O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

1403 - 1404-yillarda 
Samarqandda bo'lgan Ispaniya elchisi 
Klavixo
olib borilayotgan bunyodkorlik ishlaridan hayratda qolgandi. Xuddi shu
- davrda Shohizinda me’moriy yodgorliklari majmuasidagi ba’zi ajoyib 
maqbaralar, hozirda 
Bibixonim 
nomi bilan mashhur jome masjidi va 
boshqalar bino qilinadi. Bu davrda Samarqandda yangi, ko'rkam va 
muhtasham binolardan tashqari turli-tuman kasbdagi hunarmandlar 
mahallalari qad ko‘taradi.
A m ir T em ur b o a la ri.
Mohir me'mor, tajribali sohibkorlarning 
aql-zakovati, mehnati-yu mahorati bilan barpo etilgan 
Bog‘i Dilkusho,
8 o g ‘i Chinor, Bog‘i Bihisht, Bog'i Baland, Davlatobod, Bog i Nav,
Bog‘i Shamol, Bog'i Jahonnamo, Bog‘i Maydon 
kabi chorbog'lar va 
ulardagi go'zal ko'shklar o‘sha davr bog'dorchilik san’ati namunalaridandir. 
Tuzilishiga ko'ra bog'lar ikkiga bo'lingan. Birinchi turdagi bog'lar har 
tomoni taxminan 1 km masofaga cho'zilgan to‘rtburchak shakldagi 
chorbog'lardir. Ikkinchi turdagi bog'lar geometrik shaklda bo'lmay, tabiiy 
daraxtzor va chakalakzorlar bag‘rida barpo etilgan. Bunday bog'lar hukm- 
dor shikor qilishi uchun mo'ljallangan. Shaharning sharqiy tomonida 
Bog‘i Dilkusho 
joylashgan. Uning tashqi hovlisida hashamatli saroy 
bo'lib, unda qurollangan askarlar turgan, ichki hovlida esa tug'lar bilan 
bezatilgan olti fil haykallari safga terilgan. Uchinchi hovli Amir Temur­
ning mehmonlarini qabul qiladigan oltin taxtli qarorgohi bo'lgan. Klavixo 
ham o'sha bog'daqabul qilingan. Amir Temur Samarqand atrofida qad 
ko'targan bir qancha yangi qishloqlarni Sharqning mashhur shaharlari- 
Dimishq 
(Damasliq), 
Misr 
(Qohira), 
Bag'dod, Sultoniya 
va 
Sheroz
nomlari bilan atadi.Chunki Samarqand kattaligi, go'zalligi hamda obodligi 
bilan dunyoning eng yirik shaharlaridan ham ustunroq turmog'i lozim edi.
Ich ki va tashai savdo.
Movarounnahr shaharlarida, ayniqsa, uning 
poytaxtida savdo va hunarmandchilik g'oyatda rivojianadi. Yangi bozorlar, 
savdo rastalari barpo etiladi. Shaharlar bilan dehqonchilik vohalari

---

97
va chorvador ko'chmanchi aholi o'rtasida savdo aloqalari kengayadi. 
Tashqi savdoda Samarqand katta o'rin tutgan. Samarqandda chet el 
mamlakatlari, xususan, Xurosondan ma’danlar, Hind va Sinddan yoqut, 
olmos, Xitoydan atlas, yashin toshi, mushk va boshqa mollar, o'zga 
mamlakatlardan oltin va kumush olib kelinardi. Klavixo Xitoy poytaxti