Variant
|
Bosqichlarining xronologik doiralari:
yillar uzoqligi
|
Sivilizatsiyalar uzoqligi yillar; jami yil.
|
O’tish davri
|
Shakllanish
|
Yetuklik
|
Tushkunlik
|
Birinchi postindustrial
|
I*
|
1973-2020
48
|
2021-2060;
40
|
2061-2100
40
|
2101-2130;
30
|
1973-2130;
158
|
II*
|
1973-2025;
53
|
2026-2070;
45
|
2071-2115;
45
|
2116-2155;
40
|
1973-2055;
183
|
Ikkinchi
postindustrial
|
I
|
2131-2160;
30
|
2161-2185;
25
|
2185-2015;
30
|
2216-2240;
25
|
2131-2240;
110
|
II
|
2156-2190;
35
|
2191-2220;
30
|
2221-2255;
35
|
2256-2285;
30
|
2156-2285;
130
|
Uchinchi
postindustrial
|
I
|
2241-2260
20
|
2261-2280;
20
|
2281-2300;
20
|
2301-2315;
15
|
2241-2315;
75
|
II
|
2286-2310;
25
|
2311-2335
25
|
2336-2360;
25
|
2361-2380
20
|
2286-2380;
25
|
Uchinchi tarixiy super sikl
|
I
|
1973-2060;
88
|
2061-2160;
100
|
2161-2240;
80
|
2341-2315;
25
|
1973-2315
343
|
II
|
1971-2070:
100
|
2071-2190;
120
|
2191-2285;
95
|
2286-2380;
95
|
1971-2380;
4100
|
I* -tarixiy jarayonni jadallashuvi 1,5 bo’lganda
II*-koeffisienti 1,4 bo’lganda.
Albatta, bu hisoblar shartli: juda ko’p omillar tarixiy progressga ta’sir qiladi. Qaysiki fazalr va siklart almashuvi muddatini bir yilgacha aniqlikda belgilash mumkin: Kelajak taraqqiyotni turli manzaralari bo’lishi mumkin. Shunga qaramasdan 7 jadval progressni jadallashuvni berilgan surati yaqin uch to’rt yuz yillikda tarixiy progressni ritmi kelajakda sivilizatsiyalar almashinuvini mumkin bo’lgan izchilikda va ularni tuzilmasi (mumkin bo’lgan variantlardan ikkitasi) to’g’risida tushuncha beradi.
Shunday yondashuvda o’tish davri doirasi kengayadi. Ular postindustrial sivilizatsiyaning birinchi ikki fazasini (asr atrofida , yoki taxminnan ikki uzoq muddatli sikl) qamrab oladi
Tabiiyki, bu davrning tuzilmasi yanada murakkab bo’ladi- u bir turg’unlik va ko’tarilishlarnidavrlarini bir-birini almashtiradigan uzoq va o’rta muddatlisikllar va tushkunliklarni, ularni almashinuvida o’z ichiga oladi. Bu manzara kuzatilmoqda-har o’n yilda jahon iqtisodiy tushkunliklari (1973-1975, 1981-1983, 1991-1993 yillar) va ularga mos ijtimoiy-siyosiy yo’qishlar va ziddiyatlar takrorlanib turmoqda.
Birinchi uzoq muddatli sikl taxminnan yarim asrni XX asrning so’nggi choragi va keyingi yuz yillikni birinchi ikki o’n yilliginiqamrab oladi. Bu insoniyat tarixida keyingi ming yillikdagieng og’ir davr bo’lib, umumjahon tushkunligini, industrial sivilizatsiyani tug’ilishini anglatadi. Yangi sivilizatsiya endigina tug’ilib hali insoniyat taqdiriga ma’lum bir ta’sir o’tkaza olmaydi.
Shu sababli bu davrda tushkunliklar oldindan kutilmagan, kutilmagan portlashlar va yo’qotishlar bilan (Sharqiy Yevropada sotsialistik tuzumni halokati XXasrni 80-yillari so’ngida , 2009-yildagi jahon moliyaviy tushkunligi) Tugg’ilayotgan jamiyat hali ham eski dunyo bilan bog’langan, o’zida uning asosiy qarama-qarshililarinii olib boradi, yemirilayotgan eski sivilizatsiyani olayotgan unsurlari zarralari bilan zaharlangan yashaydi. O’limga mahkum ijtimoiy tizimning unsurlari o’zini mavjudligini uzaytirishga harakat qilib so’nggi choralar ko’rishga qobiliyatli oqibatda u insdoniyatni o’zini-o’zi halok qilishga olib kelishi mumkin. Lekin vbuni halokatli ekanligini insoniyatni hushyor tafakkuri anglab yetishi lozim bo’lkadi.
Yangi sivilizatsiyani unsurlarini asta-sekin qiyinchilik bilan qaror topayotganini va uni mavjudligi va kuchga kiraytoganini ko’rish lozim.
XXI asrning birinchi choragini boshlanishida postindustrial sivilizatsiyani o’z asosida qaror topishi uchun yo’l ochiladi. Bu o’smirlik fazasi, yangi jamiyatni shakllanishi va tarqalishi, qachonki birinchi postindustrial sivilizatsiyaning asosiy belgilari va afzalliklarini o’zida aks ettiradi ( u mumkin boshqa nom olishi ham mumkin) lekin bu keyingi avlod olimlarini ishi. Har holda bu uzoq muddatli sikl o’tish davrini sivilizatsiyalarni navbatdagi triadasida tugallaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |