O`zbekiston va unga qo`shni bo`lgan Qirg`iziston, Tojikiston va Turkmaniston Respublikalari Markaziy Osiyo hududidagi mamlakatlardir



Download 192 Kb.
bet3/5
Sana18.02.2022
Hajmi192 Kb.
#451238
1   2   3   4   5
Bog'liq
MARKAZIY OSIYO

Xo`jaligi. Sobiq Ittifoq davrida Markaziy Osiyoning barcha respublikalarida iqtisodiyot uchun eng zarur bo`lgan xomashyo va yarimxomashyo mahsulotlar ishlab beruvchi tarmoqlarni rivojlantirishga erishildi. Ular, eng avvalo, tog`-kon sanoat tarmoqlari, qishloq xo`jalik (avvalo, paxta, g`alla) mahsulotlari yetishtirish va ularni dastlabki qayta ishlash sohalari edi. Markaziy Osiyo ishlab chiqarish hajmiga ko`ra sobiq Ittifoqning paxta, pilla, qorako`l terilari, sholi, quritilgan mevalar, mis, volfram, xrom, simob, uran, oltin, qo`rg`oshin kabi sanoat va qishloq xo`jalik mahsulotlari ishlab chiqaruvchi birinchi rayoni bo`lib keldi. Neft, tabiiy gaz, elektr energiyasi, paxtachilik majmuasida xizmat qilishga mo`ljallangan mashina va uskunalar yetkazib berishda ham regionning salomog`i ancha edi.
Sanoati. Barcha mamlakatlar sanoatida undiruvchi sanoat tarmoqlarining ahamiyati katta. Bu tarmoqlar guruhiga kiruvchi yoqilg`i-energetika, metallurgiya va kimyo sanoati salmog`i, ayniqsa, Qozog`iston, o`zbekiston, Turkmaniston respublikalarida ancha katta.
Yoqilg`i tarmoqlari orasida neft sanoatining ahamiyati tobora oshib bormoqda. Neftni qazib chiqarishda Qozog`iston (80 mln.t), O`zbekiston (5 mln t.) va Turkmaniston (6 mln.t) ajralib turadi. Tabiiy gaz qazib chiqarishda bu respublikalarning imkoniyati yanada kattadir. Bu borada, ayniqsa, Turkmaniston alohida ajralib turadi. Gaz zahiralari hajmiga ko`ra u sobiq Ittifoq respublikalari ichida Rossiyadan keyin ikkinchi o`rinda turadi. Gazni qazib chiqarishda mintaqada Turkmaniston (80 mlrd km.kub) va O`zbekiston yetakchilik qiladi. Bu boyliklarni keng doirada o`zlashtirish va ularni jahon bozorlariga olib chiqish endigina amalga oshmoqda.
Mintaqa respublikalari (Turkmanistondan tashqari) ko`mirga ham ancha boy.
Elektroenergetika sanoati mintaqaning barcha respublikalarida nisbatan yaxshi rivojlangan. Qozog`istonda salkam 90 kVt/soat, O`zbekistonda esa 48-50 mlrd. kVt/soat elektroenergiya ishlab chiqariladi.
Metallurgiya sanoati Markaziy Osiyo respublikalarida bir tekis rivojlanmagan. Qozog`iston bu o`rinda keskin ajralib turadi (2,0 mln. tonna po`lat, qo`rg`oshin, rux, mis, xrom ishlab chiqaradi). O`zbekistonda 0,5 mln. tonna po`lat va ko`p miqdorda qo`g`oshin, rux, mis, oltin, kumush va boshqa nodir metallar ishlab chiqiladi.
Kimyo sanoatining mintaqa respublikalaridagi asosiy o`rni qishloq xo`jaligiga xizmat qilishdir. Shu sababdan, Qirg`izistonni hisoblamaganda, barcha respublikalarda mineral o`g`itlar ishlab chiqarish mazkur sanoat tarmog`ining bosh ixtisosi sifatida rivojlangan.
Mamlakatlar iqtisodiyotining asosiy tayanch tarmog`i hisoblanadigan mashinasozlik sanoati esa mintaqa respublikalari orasida O`zbekiston va Qozog`istonda rivojlangan.
Mintaqaning barcha republikalarida yengil va zoiq-ovqat sanoatlari muhim o`rin tutadi.

Download 192 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish