O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

tashkil etilgan 
0 ‘rta Osiyo olimlar jamiyati 
mablag' yo'qligi tufayli 
1893-yili 
o'zfaoli- 
yatini to'xtatishga majbur bo'lgandi.
Turkiston qishloq x o ‘jaligi jamiyati 
ancha faol ish boshladi. 
Jamiyat nashr ettirgan 
«Turkistonning qishloq xo'jaligi» 
jurnali so- 
hadagi ishlab chiqarish, ycrlami sug‘orish, dehqonchilik va yerdan 
foydalanish borasidagi ilg'or usullarni targ'ib qildi. Qishloq xo'jaligi 
jamiyati mustamlakachllar manfaatidan kelib chiqib paxtachllikni rlvoj- 
lantirish bo'yicha Ilmiy tadqiqotlar bilan shug'ullandi. Mahalliy iqilm 
sharoitiga moslashgan o‘ziga xos 0‘rta Osiyo paxta navidagl dastlabki 
hosll yetlshtirildi.
1876-yil Toshkentda Turkiston muzeyi 
(hozirgl O'zbekiston tarixl 
davlat muzeyi) tashkil etildi. 
1870-yili Toshkentda Turkiston xalq ku-
tubxonasi 
tashkil etilishi ham 0‘rta Osiyoda fan va madaniyatning rlvoj- 
lanishida katta ahamiyatga ega boidi. Undagi kitoblarning aksariyat 
qismi Turkiston tarixi va tablatiga oid nodir asarlar bo'lgan.
Adabivot.
 Bu davrda bir qator adabiyot namoyandalari yetishib chiq­
di. Ulardan biri o'zbek demokratik shoiri 
Ubaydulla Solih o ‘g ‘ll Zavqiy
(1 8 5 3 -1 9 2 1 ) 
bo'llb, u bitgan satirik she’rlarida mustamlakachi ma’mur-

---

315
lar, hukmdorlar va ruhonlylar xatti-harakatlarl tanqld qilinadl. Zavqiy erk 
va ozodlikni tarannum etgan she’rlari uchun zlndonga tashlandl.
Sharq adabiyoti uchun an’anaviy bo'lgan janr she’riyat edl. Turkis- 
tonda shériyatning shakl va mazmunl bir-blridan farqlanuvchi va ba’zan