Имя
|
Тюркское Имя[8]
|
Устаревшее тронное имя на китайском[9]
|
Тронное имя в китайских летописях
|
Личное имя в китайских летописях
|
Устаревшее личное имя на китайском[9]
|
Годы правления
|
Бумын каган
|
Бумын Иль-хан
|
Или-хан Тумынь
|
伊利可汗 — Иликэхань
|
阿史那 土门 — Ашина Тумэнь
|
Тумынь
|
542-552 (каган с 552)
|
Кара Иссык Хан
|
Кара Иссык-хан[10]
|
Исиги-хан Коло
|
乙息记 — Исицзи
|
阿史那 科罗 — Ашина Кэло
|
Коло
|
553-554
|
Мукан-каган
|
неизвестно
|
Муюй-хан Кигинь
|
木杆可汗 — Муганькэхань
|
阿史那 俟斤 — Ашина Сыцзинь
燕都 — Яньду
|
Кигинь
Яньду
|
553-572[2][3][4]
|
Тобо Хан
|
Тапу-Хан Арслан (греч. Арсила)[11]
|
Тобо-хан
|
佗缽可汗 — Тобокэхань
|
阿史那 佗鉢 — Ашина Табо
|
неизвестно
|
572-581
|
Амрак
|
Амрак
|
Яньло
Диэр-кэхань[12]
|
阿史那庵逻- Ашинааньло
|
阿史那 庵逻- Ашина Аньло
|
Яньло
|
581
|
Бага-Ышбара хан
|
Эр-бег-шад[13]
Иль-кюлюг шад
Бага Ышбара-хан[14]
|
Илигюйлу Ше Мохэ Шиболо-хан Нйету
|
沙缽略可汗 — Шаболюекэхань
|
阿史那 摄图 — Ашина Шэту
|
Нйету
|
581-587
|
Чоллыг-Джагбу-Бага хан
|
Чоллиг[15] джабгу-хан Бага-хан
|
Шеху-хан Чулохэу
|
莫何可汗 — Мохэкэхань
|
阿史那处罗侯 — Ашина Чулохоу
|
Чулохэу
|
587-588
|
Юн-Улуг
|
Юн улуг[16][17]
|
Гйегя Шидонь Дулань-хан Юнюйлюй
|
都藍可汗 — Доуланькэхань
|
кит. упр. 阿史那雍虞闾, пиньинь: ashina yongyulu — Ашина Юнюйлу
|
Юнюйлюй
|
588-599
|
Кара-Чурин-Тюрк
|
Кара Чурин Тюрк[18][19]
Тардуш-хан[20][21]
Боке-хан[22][23]
|
Бугя-хан Дату
|
кит. упр. 达头可汗, пиньинь: datoukehan — Датоукэхань
|
кит. упр. 阿史那玷厥, пиньинь: ashinadianjue — Ашина Дяньцзюе
|
Дату, Данькю, Дяньгу//Дяньгю
|
599-603
|
O’zbekiston tarixi 7-sinf
7 “A”
|
7 “B”
|
7 “V”
|
7 “G”
|
7 “D”
|
|
|
|
|
|
5-Mavzu: G’arbiy turk xoqonligi davrida.
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: o’quvchilarga G’arbiy turk xoqonligining boshqaruvi, ijtimoiy tizimi va xalq qo’zg’olonlari haqida ma’lumot berish;
b)arbiyaviy: o’quvchilarni har bir xalq tarixiga hurmat bilan qarash ruhida tarbiyalash;
s)ivojlantiruvchi: o’quvchilarning matn ustida ishlay olish ko’nikmalarini rivojlantirish.
Tayanch kompetentsiyalar:
Kommunikativlik
o‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish, mavzu:dan kelib chiqib savollarni mantiqan to‘g‘ri qo‘ya olish va javob berish;
Milliy va umummadaniy
umumbashariy ahamiyatga ega bo‘lgan qadriyatlarini (urf odatlar, marosimlar, milliy madaniy an’analar va.h.k.) hurmat qilish;
o‘zgalarga nisbatan mehrmuruvvat, saxiylik, diniy e’tiqodi, milliy hususiyatlari, an’ana va marosimlarini hurmat qilish; jamiyatda o‘rnatilgan odobaxloq qidalariga rioya qilish
O‘z-o‘zini rivojlantirish
shaxs sifatida doimiy ravishda o‘zo‘zini rivojlantirish, ma’naviy va intellektual kamolotga intilish;
o‘z hatti-harakatini adekvat baholash, o‘zini nazorat qila bilish, halollik, to‘g‘rilik kabi sifatlarga ega bo‘lish.
Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish
tarixda yil xisobini o‘qiy olish, tarixiy darvlarga oid chizmalarni o‘qiy olish, rim raqamida yozilgan raqamlarni o‘qiy oladi.
miloddan avvalgi, era, milodiy yillar o‘rtasidagi farqalarni matematik amallar bilan yecha oladi.
Fanga oid kompetensiyalar:
Tarixiy voqeilikni tushunishvauni mantiqiy izchillikda tushuntira olish kompetensiyasi.
tarixiy davrlar va -yillarni ajrata oladi, tarixiy hisobini tushuntira oladi;
mazkur davrni o‘rganish orqali o‘quvchilar tarix fanining o‘rganilayot- gan davriga oid tarixiy atamalar mazmunini biladi;
Tarixiy shaxslar haqida ma’lumot bera oladi,tarixiy sanalarda ro‘y bergan voqealar haqida ma’lumot bera oladi
Tarixiy manba va adabiyotlar bilan ishlash kompetensiyasi.
Tarixiy illustrasiyalar asosida kichik hikoyalar tuza oladi, tarixiy joylarni xaritadan ko‘rsata oladi
Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.
Dars metodi: savol-javob, “Aqliy hujum” metodi , guruhlarda ishlash.
Dars jihozi: darslik, mavzuga oid xarita, doska, bo’r, daftar, tarqatma materiallar.
Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.
O’tilganni so’rash: Savol-javob.
1. Turk xoqonligi qachon va qayerda tashkil topdi, unga kim asos soldi? 2. Nima maqsadda Turk xoqonligi bilan Eron o’rtasida harbiy ittifoq tuzildi? 3. Turk xoqonligining O’rta Osiyoga yurishi qanday oqibatlarga olib keldi? 4. Turk xoqonligi qanday sabablarga ko’ra bo’linib ketgan?
Yangi mavzu: Garbiy turk xoqonligi tarkibiga O’rta Osiyo va Sharqiy urkistonning bir qismi kiradi . Sharqiy hoqonlik aholisi chorvadorlik bilan bilan shug’ullangan
Mahalliy hokimlarga yabg’u unvoni berilgan . Vii asrda bu hoqonlik kuchaydi . Tudun - viloyat hokimi . Ichki va tashqi savdoda so’g’d savdogarlari katta rol o’ynagan .VII asrda Xitoy bilan aloqalar kuchaygan . 9 marotaba savdo elchiligi yuborilgan . 585-586 yillarda Buxoroda katta dexqonlar qo’zg’oloni bo’ladi . Qo’zg’olonga Abruy boshchilik qiladi . Turk xoqoni Qorachurin o’gli Sheri Kishvar boshliq qo’shinni qo’zg’olonni bostirish uchun yuboradi . Abruy o’ldirilib qo’zg’olon bostiriladi
Историческое государство
|
Западно-тюркский каганат
|
|
603 — 704
|
Столица
|
603-704 Суяб , Минг-Булаг
|
Язык(и)
|
древнетюркский
древнеогурский
|
Религия
|
Тенгрианство
|
Площадь
|
4,000,000 км² (593-659)
|
Население
|
тюрки, усуни, канглы, тюргеши, дулаты, булгары, авары, хазары
|
G’arbiy turk hoqonligi — ilk o’rta asr davlati , joylashgan o’rni : Азов dengizidan Dongacha Тянь-Шаняning sharqiy etaklaridan to shimoli-sharqiy Hindistonga qadar Davlatning Markaziy hudududi Jug’oriya hududlari bo’lib, u yerlarda Dulu qabilalariva G’arbiy Тянь-Шань нушиби qabilalari bilan birgalikda Hoqonlikni Ashin urug’I hoqonlari tomonidan boshqarilgan.
657 yilda hoqonlik Xitoylik Tan imperiyasi omonidan bosib olingan . Xitoy iperiyasi Hoqonlikni ikki qismga bo’lib yuborgan 704 yilda hoqonlikda boshqaruvni turkeshlar oladi. Shu davrdan boshlab hoqonlik amaliyotda faoliytini to’xtaydi .
1- guruh 2- guruh 3- guruh 4- guruh
Guruhlarda ishlash.
1-guruh. Xoqon Tongyabg’u davridagi islohot haqida ma’lumotlarni qayd eting.
2-guruh. Sharqiy va G’arbiy xoqonliklarning o’xshash va o’ziga xos jihatlarini aniqlang.
3-guruh. Buxoroda kim boshchiligida qo’zg’olon ko’tarildi va uning sababini aniqlang.
4-guruh. G’arbiy Turk xoqonligi, yabg’u isloh, tudun, Abro’y qo’zg’olono kabi asosiy tushuncha va atamalarning izohini bering.
Do'stlaringiz bilan baham: |