O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Ya’qub 
va 
Amr ibn Lays 
boshchilik qiladilar. 873-yili Xuroson poytaxti 
Nishopurni egallaydilar. Natijada tohiriylar hukmronligi tugatilib, hokimiyat 
safforiylar 
qo'liga o'tadi.
5.2. SOMONIYLAR DAVLATI
Somoniylar hukmronligi.
IX 
asrda 
Movarounnahrning siyosiy hayo- 
tida ham o'zgarishlar yuz beradi. Yurtga avval 
Null, 
so'ngra 
Ahmad
boshchilik qiladi. Har biri o‘z nomidan mis chaqabrzarb etadi. Ahmad 
vafotidan keyin 
(865) 
uning o'g'li 
Nasr 
Samarqandni markazga aylan- 
tiradi. U Movarounnahrning barcha viloyatlarini birlashtirish va uni 
Xurosondan ajratib ollsh choralarini ko'radi. Tohiriylar davlati barham 
topishi bilan, Nasr uchun qulay sharoit yuzaga keladi. Buxoro ahli Nasr 
huzuriga elchilar yuborib Buxoroni o‘z qo‘1
ostiga olishnl va somoniylar 
xonadonidan bir kishini Buxoroga hokimqilibyuborishni so'raydilar. Nasr 
ukasi 
Ism oilni Buxoroganoib 
sifatida yuboradi.
IX 
a sr o x ir g i ch oragid a 
M ovarounnahrning deyarli barcha 
viloyatlari som oniylar tasarrufiga o'tadi. Nasr butun Movarounnahr 
hukmdoriga aylanadi. U kumush dirham zarb etadi. Ko'p o'tmay aka- 
uka o 'rta sid a toj-taxt uchun kurash boshlanadi. ünda Ismoil g'olib 
chiqadi. Ism oil Somoniy 
888-yili 
butun Movarounrjahrni o'z qo'l ostiga 
birlashtiradi.

---

55
Ismoil Somoniv.
Ismoil Somoniy Movarounnahrni birlashtirib, mustah- 
kam davlat tuzishga intiladi. Shimoli-sharqiy hududlarga yurish qiladi. 
893-yili Taroz 
shahrini egaliab, dashtliklarga qaqshatqich zarba beradi. 
Natijada dashtlik qa bilalarning Movarounnahrga bo'lgan uzluksiz bosqin- 
lari barham topib, a h o li mudofaa devorlari-yu son-sanoqsiz qal’alarni 
qurish va ularni ta ’ mirlash tashvishidan qutuladi.