Mavzu Amir Temur va temuriylar davri tarixshunosligi Reja

---

Mavzu-4.Amir Temur va temuriylar davri tarixshunosligi 
Reja: 
1.
Xorazmshohlar davlati va Mo‘g‘ullarning Markaziy Osiyoga hujumi tarixining 
adabiyotlarda yoritilishi. 
2.
Temuriylar davri tarixi tarixshunosligi 
Tayanch so‘z va iboralar: 
Ziyo Buniyodov, Juvayniy, V.V.Bartold, Rashididdin "Jome' 
at-tavorix"i, "Yozishmalar", "To‘rt ulus tarixi", Chig‘atoy. Ibn Xaldun, Nizomiddin Shomiy, 
Sharafiddin Ali Yazdiy, "Zafarnoma", Ibn Arabshoh, I.Umnyakov, Klavixo, Ulug‘bek davri, 
Samariya, temuriylar madaniyati. 
Xorazmshohlar davlati va Mo‘g‘ullarning Markaziy Osiyoga hujumi tarixining 
adabiyotlarda yoritilishi. 
Qadim zamonlardan sivilizatsiya o‘choqlaridan bo‘lgan Xorazm tarixi bilan nafaqat 
mamlakatimiz tarixchilari, balki dunyo tarixchilari shug‘ullanib kelishgan va qator yirik ilmiy 
tadqiqotlar yaratganlar. Lekin o‘rta asr Xorazm tarixi fanda juda kam o‘rganilgan. Vaholanki, 
Xorazm hududida, umuman Markaziy Osiyo hududida o‘rta asrlarda dunyo ahamiyatiga molik 
bo‘lgan buyuk voqyealar ro‘y bergan va ular ko‘plab manbalarda aks ettirilganiga qaramay, bu 
asarlar hozirgi kunda o‘zbek tiliga tarjima etilmagan, tahlil qilinmagan va o‘rganilmagan. Ana 
shunday kam tadqiq etilgan muammolardan biri bu Xorazmshohlar davlati tarixidir. 
Ziyo Buniyodov "Gosudarstvo Xorezmshaxov-Anushteginidov (1097-1231)"
asarida 
Xorazmshohlar davlatining shakllanishi, tashkil topishi, Xorazmshohlar taxti uchun kurash, 
Xorazmshohlar davlatinining yuksalishi va gullab-yashnashi, Xorazmshohlar davlatining harbiy 
tuzxilishi, davlat va saroydagi lavozimlar, tanga va pul muomalasi, madaniy hayot to‘g‘risidagi 
keng ko‘lamli ma'lumotlar beradi. 
Muhammad bin Muayyad Bag‘dodiyning "Kitob at-tavassul ila tarassul"
asarida 
1182-1184 yillarga tegishli Xorazmshoh Tekesh hukmdorligi davri hujjatlari jamlangan. Ular 
orasida Tekeshning 1183 yilda G‘iyosiddin G‘uriyga yuborgan maktubi ham bor. V.Bartold 
asarlarini hisobga olmaganda,to 1962 yilgacha"Tarixi Bayhaqiy" to‘liq Ovrupo tillariga 
o‘girilmagan. Shu bois A.K.Arends ruschaga o‘girishga G‘ani va Fayozning 1945 yilgi nashri 
matniga asoslandi. Ikkinchi nashrda yana o‘zgarishlar bo‘ldi. Unda kirish qismiga qo‘shimchalar 
kiritildi,ba'zi joylar,ayniqsa, iboralar tarjimasi aniqlashtirildi. Qo‘shimchalarda yo‘qolgan 
jildlarga tegishli qismlarning yangi topilmalari bor. Bundan tashqari, yana Bayhaqiy asarida 
tasvrlangan tarixiy voqyealarga aloqador "Maqomati xoja Abu Nasri Mishkan" asaridan ham shu 
voqyealarni to‘ldiruvchi ayrim parchalar ikkinchi nashrga kiritildi.