О‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi xalq ta'limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi

FUNKSIYA TUSHUNCHASINING MATEMATIKA TA’LIMIDA O’QITILISH TARIXI RIVOJLANISHI

• R.Dekart( 1596-165 ) -bog’lanishlarni yozishda harflardan foydalandi.Kattaliklar orasidagi bog’lanishlar sonlar orasidagi bog’lanishlar kabi ifodalana boshlandi

• Direxle(1805-1859) “x o’zgaruvchi miqdorning har bir qiymatiga y o’zgaruvchi miqdorning yagona aniqlangan qiymati mos kelsa, y miqdor x o’zgaruvchi miqdorning funksiyasi deyiladi”

• G.Kantor va R.Dedekind :“X to’plamning har qanday x elementiga Y to’plamdagi unga mos element y ko’rsatilgan bo’lsa, y element x elementning f akslantirishdagi obrazi deb ataladi Y toplamga akslantirish”

1-BOB. MAKTABDA FUNKSIONAL MAZMUNLI METODIK YO’NALISHINI O’QITISHNING NAZARIY ASOSLARI

• 1.1. Funksiya tushunchasining matematika ta’limida
• o’qitilish tarixi rivojlanishi
• Dastlab funksiya tushunchasi maktab matematikasiga 20-asr boshlarida kiritilgan.
• Hozirgi davrda maktab matematika kursida 10-sinfda funksiya tushunchasini kiritishdan oldin to’plam, asosiy sonli to’plamlar tushunchasi kiritiladi.
• Dekart koordinatalar tekisligida berilgan nuqtalar to’plami munosabat deyiladi.Ko’pincha munosabat x,y o’zgaruvxhilar qatnashgan tenglama ko’rinishida beriladi.Agar munosabada birinchi koordinatasi teng bo’lga ikkita turli nuqtalar mavjud bo’lmasa, bu munosabat akslantirish yoki funksiya deyiladi.

• 7-sinf funksiya

• To’g’ri proporsional bo’g’lanish

• Harakatga doir masalalar

• Teskari proporsional bog’lanish

• Chiziqli funksiya

• Dekart koordinatalar sistemasini chizish

• Nuqtalarni koordinatalar sistemasida belgilash

• Chiziqli tenglama

• Chiziqli tengsizlik

• Funksiya grafigini yasash

• Matematika o’quv fani ichidagi aloqalar va uzviylik
• masalasini funksional mazmun yo’nalishi doirasida o’rganish

• 7-sinf funksiya

• Ona tili:
• Matnni o’qib tushunish

• Informatika:
• Bog’lanishni dasturini yaratish

• Fizika:
• Harakatni o’rganish

• Geometriya:
• Grafik chizmalarni yaratish

• Iqtisod:
• Foyda- O’sish
• Zarar- Kamayish

• Geografiya:
• Tabiat xodisalari o’zgarishining bog’liqligi

• Matematika o’quv fani ichidagi fanlararo aloqadorlik