“Oʻzbekiston tarixi” fanidan

KOMPARTIYA (KOMFIRQA)
– Sobiq SHo‘rolar davlatida ijtimoiy, siyosiy, madaniy, g‘oyaviy 
va mavkuraviy hayotning barcha sohalarini o‘z iskanjasiga olgan partiya. Bu partiya 1898-
1917 yillarda RSDRP, 1917-1918 yillarda RSDRP (b), 1918-1925 yillarda RKP (b), 1925-1952 
yillarda VKP (b), 1952-1991 yillarda KPSS deb qisqartma nomlar bilan yuritilgan
O‘zbekiston Kompartiyasi MK ning 1-kotiblari 
V.Ivanov 1925-1927 
N.Gikalo 1928-1929 
A.Ikromov 1929-1937 
U.YUsupov 1937-1950 
A.Niyozov 1950-1955 
N.Muhitdinov 1955-1957 

---

AVTORITAR SIYOSIY REJIM 
(lot.au(c)toritas - hokimiyat, nufuz, e’tibor, obro‘) - 
ommani shaxsiy va davlat hokimiyatiga so‘zsiz itoat qildirish. Davlat boshqaruvidagi 
avtoritarizm bir kishi (monarx, diktator, dohiy)ning mustabid hokimiyatiga asoslanadi. 
Odatda avtoritar boshqaruv usuli demokratiya prinsiplariga zid hisoblanadi. Unda davlat 
rahbarining shaxsiy nufuzi, obro‘-e’tiboriga tayanib hokimiyat yuritiladi. 
BYUROKRATIYA
(fr.bureau - kanselyariya, devonxona, yunon. kratos-hukmronlik) - 
davlat va jamiyatni xalqdan ajralgan holda u bilan hisoblashmasdan ma’muriy 
buyruqbozlik yo‘li bilan boshqarish usuli. Byurokratik boshqaruvda xalqqa berilgan va’dalar 
faqat qog‘ozda qolib ketib, u hech qachon amalda bajarilmay qoladi. Ana shu qog‘ozbozlik 
va to‘rachilik ma’muriy boshqaruv tuzilmalardan tortib ijtimoiy-iqtisodiy hayotning barcha 
jabhalariga kirib boradi. Hukumat va yuqori tashkilotlarning buyruq-ko‘rsatmalari amalda 
bajarilmagan bo‘lsa ham qog‘ozda bajarilgan qilib ko‘rsatiladi. Qog‘ozda aks ettirilgan 
ko‘rsatkichlar va yutuqlar hayotga tadbiq etilmaydi. 
Sobiq SHo‘rolar davlatida byurokratizm bu kapitalistik jamiyatga xos xususiyat, 
sotsialistik tuzumda byurokratizmga yo‘l qo‘yilmaydi deb balandparvoz shiorlar ilgari 
surilgan bo‘lsada buyurokratiyaning asl ko‘rinishlari aynan sho‘rolar jamiyatida gullab 
yashnadi. 

---