O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

Buxoro, Poykand, Vardona, Nax-
shab, Samarqand 
va 
Xo razm 
da mahal liy hokimlar tomonidan 
chiqarilgan chaqa tan ga lar mamlakatning ichki savdosida keng 
muomalada bo‘lgan.

---

13
Til va madaniy aloqalar.
 
O‘rta Osiyo aholisining bir qismi 
sug‘d tili
da, ikkinchi qismi 
tur kiy til
da so‘zlashgan. Bu davrda 
sug‘d tili xalqaro savdo tili sifatida Yettisuv va Farg‘ona, 
Sharqiy Turkiston, Xitoy hududlarida foydalanilgan. 
V–VI 
asrlar
da 
sug‘d, xorazm 
va 
eftal yozuvlar
i tarqalgan. 
Eftallar 
alifbosi 
Baqtriya yozuvi asosida shakllangan. 
Eftallar alifbosi 
25 harfdan iborat bo‘lgan. Yozuv chapdan o‘ngga tomon 
yozilgan. 
V asr
da O‘rta Osiyoda shishasozlik rivojlangan. O‘rta Osiyo 
shishasi rangdorligi, yarqi roq ligi va tiniqligi jihatidan Vi zan-
tiya shishasidan ustun tur gan. Xitoy imperatorlari o‘z saroy-
larini bezashda O‘rta Osiyo 
dan keltirilgan rangli shishadan 
foydalanganlar. 
Ulkan saltanat ahli zardushtiylik, qadimiy e’tiqodlardan 
Siyovush, Anahita, Mitraga, buddaparastlik (asosan Shimoliy 
Hindistonda) kabi dinlarga sig‘ingan. Shu bilan birga o‘lkada 
Moniy va Mazda (mazdakiylik) ta’limotlari ham tarqab borgan. 
O‘rta Osiyo aholisining madaniy an’analari qo‘shni mam-
lakatlar, xusu 
san, Hindiston va eron tasviriy uslublari bilan 
uy 
g‘un 
la 
shib, ilk o‘rta asrlar madaniyatining shakllanishida 
mus tahkam poy devorga aylangan.
1
. eftallarning ilk ajdodlari qayerda yashagan? Yozuvsiz xaritada 
ularning yashagan joylarini va yo‘nalishlarini bo‘yab chiqing.