O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti pedagogika fakul`teti

Mashg`ulotning borishi: 

---

Psixolog:  har  bir  inson  individ  holida  dunyoga  keladi,  ya`ni  chaqaloq 

holida,  tashqi  muhit  taassurotlarisiz  dunyoga  keladi.  Inson  hayoti  davomida,  oila 

a`zolari,  tevarak  –  atrofdagi    insonlar,  tengdoshlar  ta`siri  ostida  ulg`ayib,  shaxs 

sifatida  shakllanib  boradi.  Inson  shaxs  bo`lib  shakllanish  jarayonida,  o`zi  bilib 

bilmagan holda, xarakter xususiyatida yutuq, kamchilik va nuqsonlari bilan voyaga 

yetadi,  hech bir inson mukammal emas.  

Shunday  ekan,  o`zimizda  bor  bo`lgan,  lekin  o`zimiz  sezmagan,  tan 

olmagan  xato  va  kamchiliklarni,  oila  a`zolari,  do`stlar  tomonidan  baholanishini 

to`g`ri qabul qilib, ularni o`z vaqtida tuzatib borsak, kelajakda yetuk shaxs bo`lib 

shakllanamiz. 

Psixolog:  hurmatli  o`quvchilar,  Sizlar  ko`pdan  buyon  bir  sinfda  o`qib, 

do`stlashib kelyapsiz. Bir – biringiz xarakteringizdagi yutuq va kamchiliklarni juda 

yaxshi  bilasiz.  Hozir    hammangiz  partangiz  ustidagi  oq  qog`ozni  pastki  qismiga 

ism, familiyangizni yozing. Chap qo`lingizni oq qog`oz ustiga qo`ying, barmoqlar 

orasini katta ochgan holda, kaft va barmoqlar atrofidan bilakgacha kontur chiziqni 

chizing. Endi varag`ingizni teskari tomonida huddi shu holni o`ng qo`lni qo`ygan 

holda takrorlang. 

Diqqat bilan quloq soling,  har bir o`quvchi sinfdoshi xarakterida mavjud 

bo`lgan,  kuzatgan  kamchilikni  chizilgan  chap  qo`l  barmoqlari  orasiga  faqat  bitta 

kamchilikni  yozib  yonidagi  partadoshiga  uzatadi,  varaqda  yozilgan  so`z  qayta 

takrorlanmasligi kerak. 

Varaq soat strelkasi bo`yicha o`ng tomondan boshlanib,  birinchi o`tirgan  

o`quvchidan,  toki  oxirgi  stolda  o`tirgan  o`quvchining  qo`ligacha  galma  –  galdan 

yetib  borishi  kerak.    Chap  qo`l  barmoqlari  chizilgan  varaqqa,  o`quvchi 

xarakteridagi  kuzatilgan  kamchilik  yozib  boriladi.  Endi  varog`ning  teskari 

tomoniga  o`ng  qo`l  barmoqlar  va  kaftlar  orasiga  o`quvchilar  xarakterida  mavjud 

bo`lgan yutuqlar yozib boriladi, ish  xuddi yuqoridagidek bajariladi.  

---

Mashg`ulot davomida o`quvchilar o`zini erkin his qilishlari uchun sharoit 

yaratilishi kerak. O`quvchilar yuz qiyofalari, xatti- harakatlari o`zgarishini kuzatib, 

natijalarini psixolog o`z daftariga qayd  qilib boradi.  

Yutuq  va  kamchiliklar  yozilgan  varaq  navbati  bilan  har  bir  o`quvchining 

o`z qo`liga yetib boradi. Psixolog o`quvchilarning o`ziga tegishli bo`lgan varag`ni 

olib  ko`z  yugirtirayotgan  vaqtidagi  holatlarini  kuzatib,  kuzatuv  natijasini  belgilab 

qo`yadi.  

Psixolog,  sinfdoshlaringiz  tomonidan  xarakteringizda  mavjud  bo`lgan, 

lekin  o`zingiz sezmagan, yutuq  va  kamchiliklarni  bilib  oldingiz. Bu  mashg`ulotni 

o`tkazishdan  maqsad,  o`quvchi  shaxsiyatini  kamsitish,  uni  xo`rlash,  xarakteridagi 

kamchilikni  hammaga  oshkor  qilish  emas,  balki  o`sha  shaxsga  tegishli  bo`lgan 

kamchiliklarni  o`z  vaqtida  bartaraf  etib,  uni  kelajakda  mukammal  shaxs  bo`lib 

yetishishiga ko`maklashishdan iborat. Mashg`ulot davomida aytilgan kamchiliklar, 

tavsiyalar  begonalarga  oshkor  qilinmasdan,  faqat  shu  sinf  o`quvchilari  orasida 

qat`iy sir saqlanishi shart.  

O`quvchining  o`quv  faoliyatidagi  muvaffaqiyatini  belgilovchi  asosiy 

psixologik  omillar  uning  aqliy  rivojlanishi  va  o`qishga  munosabatidir.  Xulqida 

og`ishi  bor  o`quvchilar  o`zi  haqida,  o`zining  hulq  –  atvori  to`g`risida  kamdan  – 

kam o`ylaydilar. Ko`pincha ular o`zlariga noto`g`ri baho beradilar, bunda ular o`z 

fazilatlari va imkoniyatlarini oshirib, yoki pasaytirib baholaydilar..                    

Mashg`ulot oxirida psixolog, o`quvchilar bayon qilgan fikr, mulohazalarni 

umumlashtirib  xulosalaydi,  kamchiliklar  kimga  tegishli  ekanligini  aytmasdan 

uning  sabablari,  undan  kelib  chiqadigan  salbiy  oqibatlar  muhokama  etiladi, 

o`quvchilar  bahsga  tortiladi,  bu  kamchiliklarni  bartaraf  etish  yo`llari  to`g`risida 

fikr almashinadi. 

Psixolog  o`quvchilar  xarakterida  mavjud  bo`lgan  yutuqlarni  rivojlantirish 

va  kamchiliklarni  tuzatish,  o`z  xatti-harakatlarini  kuzatish,  tahlil  qilish,  baholash, 

---

o`zining  kayfiyat  va  xulq  atvorini  boshqarish,  ko`nikma  va  malakalarni 

rivojlantirish haqida tavsiyalar beradi.