O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi qashqadaryo viloyati shahrisabz tuman

Dаrsning bоrishi

1.Tashkiliy qism;

2. Psixologik iqlim yaratish.

Darsning rejasi:

1. 
   Aqliy hujum;
   
2. 
   O`quvchi iqtidorini aniqlash;
   
3. 
   Savol-javoblardan foydalanish;
   
4. 
   Guruhlar bilan ishlash
   

Dаrsning bоrishi;

1. 
   O‘tgаn mаvzu “ichki sekretsiya bezlari, qalqonsimon, qalqon orqa va ayrisimon bezlar” savol-javoblar o’tkazish оrqаli аniqlаnаdi.
   
2. 
   O‘quvchilаrning dаrs mаvzusi, mаqsаdi, bоrishi bilаn tаnishtirilаdi.
   
3. 
   Yangi mаvzuni o‘rgаnish.
   

Nerv sistemasi odam organizmining barcha hujayra, to‘qima va organlarining ishini boshqarish, tartibga solish hamda ulaming bir-biri bilan o‘zaro bog Ian ishini ta’minlashdan iborat. U odam­ning tashqi muhit va atrofdagi boshqa odamlar bilan muom alasini, organizmning tashqi muhit sharoitiga moslashuvini ta’minlaydi.

Nerv sistemasi ikki qismdan iborat: markaziy va periferik nerv sistemasi.

Markaziy nerv sistemasiga orqa va bosh miya kiradi (1-rasm)

Orqa miya. Orqa miyaning tuzilishi. Orqa miya umurtqa pog‘onasi kanalida

joylasligan bo‘lib, uzunligi katta odamda

40. 
    45 sm, massasi 30—40 g bo‘ladi (59- rasm). Orqa miyada 13 mln. dan ko‘proq nerv hujayralari bor. Orqa miya uch qavat parda bilan o‘ralgan. Tashqi qavati qattiq, o‘rta qavati o‘rgimchak
    

58- rasm. Markaziy nerv to‘rsimon va ichki qavati yumshoq parda sistemasining ko‘rinishi:

1 — bosh miya; 2—orqa miya va miya suyuqligi boladi.

Orqa miyaning yuqori qismi birinchi bo‘yin umurtqasiga to‘g‘ri keladi va bosh miyaning pastki qismi bo‘lgan uzunchoq miyaga tutashadi, pastki qismi 1-, 2-bel umurtqalari sohasida konus shaklida tugaydi. Undan pastga ip shaklida davom etadi, ip- ning yuqori qismi da nerv hujayralari bo‘lib, ipning uchi umurtqa pog‘onasining dum qismida tugaydi (60- rasm).

Orqa miya 31—33 ta segmentdan iborat. Shulaming 8 tasi bo‘yin qismida, 12 tasi ko‘krak, 5 tasi bel, 5 tasi dumg‘aza va 1—3 tasi dum qismida bo‘ladi. Orqa miya ko‘ndalangiga kesilsa, u ikki xil moddadan: tashqi qismi oq modda, ichki qismi kulrang moddadan tuzilganligi ko‘rinadi. Kulrang modda nerv hujayralaridan, oq modda nerv tolalaridan tashkil topgan. Bu tolalar orqa miyaning turli segmentlaridagi nerv hujayralarini bir-biriga va ulami bosh miyaning nerv hujayralari bilan tutashtiradi. Bu nerv tolalari orqa va bosh miya nerv markazlaridan impulslarni bir-biriga o‘tkazish funksiyasini bajaradi (61-rasm).

Orqa miya ikki xil: reflektor va o‘tkazuvchilik funksiyasini bajaradi.