Rivojlantiruvchi: talabalarda pedagogik mahorat qirralarini tarkib toptirib borish.
MAShG`ULOTNING BORIShI
1. Ta’lim metodlari va vositalari mavzusida o’tilgan ma’ruzani qayta esga olishadi. Usul/metod/ tushunchalariga ta’rif berishadi. O’qitish usullari qanday faoliyatning, ya’ni o’qituvchi tomonidan o’quvchilarni bilim, ko’nikma va malakalar bilan qurollantirish hamda o’quvchilar tomonidan o’sha nazarda tutilgan ilmiy bilim,malakalarini o’zlashtirish faoliyatiga qo’yiladigan yo’llarni o’z ichiga olishini anglab yetishadi. O’quvchilarga bilim berishning qulay imkoniyatlariga asoslangan holda o’qitish metodlari quyidagilarga bo’linishini aytib o’tishadi:
1. Ta’limning og`zaki usullari. 2. Ta’limning ko’rgazmali usullari. 3. Ta’limning amaliy usullari. 4. Ta’limning muammoli izlanish va reproduktiv usuli. 5. Ta’limning induktiv va deduktiv usuli. 6. Mustaqil ish usullari. 7. O’quvchi o’quv faoliyatini rag`batlantirish va asoslash usuli. 8. O’qitishda nazorat va o’z-o’zini nazorat usuli. 9. Kitob bilan ishlash usuli.
Eslab qoling!
Metod, uslub, vosita, ta`lim metodi tushunchalari o`rganiladi.
2/ o’qitish metodlarini tanlashning asosiy mezonlari va optimal metodni qanday tanlash kerakligi haqida bilish uchun talabalar Yu. Babanskiyning «Hozirgi zamon umumta’lim maktabida o’qitish metodlari» kitobining 47-85, O. Roziqov « Didaktika» kitobining 184-200-betlarini o’qib chiqishlari lozim bo’ladi.
3. Talabalar darsdan bo’sh vaqtlarda maktablarga borib, o’z mutaxassisliklari bo’yicha darslarni kuzatadilar. Talabalar o’zlari kuzatgan dars davomida o’qituvchi ta’lim metodlarining qay biridan va qay darajada foydalanganligini tahlil etadilar. Bu yo’l bilan talabalar ham dars tahlil etishga, ham ta’lim metodlarini qo’llashga o’rganadilar. Qo’llanilgan metodning ta’lim mazmuni va maqsadiga qanchalik mosligini sharxlab beradilar.
Bunda mutaxassislik fani bo’yicha biror sinf uchun bitta mavzu tanlab olinadi va shu mavzu uchun eng qulay, optimal metodni tanlashga o’rganiladi. Dastlab talabalar yuqorida berigan Yu. Babanskiyning «Hozirgi zamon umumta’lim maktabida o’qitish metodlari» kitobining «O’qitish metodlarini tanlashga qo’yilgan talablar» va «O’qitishning optimal metodlarini qanday tanlash kerak» degan boblarini ko’rib chiqishlari lozim bo’ladi. Ayniqsa kitobning 67-68 betidagi «O’qitish metodlarini oqilona qo’llash» va 79-80-betdagi metod tanlash variantlariga oid jadval va savol-javoblardan foydalanish maqsadga muvofiq bo’ladi. O’qitish qoidalari, mavzuning maqsad va mazmuni, o’quvchilarning yosh va o’quv imkoniyatlarini hisobga olgan holda tanlangan mavzulariga metod ko’rsatib berishlari lozim.
4.Keyingi yillarda o’qituvchilar tajribasida didaktik o’yinlardan ta’lim metodlari sifatida foydalanish keng qo’llanilmoqda. Didaktik o’yinlarning samaradorligi shundaki, ular vositasida o’quv-tarbiya ishlari hayotga yaqinlashtiriladi, yana ularning har birida bilimlarni og`zaki bayon etish, ko’rgazmali, amaliy metodlarning elementlari qo’llaniladi
Rus pedagoglari didaktik o`yinlarni bolaning jismoniy va ruhiy rivojlanishi uchun muhim manbaa deb e’tirof etadilar. Ular o`yin bolaning tashqi sezgi hissiyotlari, ko`rish, eshitish mushaklar harakatining rivojlanishiga ijobiy ta’sir etadi deb hisoblashgan. O`yin davomida bolaning hamma mashqi sezgi organlari ishtirok etib, ularni rivojlantiradi, xotira, fikrlash, tasavvur qilish kabi intellektual jarayonlar shakllanib boradi.
«... Biror qobiliyat yo`qki, deb yozgan edi A. N. Graborov,- u o`yinda shakllanmagan bo`lsa, hamma yuksak tuyg`ular o`yin tarzida tug`ilib kelajakda rivoj topishi uchun mustahkam zamin vujudga keladi.»
O`yin o’quvchilar bilimlarini boyitishda, dunyoqarashini kengaytirida tushunchasini chuqurlashtirishda muhim soha sifatida qaralgan. «O`yin sferasini kengaytira borib bola o`z fikrlash sferasini ham kengaytiradi: o`yin davomida u yangi xususiyatlarini kashf etadi, ular haqida to`liq va aniq tushunchaga ega bo`ladi ...»
O`qitish jarayonida didaktik o`yinlar boshqa qo`llanmalar bilan bir qatorga qo`yilgan.
Ta’limni tashkil etishning noan’anaviy shakllarida ham turli o’yin darslardan foydalanishga ahamiyat berilmoqda. Turli rolli o’yinlar ikki guruhga bo’linib o’ynaladigan va boshqa shakllardagi o’yinlar. Yangi pedtexnologiyaga oid adabiyotlarda ham bularga e’tibor berilmoqda. Talabalar ham mavzusiga mos o’yinlardan namunalar keltirishlari lozim bo’ladi.
Boshlang`ich sinf o’quvchilarining 4-sinfi uchun didaktik o’yinlar asosida ishlangan dars ishlanmasidan namuna keltiramiz
