O‗zbekiston respublikasioliy va o‗rta



Download 1,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/309
Sana11.01.2022
Hajmi1,82 Mb.
#352721
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   309
Bog'liq
этика ва этикет Дарслик

Qo‗llar. 
Ko‗pchilik  o‗z  qo‗llarini  qanday  tutishni  bilishmaydi.  Biror  narsani 
yulish, barmoqlar bilan stol yoki stulni taqillatish, bosh yoki quloqni qashish, qo‗lni 
qarsillatish, jag‗ni, peshonani yoki burunni ishqalash, tirnoqlarga hadeb qarayverish 
kabi  odatlarni  tashlab,  bo‗sh  qo‗llarni  o‗z  joyida  tutish  kerak.  Ovqatlanish  vaqtida 
qo‗l kaftlari stolda turadi. Boshqa inson bilan muloqotga kirishganda mumkin qadar 
qo‗l bilan turli imo-ishoralar qilmaslik kerak.  
Kundalik turmishimizda so‗zlar va tushunchalarni ta‘kidlash uchun ba‘zidagina 
qo‗lni  harakatlantirish  mumkin.  Masalan, 
“Marhamat  o„tiring”,  “marhamat 
tanishing”, “Siz bilan tanishtirsam maylimi?”
 kabi tushunchalarni qo‗llash mumkin.  
Rus  xalqida  shunday  maqol  bor:  ―O‗ng  qo‗l  –  o‗ng  qo‗l,  chap  qo‗l  -  yurak‖
21

Ayrim  xalqlarda,  masalan  tojiklarda  qo‗l  berib  so‗rashganda  ikki  qo‗li  bilan 
so‗rashadi.  Chunki  bitta  qo‗l  berganida  hurmatsizlik  belgisi  hisoblanadi.  Shuning 
uchun hurmat yuzasidan ikki qo‗l bilan so‗rashishadi
22

Suhbat  vaqtida  og‗izni  qo‗l  bilan  berkitish,  suhbatdoshning  yelkasini  qoqib 
qo‗yish, uning kiyim  tugmasiga  tegaverish,  yengidan ushlab  turish,  qo‗l  yoki tirsak 
bilan  turtish  odobsizlik  hisoblanadi.  Biror  tanish  kishining  qiyshaygan  yoqasini 
tuzatib qo‗yishda, kiyimiga yopishgan ip yoki qilni olib tashlashda ham undan ijozat 
so‗raladi. 
Biror narsani qo‗lni nayza qilib ko‗rsatish odobdan emas. 
Yo‗talganingizni,  aksirganingizni,  burun  qoqqaningizni  mumkin  qadar  kishiga 
sezdirmang,  buning  uchun  albatta  dastro‗mol  tuting.  Aksirgan  kishiga 
“sog„ 
                                                           
21
Максимов С.В. Русский человек в гостях// Задушевное слово. 1866, Т.12, стр. 417. 
22
 Салибаев В.Х., Алиев С.Н. Об особенностях коммуникативного поведения таджиков.// НКСР, стр. 130. 
 


67 
 
bo„ling”
deb aytiladi. Suhbatdoshingiz oldida aslo esnamang va xo‗rsinmang, chunki 
bular zerikish alomatidir. 
Og‗izni  katta  ochib  kulish  yaramaydi.  Qahqaha  urib  kulish  ham  yaxshi  emas, 
chunki har qanday shovqin atrofdagilarni o‗ziga jalb qiladi. Eng yaxshisi samimiyat 
bilan kulishdir.  
Ko‗rkam  yurish,  qaddi-qomat,  nazokatli  ishoralar  ham  ayolni,  ham  erkakni 
yanada  ko‗rkam  ko‗rsatadi.  Juda  ham  kam  holatlardagina  biz  nazokat  bilan  qaddi-
qomatni  tutish  hamda  yurishni  tabiat  ehsoni  sifatida  qaraymiz.  Ko‗proq  bu  sifatlar 
qiyinchilik  bilan  kasb  qilinadi.  Ularni  o‗zida  tarbiyalash  uchun  sport,  ritmika  bilan 
shug‗ullanish  lozim.  Bu  qiz  bolalar  uchun  juda  foydalidir,  buni  ota-onalar  yodda 
tutsinlar.  Chiroyli  yurish,  qaddi-qomatni  tutish,  yengil  va  go‗zal  ravishda 
zinapoyalarda chiqish yoki tushish hamda nafosat bilan o‗tirishni o‗rganish lozimdir. 
Ayniqsa  ayol  oynada  qanday  qilib  divan,  stul  yoki  o‗rindiqda  o‗tirganini  kuzatishi 
kerak.  
Ba‘zi  holatlarda  juda  bunga  pastlik  qiladigan  o‗rindiqlarda  o‗tirgan  ayollar 
oyoqlarini  chalishtirib  oladilar.  Bunday  vaziyatda  ularni  chalishtirmasdan, 
birlashtirib,  tizzalarini  bir  tomonga  sal  og‗dirib  o‗tirgan  ma‘qul. 
Mashinaga 
o„tirayotgan ayol unga to„g„ri kirib ketmaydi, balki o„rindiqni uchiga omonat o„tirib, 
keyin  oyoqlarini  yig„ib  oladi,  chiqayotganda  esa  aksincha,  avval  oyoqlarini  yerga 
qo„yib, so„ng ko„tariladi. Boshni haddan tashqari baland ko„tarmaslik, yoki aksincha 
egib  o„tirmaslik  lozim
–  hamma  joylarga  zimdan  alanglash-ku  undan  ham  yomon. 
Yoshlar qo‗lini qaerga qo‗yishni bilmaydi. 
 Qizlar  sumkalariga  tayanishadi,  o‗g‗il  bolalar  esa  bu  masalada  bir  muncha 
qiynalishadi.  Yang  yaxshisi  –  qo‗lni  cho‗ntakda  saqlash,  lekin  bu  odobga  to‗g‗ri 
kelarmikan?  Juda  bo‗lmaganda,  bir  qo‗lni  ustki  kiyim  cho‗ntagiga  solib,  ba‘zi-
ba‘zida uni chiqarib turmoq mumkin. Shimning cho‗ntaklariga esa qo‗lni faqat, zarur 
bo‗lgan  narsani  olish  uchun  kirgiziladi. 
Ikkala  qo„lni  ham  shimning  cho„ntagida 
saqlash umuman mumkin emas.
 Buni hatto tengdoshlari o‗rtasida ham bajarish nojoiz 
– bu ko‗nikadigan yaxshi odat emas!  
Qiz  bolani  ham  qo‗llarini  shim  cho‗ntaklariga  solib  yurish,  ayniqsa,  suhbat 
chog‗ida  odobsizlikdir.  Yo‗lda  qo‗lni  har  yoqqa  tashlab  yurish  yoki  suhbat  vaqtida 
qo‗lni paxsa qilib so‗zlashish xunuk ko‗rinadi. Stolga musht urib gapirish so‗zlaringiz 
nafaqat  asos  bo‗lib  xizmat  qila  olmaydi,  balki  qo‗pol  ko‗rinish  kasb  etadi  ham. 
Barcha imo-ishoralar bosiq hamda maqsadga muvofiq bo‗lishi lozim. 
O‗rindiqning qo‗l qo‗yadigan ushlagichiga faqat eng yaqin do‗stlar uyida bir oz 
o‗tirish mumkin. Ammo bu o‗rindiqda sizga yaxshi tanish bo‗lmagan ayol yoki kishi 
o‗tirgan bo‗lsa nojoizdir. 

Download 1,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   309




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish