«O‘zbekiston temir yo‘llari» aksiyadorlik jamiyati toshkent temir yo‘l muhandislari instituti

 
Nazorat savollari 
 
1. Transport inshootlariga misol keltiring. 
2. Yo`lovchi platforma turlarini bilasizmi? 
3. Pastda joylashgan platformalar necha xil  ko`rinishda tashkil etiladi? 
4. Yuqori va past sathda joylashgan platformalar haqida ma`lumot bering. 
 
 
 

---

186 
 
19 – MA’RUZA 
YUKLAR VA TA’SIRLAR. ME’YORIY VA HISOBIY YUKLAR. YUK BO‘YICHA 
ISHONCHLILIK KOEFFITSIENTI. 
Reja: 
1.
 
Yuklar va ta'sirlar 
2.
 
Me’yoriy va hisobiy yuklar 
3.
 
Yuk bo‘yicha ishonchlilik koeffitsienti. 
 
Ishlash jarayonida konstruksiya materiali turli xil ta'sirlar va turli xil yuklarni o'ziga qabul 
qiladi. Ta'sirlar kuchli (siloviye) va kuchsiz (nesiloviye) bo'lishi mumkin. 
Kuchli yuklarga, ya'ni tashqi kuch sifatida ta'sir etadigan yuklarga quyidagilar kiradi: 
- foydali yuklar, ya'ni konstruksiya qabul qilishi lozim bo'lgan yuklar (mashina va asbob-
uskunalar vazni, tehnologik materiallar hamda odamlar og‟irligi kabilar); 
- zilzila va dinamik kuchlar ta'sirida vujudga kelgan inertsion yuklar va hokazo. 
harorat,  namlik,  radiatsiya,  zararli  muhit  kabi  ta'sirlar  kuchsiz,  ya'ni  kuchga  bog‟liq 
bo'lmagan ta'sirlarga kiradi.  
Temirbeton  konstruksiyalarini  hisoblash  nazariyasi  ana  shu  ta'sirlarning  barchasini 
inobatga ola bilishi zarur. 
Hisoblash jarayonida ishtirok etadigan yuklarni belgilashda konstruksiyani mustahkam va 
ayni  bir  paytda,  tejamli  bo'lishini  yodda  tutishimiz  lozim.  Yuklar  konstruksiyaning  vazifasiga 
qarab turlarga ajratiladi. Me'yoriy yuklarni turlari “Yuklar va ta'sirlar” deb nomalangan qurilish 
me'yorlari  va  qoidalarida  (SNiP  2.01.07-85)  batafsil  bayon  etilgan  [7].  Me'yoriy  yuklar 
konstruksiyaning tejamlilik talablariga javob beradigan tarzda belgilanadi.