O‘zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

O’zbekiston SSR.

  1924-1925  yillarda Moskva ko’rsatmasi  bilan o’tkazilgan ma’muriy-

hududiy  davlat  chegaralanishi  oqibatida  1925  yil  13  fevralda  Buxoroda  Umumo’zbek 

sovetlarining I quriltoyida O’zbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi tashkil etiladi. 1927, 1937 

va  1978  yillarda  qabul  qilingan  O’zSSR  Konstitutsiyalarida  O’zbekistonnning  davlat 

mustaqilligi, o’z taqdirini o’zi belgilash huquqlari yozib qo’yilgan bo’lsada, ammo SSSR jinoyat 

kodeksida bunday huquqdan foydalanishga chaqirish davlatga nisbatan jinoyat sifatida baholanar 

edi.  O’zbekistonning  siyosiy,  iqtisodiy  va  ma’naviy  hayoti  to’lik  markaz  va  kompartiya 

nazoratiga  olindi.  SHuning  uchun  ham  O’zSSR  mavjud  bo’lgan  1925-1991  yillar 

tarixshunoslikda qaramlik yillari deb yuritiladi. 

SredazEKOSO.

  (O’rta  Osiyo  Iqtisodiy  Kengashi).  1923  yil  martda  O’rta  Osiyo 

Respublikalar:  TASSR,  BXSR,  XXSRni  iqtisodiy  jihatdan  birlashtirishga  bag’ishlangan  I 

Iqtisodiy  konferentsiyada  tashkil  qilindi.  V.I.Leninning  iborasi  bilan  aytganda  Iqtisodiy 

Kengashlar  Markazning  joylardagi  «ko’z-qulog’i»  bo’lishi  kerak  edi.  Konferentsiyada  qabul 

qilingan  nizomda  ham  SredazEKOSOning  asosiy  vazifasi  qilib  O’rta  Osiyo  respublikalarining 

---

iqtisodiy  imkoniyatlarini  birlashtirib,  Markaz  ehtiyojlarini  hisobga  olgan  holda  sotsializm 

qurilishiga  yo’naltirish  deb  belgilangan  edi.  SredazEKOSO  qarorlarini  barcha  O’rta  Osiyo 

respublikalari  hukumatlari  bajarishga  majbur  edi.  SredazEKOSO  o’z  faoliyati  davomida  O’rta 

Osiyo  respublikalari  iqtisodiyotini  Markaz  manfaatlariga  bo’ysundirishga  harakat  qildi. 

SredazEKOSO 1934 yil 2 oktyabrda SSSR XKK va VKP (b) MQning qarori bilan tugatiladi. 

VKP(b).

 Vsesoyuzno’y Kommunisticheskiy Partiya (bolshevikov). 1898 yilda V.I.Lenin 

tomonidan  tashkil  etilgan  RSDRP  1917  yildan  RSDRP  (b)  ga,  1918  yildan  RKP  (b)  ga,  1925 

yildan esa bu partiyaning nomi VKP (b) ga o’zgartirilgan. 1952 yildan 1991 yilgacha esa partiya 

KPSS (Kommunisticheskaya Partiya Sovetskogo Soyuza) deb yuritilgan.