O‗zbekiston respublikasioliy va o‗rta

Salfetka  –  sochiq 
shak

shubhasiz  stol  servirovkasidir.  Axir  ularsiz  stoldagi 
ozodalik  hamda  batartiblikni  ushlab  bo‗lmaydi.  Bundan  tashqari,  yaxshi 
dazmollangan, chiroylik taxlangan sochiqlar hatto stolga ziynat qo‗shadi. Sochiqlarni 
o‗rashda turli usullar mavjud, lekin biz qo‗limiz kamroq tegishi mumkin bo‗lgan va 
yozilganda  g‗ijim  ko‗rinish  kasb  etmagan,  oddiy  hamda  qulay  usulubni  ko‗proq 
tavsiya etamiz.  
Stolni nonushtaga yoki tushlikka tayorlashda, odatda salfetkalarni to‗rtga bo‗lib, 
uchburchak  shaklida  yarmidan  buklab,  so‗ng  ruletga  o‗xshab  o‗raladi,  bu  esa 
unchalik qiyinchilik tug‗dirmaydi, tantanali kechki ovqat yoki tushlikka esa nisbatan 
murakkabroq taxlashlar – elkan, qalpoqcha, sham va b. shakllarda o‗raladi. O‗ralgan 
sochiqlarni  har  bir  mehmonning  gazak  uchun  mo‗ljallangan  kosasiga  qo‗yib 
chiqiladi.  Sochiqlarni  qog‗oz  salfetkalar  bilan  almashtirish  mumkin,  o‗z-o‗zidan 
ma‘lumki, tejamkorlik maqsadida ularni qismlarga kesmalik lozim. 
Sochiqlardan  to‗g‗ri  foydalanish  usuli.  Stolga  o‗tirgandan  so‗ng,  kosada  juda 
chiroyli qilib o‗ralgan oppoq sochiqni ko‗rgan ba‘zi odamlar, uni oldida o‗zini bir oz 
iymanibroq  tutadilar.  Ba‘zida  uni  pichoq,  sanchqi,  qoshiq  kabi  jihozlardek  zarur 
ekanligini,  odamga  tanovul  paytida  yemak  uchun  yordamchi  vazifasini  o‗tashga 
mo‗ljallanganini  bilmay,  sekingina  bir  chetga  olib  qo‗yishga  harakat  qiladilar. 
Yuqorida  aytilgandek,  yaxshi  dazmollangan  va  me‘yorida  kraxmallangan,  chiroyli 
taxlangan  sochiqlar  shubhasiz  stolni  bezaydi,  servirovkani  boshqa  narsalari  bilan 
birga ularni yanada chiroyli ko‗rsatadi.  
Salfetkani  asosi  vazifasi  kostyumni  tasodifiy  taom  tomchilari,  to‗kilishlar, 
ushoqlarni  tushishi  kabi  noxush  holatlardan  saqlashdan  iborat.  U  bilan  yana 
barmoqlar  va  lablar  tanovul  mobaynida  hamda  undan  keyin  artiladi.  Bevosita 
tanovuldan  avval  sochiqni  yoyib,  ikkiga  buklab,  tizzaga  yoyiladi.  Sochiqni  yoqaga 
yoki bo‗yinboqqa qistirib osib olish noo‗rindir. Tamaddi vaqtida tasodifan kir bo‗lgan 
barmoqlarni  e‘tiyotkorlik  bilan  sochiqni  ustidan,  tizzadan  olmasdan  turib  artiladi. 
Lablarni  artish  uchun  esa,  ikki  qo‗l  bilan  tizzadan  salfetkani  olib,  uchidan  burab, 
o‗rtasini  lablarga  tekkaziladi.  Lablarni  nomigagina  salfetka  bilan  artish  xunuk 
ko‗rinadi.  

---

178 
 
Salfetkani  burun  artish  yoki  uni  qo‗l  kirlanganda  qo‗l  sochiq  qilish  umuman 
to‗g‗ri kelmaydi. Stolga o‗tirgach jihozlarni yaxshilab nazardan o‗tkazib, biron narsa 
topib  olgach,  uni  salfetka  bilan  tozalashga  tushish  yaxshi  emas.  Bu  bilan  siz  uy 
egalarini  orasta  ekanliklariga  gumoningiz  borligini  bildirib,  ularni  ranjitasiz. 
Ovqatlanib  bo‗lgandan  so‗ng  sochiqni  avvalgi  holatga  keltiraman  deb,  uni  ishtiyoq 
bilan taxlashga kirishib ketmang, balki batartiblik bilan kosani o‗ng tomoniga qo‗yib 
qo‗ying.  Stulni  suyanchig‗iga  yoki  o‗rindiqqa  sochiqni  tashlab  qo‗yish  ham 
yaramaydi.  Agar  tasodifan  sochiq  tizzadan  polga  tushib  ketsa,  tashvishlanmang: 
tozasini  berishini  iltimos  qiling,  zero,  poldan  olingan  salfetka  bilan  foydalanish 
mumkin emas.