O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi toshkent viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi

Yosh o‘qituvchining o‘zini o‘zi tarbiyalashi va o‘z-o‘zini takomillashtirish muvaffaqiyatga yo‘l kasbiy faoliyat
O‘qituvchilik dunyodagi eng yaxshi kasblardan biridir. Bilim sari yo‘l oson emas va cheksiz hayajonli.
Har bir yosh o‘qituvchi buni diplom olishi bilan tushunishi kerak o‘qituvchi ta'limi, uning kasbiy ta'lim endigina boshlanmoqda. Asosiy qismlardan biri uzluksiz ta'lim pedagogik xodimlar o‘z-o‘zini tarbiyalashdir.O‘z-o‘zini tarbiyalashning mohiyatiaqliy mehnat texnikasi va madaniyatini egallash, muammolarni bartaraf etish, nafaqat shaxsiy o‘zini-o‘zi takomillashtirish, balki kasbiy o‘zini-o‘zi takomillashtirish ustida ham mustaqil ishlash qobiliyatidan iborat.
O‘qituvchining o‘z-o‘zini tarbiyalashi federal davlat ta'lim standartini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan pedagogik kompetentsiyalarni doimiy ravishda yangilashga, universal ta'limni to‘liq mohirona rivojlantirishga qaratilgan. o‘quv faoliyati talabalar, Rossiya Federatsiyasining "Ta'lim to‘g‘risida" gi qonunini bajarib, o‘quv jarayonini aniq va malakali amalga oshiradilar.
Yosh o‘qituvchini nimadan boshlash kerak? Albatta, hujjatlarni o‘rganish (nizomlar, dasturlar va boshqalar); ilmiy-pedagogik adabiyotlarni va uslubiy tavsiyalarni o‘rganish (o‘rganilayotgan nazariya ijtimoiy, individual xususiyatlar sinf bolalari); uslubiy ishning barcha shakllarida ishtirok etish ta'lim muassasasi... Yosh o‘qituvchi orzu qiladi muvaffaqiyatli martaba, uning yonida ishdagi hamkasblari, o‘qituvchi-stajyorlari bo‘lishi mumkin bo‘lgan asosiy yordamchilarini ko‘rish uchun "hushyor" bo‘lishi kerak. Aynan ularning tajribasini o‘rganish va darslarda qatnashish, tahlil qilishda qatnashish kerak. ochiq darslar, mashg‘ulotlarni tashkil etish, o‘qitish mazmuni, o‘qitish usullari bo‘yicha fikr almashish. Yosh o‘qituvchi uchun malakali va samarali tashkil etishga imkon beradigan psixologik usullardan qanday foydalanishni o‘rganish muhimdir. o‘rganish jarayoni, bolalarni kamsitish emas, balki qat'iyat bilan maqsad sari yo‘naltirish. Yuqori malakali o‘qituvchilar bilan samarali muloqotda bo‘lgan yosh o‘qituvchi bora-bora hurmatli, zamonaviy va ardoqli bo‘lishi kerak bo‘lgan malakali o‘qituvchiga aylanadi.
O‘z-o‘zini tarbiyalash yosh o‘qituvchining muvaffaqiyatli kasbiy faoliyatining ishonchli yo‘li va kasbiy o‘zini o‘zi takomillashtirish shakllaridan biridir. O‘z navbatida, o‘qituvchining kasbiy o‘zini-o‘zi takomillashtirish - bu tashqi ijtimoiy talablarga, kasbiy faoliyat shartlariga va shaxsiy rivojlanish dasturiga muvofiq uning kasbiy malakasi darajasini oshirish va kasbiy ahamiyatga ega bo‘lgan fazilatlarni rivojlantirishning ongli, maqsadli jarayoni. O‘qituvchi malakasini oshirishning asosiy yo‘llari qanday? Albatta, bu pedagogik mahoratni oshirish va doimiy ravishda to‘ldirishdir pedagogik bilim, bunga o‘z-o‘zini tarbiyalash orqali erishiladi. Bu umumiy dunyoqarashni rivojlantirish va ish kunini samarali tashkil etish qobiliyati bilan parallel ravishda "ketadigan" ma'naviy va jismoniy takomillashtirishdir.
Zamonaviy jamiyat o‘qituvchiga eng yuqori talablarni qo‘yadi. Har bir ota-ona o‘z farzandi o‘qiyotgan sinfga bilimli, turli bilim sohalaridan xabardor, pedagogik texnika va pedagogik taktni puxta egallagan o‘qituvchi bo‘lishini xohlaydi. Bugungi kunda o‘qituvchidan o‘qitilayotgan fan, tegishli fanning yangi yutuq va yo‘nalishlari bo‘yicha fundamental bilimga ega bo‘lishi talab etiladi, biroq ayni paytda ushbu eng zamonaviy texnologiyalardan foydalanish bolaning shaxsiyatini buzmasligi kerak.
Bilim va pedagogik mahoratning uzluksiz takomillashib borishi, mehnatga ijodiy munosabatda bo‘lish, o‘qitish va tarbiyalash usullarini puxta egallash o‘quvchilar va ota-onalar e’tiboridan chetda qola olmaydi. Shuning uchun, sinfga kirayotganda, o‘qituvchining yonayotgan ko‘zlari, ularning faniga bo‘lgan ishtiyoqi bo‘lishi mumkinligini yodda tutish kerak. kichkina odam mavzuni o‘rganishda jazolanish yoki kamsitish qo‘rquvidan ko‘ra kattaroq motiv. Yosh o‘qituvchi dastlab tushunishi kerakki, o‘qituvchi nafaqat "bilim beradi", balki o‘qituvchining nutqi, tashqi ko‘rinish, axloqiy fazilatlar - yosh fuqaro uchun jamiyatdagi xatti-harakatlar modeli.
Bugungi kunda o‘z-o‘zini tarbiyalash va takomillashtirish manbalari yosh o‘qituvchi ko‘p: televizor, gazetalar, jurnallar; adabiyotlar (metodik, ilmiy-ommabop, publitsistik, badiiy adabiyot va boshqalar), Internet, turli ommaviy axborot vositalaridagi video, audio ma'lumotlar; malaka oshirish kurslari; seminarlar va konferentsiyalar, mahorat darslari, tajriba almashish tadbirlari; ekskursiyalar, teatrlar, ko‘rgazmalar, muzeylar, konsertlar, sayohatlar. Va hAjam o‘qituvchi o‘z ishida qanchalik ko‘p ma’lumot, usul va vositalardan foydalansa, shunchalik tez muvaffaqiyatli, keng dunyoqarashga ega malakali o‘qituvchiga aylanadi. O‘qituvchi doimiy ravishda o‘zini tarbiyalashi va o‘zini takomillashtirishi kerak, chunki o‘qituvchi abadiy shogirddir.
Doimiy ijodiy izlanishda bo‘lgan va yuqori saviyada “o‘sishga” intiluvchi o‘qituvchining muvaffaqiyatli kasbiy faoliyati ko‘rsatkichi uning muvaffaqiyati va talabchanligi bo‘ladi. zamonaviy dunyo o‘quvchilar.
Oliy o‘quv yurtlarining o‘quv faoliyati tajribasi shuni ko‘rsatadiki, bu jarayonda talabalarning o‘zlari faol ishtirok etgandagina, ya’ni o‘z-o‘zini takomillashtirish bilangina bo‘lajak mutaxassislarni tayyorlash masalalarini samarali hal etish mumkin.