O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

 
Avtomatbop po‟latlar 
Tez yurar avtomat dastgohlarida kesib ishlash uchun mо‟ljallangan pо‟latlar avtomatbop pо’latlar 
deb  ataladi.  Bu  pо‟latlar  kam  yuklanadigan  detallar  -  bolt,  gayka,  vint  va  boshqalar  tayyorlash  uchun 
ishlatiladi. 
Avtomatbop  pо‟latlar  yaxshi  kesib  ishlanadi,  ishlov  berilgan  yuzalari  silliq  va  yaltiroq  bо‟lib 
chiqadi.  Bu  pо‟latlarning  tarkibida  0,15...0,3  %  oltingugurt,  0,05...0,15%  fosfor  bо‟ladi.  Bu  elementlar 
kesuvchi asbobning turg‟unligini oshiribgina qolmay, balki yо‟nilgan yuzaning yaxshi, sifatli chiqishiga 
ham sabab bо‟ladi. 

---

 
 
 
45 
Avtomatbop  pо‟latlar  A  harfi  bilan  markalanadi:  A11,  A12,  A20,  A30,  A35,  A40Г,  raqamlar  (11,  12, 
20...)  pо‟lat  tarkibidagi  uglerod  miqdorini  (0,11;    0,12;    0,20%),  Г  harfi  esa  marganes  miqdorining 
oshirilganligini bildiradi. 
Yuqori kesib ishlanuvchanlik xususiyatga ega bо‟lgan konstruksion pо‟latlar kimyoviy tarkibiga 
kо‟ra quyidagi guruhlarga bо‟linadi: 
a) Uglerodli -sulfidli - A11,  A12,  A20 va h.k.; 
b) Uglerodli - qо‟rg‟oshinli - AС14,  AС40 va h.k; 
v)  Uglerodli- sulfidli-selenli - A35Е,  A45Е va h.k; 
g)  xromli- sulfid-selenli  - A40XЕ; 
d)  sulfidli-marganesli-qо‟rg‟oshinli - AС35Г2,  AС45Г2; 
e)  legirlangan qо‟rg‟oshinli - AС12XН,  AС14XГН,  AС19XГН, AС20XГНM,  AС30XM, AС38XГM,  
AС40XГНM. 
Kesish  yо‟li  bilan  eng  yaxshi  ishlanadigan      avtomatbop    pо‟lat  A12  markali  pо‟latdir,  uning  kesib 
ishlanuvchanligi 100 %  ga teng qilib, ya„ni etalon sifatida qabul qilingan.