O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi

a) b) v) g)
95-shakl

Movzu: Ko`pyoqlarda nuqta va to`g`ri chiziq tanlash.(2-soat)
Chizma geometriyadan masalalar yechishda ko'pyoqlik sirtida nuqta tanlash, yoqlarning ko'rinar-ko'rinmasligini aniqlash muhim ahamiyatga ega. Shu sababli quyida shular haqida to'xtalamiz.

96-shakl,a da uchburchakli ABCS og'ma piramida frontal va gorizontal proyeksiyalari bilan berilgan. Piramidaning yon yoq-laridan biri (BCS) da yotgan va gorizontal proyeksiyasi bilan berilgan K(k₁) nuqtaning frontal proyeksiyasi k₂ ni yasash ko'rsatilgan. Buning uchun piramidaning BCS yoqida yotgan к nuqtadan o'tgan ixtiyoriy to'g'ri chiziqdan foydalanish mumkin.96-shakl,b da uchburchakli ABCS og'ma piramidanins yoyilmasini yasash korsatilgan. Piramidaning sirti tortta uchburchakdan (ABCasos va ASBC, ABAS, ACAS yon yoqlar) tashkil topgan. Ana shu to'rtta uchburchakning haqiqiy kattaligini topib, ularni bir tekislikda, ma'lum tartibda, yonma-yon joylashtirsak, hosil bo'lgan tekis shakl piramidaning yoyilmasi bo'ladi. Chizmada A В С asos H tekislikda yotgani uchun asos tomonlarining gorizontal proyek­siyasi o'z kattaligida bo'ladi. Endi piramida yon qirralarining ha­qiqiy uzunligini topish kerak. Buning uchun AS, BS, CS yon qirralarning haqiqiy kattaligini aylantirish usuli yordamida topamiz.