O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

qand-shakar bilan savdo qilardilar.

---

158
Buxoro amirligining Rossiya bilan savdo aloqalari o'sib bordi. Oren- 
burgda 1804-yili Buxoro amirligi savdogarlarining qarorgohi qurilib, 
unda 20 xonadon istlqomat qilgan. Ular Rossiya bilan Buxoro amirligi 
o'rtasidagi savdoda muhim o'rin tutganlar. Qarorgoh ahli 1812-yili Na­
poleon armiyasiga qarshi janglarda faol ishtiroketgan. 1825-yilga kelib 
savdogarlar qarorgohi kengayib, xoriadonlar soni 30 taga yetdi. War­
ning ko'pchiligi hunarmandlar (novvoylar, savdogarlar) bo'lib, o‘z mah- 
sulotlarini shu yerda sotuvga tayyorlaganlar. Buxorodan yo'lga chiqqan 
karvon 2 oyda Orsk shahriga yetib borardi. Ba’zida savdo karvoni 5 
mingtagacha tuyadan iborat bo'lardi.
Shu tariqa Buxoro davlati iqtisodiyoti Rossiya bilan savdo qilishga 
mo'ljallangan oziga xos yo'nalishga ega bo'la borgan. Buni quyidagi 
faktham isbotlaydi. Masalan, 1844-yili Buxoroxonligining O'rta Osiyo- 
Rossiya tashqi savdosidagi ulushi 25 foizni tashkil etgan bolsa, 
1864-yilga kelib bu ko'rsatkich 42 foizga ko'tarilgan.
12.5. BUXORO AMIRLIGI XIX ASRNING 1-YARMIDA
Buxoro Amir Havdar hukmronliai davrida.
 Amir Ma'sum Shohmurod 
vafot etgach, taxtga o'g'li Amir Haydar o'tirdi (1800 - 1826). Mahal- 
liy hukmdorlar - beklar hamda yirik zodagonlar markaziy hokimiyatga 
qarshi yana kurash boshladilar. Birinchi bo'lib markaziy hokimiyatning 
o'lpon yig'uvchilari o'zboshimchaligidan norozi bo'lgan Marv turk- 
manlari 1800-yili qo'zg'olon ko'tardilar. Amir Haydar bu qo'zg'olonni 
qattiqqo'llik bilan bostirdi. Biroq marvllklar 1804-yili yana qo'zg'olon 
ko'tardilar. Bu safai qo'zy'olonchilarga Marv hokimi, Amir Haydarning