvning 
shunday 
shakliki, 
unda oliy davlat 
hokimiyati 
qonun 
bo‘yicha 
to‘laligicha 
bitta 
shaxsga bo‘ysunadi 
nazariy bilish 
funksiyasi 
функция 
теоретических 
знаний 
theoretical 
knowledge 
funtion 
siyosatshunoslik 
siyosat to‘g‘risida, 
uning 
jamiyatdagi 
roli 
to‘g‘risida 
bilimlar hosil qiladi.
neokonservati
zm 
неоконсерватизм neoconservati
sm
mumtoz 
konservatizm 
va 
liberalizm 
g‘oyalarini 
uyg‘unlashtiruvchi 
mafkura. 
nomzodlarni 
ilgari 
surish, 
ularni 
olish 
bosqichi 
фаза номинации 
nomination 
phase
turli 
tashkiliy, 
siyosiy 
axborot-
yashviqiy 
tadbirlarni 
o‘z 
ichiga 
oluvchi 
bosqich 
obyekt 
объект
object
subyektning bilish 
va boshqa faoliyati 
nimaga 
qaratilgan 
bo‘lsa, ana shuni 
anglatadi. 
parlament
 
парламент
parliament 
qonun chiqaruvchi 
organ. o‘zbekiston 

---

216 
parlamenti 
ikki 
palata: qonunchilik 
palatasi va senatdan 
iborat 
parlamentar 
respublika 
парламентская 
республика
parliamentar
y republic 
parlamentning roli 
katta. u prezidentni, 
ya’ni 
davlat 
boshlig‘ini saylaydi. 
hukumat parlament 
tomonidan tuziladi 
va 
uning 
oldida 
javob beradi 
politeistik 
политеистик
polytheistic
ko‘p 
xudolikka 
asoslangan 
diniy 
qarash
pragmatizm
 
прагматизм
pragmatism 
(yun. ish, faoliyat), 
faqat, 
amaliy 
foydali 
natijalarni 
beruvchi 
bilimnigina xaqiqiy, 
deb 
bilishga 
asoslangan 
yo‘nalish 
prezidentlik 
respublikasi 
президентская 
республика 
presidential 
republic 
prezident parlament 
yo‘li bilan emas, 
balki maxsus tartib, 
ya’ni 
xalq 
tomonidan 
saylanadi 
qadriyat
значение
value
borliqdagi 
narsa, 
hodisalarning 
jamiyat, 
guruh 
shaxs ehtiyojlariga 
muvofiq 
kelishi 
yoki 
kelmasligi 
nuqtai 
nazaridan 
ahamiyati. 
qonun
закон
law
empirik va nazariy 
jihatdan asoslangan 

---

217 
juda umumiy yoki 
universal qaydlar