O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Alisher Navoiy 
va 
Abdurahmon 
Jomiyning o'rni beqiyos. 
Navoiy butun faoliyati va ijodiyotini insonning baxt-saodati uchun kurash- 
ga, xalqning osoyishtaligiga, o‘zaro urushlarning oldini olishga, obodon- 
chilik ishlariga, ilm-fan, san’at va adabiyot taraqqiyotiga baglshladi. U 
o'zbek adabiy tili, o'zbek mumtoz adabiyotini yangi pog'onaga ko'tardi. 
Navoiy 
o'ttizdan ortiq 
yirik badiiy asar yozdi. 
«Xamsa», «Xazoyin ul-
rraoniy», «Mahbub ul-qulub», «Lison ut-tayr» 
shular jumlasidandir.
Navoiy tarixni bilish katta ahamiyatga ega ekanini ta’riflab, odamlami 
tarixni o'rganishga da'vat etadi. Uning fikricha, tarix fani shohlar, hukm- 
dorlarning tarjimayi holimas, balki mámlakat tarixini o'rganishi kerak. 
Navoiy mamlakatni nimalar tanazzulga va nimalar farovonlikka olib 
kelishini, qanday íshlartufayli mamlakatobod bolishi, xalqqafarog'atva 
baxt kelishini tarix ko'rsatib berishi lozim deb hisoblaydi. Navoiy adolat 
yordamida mamlakatni obod qilish mumkinligini, har bir kishi o'zining 
xulqi va odobi bilan odamlarni xursand qilishi lozimligini uqtirib o'tadi.

---

114
10-BOB. MOVAROUNNAHR SHAYBONIYLAR
HUKMRONLIGI DAVRIDA
10.1. XV ASR OXIRI - XVIASR BOSHLARIDA
MOVAROUMNAHRDA SIYOSIY VAZIYAT
Sivosiv inqiroz.
 
Xuroson hukmdori Shohrux 
1447-yili 
vafot etgach, 
toj-u taxt uchun kurash avjiga chiqdi. Natijada Xuroson davlati 
o‘n bir
qismga bo'linib ketdi. Warning har bin o'zini mustaqil davlat debhisoblardi. 
1469-yill 
AmirTemurning ikkinchi o'g'li Umarshayxning nabirasi 
Sulton
Husayn Boyqaro 
Xuroson taxtini egalladi.
Salkam 
40 yil 
hukmronlik qilgan Suiton Husayn Boyqaro davrida 
ham mamlakatda toia osoyishtalik o'rnatilmagari bo‘lsa-da, Xuroson 
davlatining xo'jalik va madaniy hayoti ancha yuksak darajada rivojlandi. 
Mamlakat obodonchiligi yo'lida katta ishlar amalga oshirildi. Movaroun- „ 
nahrga nisbatan siyosiy barqarorlik ta’minlandi. Bunda Husayn Boyqa- 
roning hukmdorlik salohiyati muhim o‘rin tutdi. Vazir