O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi navoiy davlat pеdagogika instituti

Milliy xarakterning shakllanishi ijtimoiy-pedagogik  jarayon sifatida. 
 
Milliy  tarbiya  taraqqiyotimiz  uchun  zarur  fazilatlarini  yoshlarning  xarakter 
sifatlariga  aylantira  olsagina  uning  natijalaridan  qoniqish  mumkin  bo`ladi.  Shuning 
uchun ham masalaga milliy   xarakter kontseptsiyasi nuqtai nazardan yondoshmoq zarur. 
Ana shunda tarbiyada ham xuddi ta'limdagidek aniqlikka va samaradorlikka erishiladi. 
 
Milliy  xarakter-bu  har  bir  xalq  va  har  bir  millatga  xos  fe'l-atvor,siyrat,  shamoyil, 
tabiatdir.  Tabiatni,  jamiyatni,    yashashdan  maqsadni,  insonni,  mustaqil  davlatchilikni 
zamonaviy  tarzda  o`sha  millatga  xos  tushunish,  munosabat  bildirish    milliy  fazilatlar 
tizimidir. 
Ma'naviy 
yangilanishning 
ijtimoiy-pedagogik 
mohiyati-sho`rolar 

---

 
199 
raqbatlantirishning  befarqlik,  uning  natijalaridan  begonalashuv,  maxalliychilik,    ijtimoiy 
loqaydlik va h.k.lardan xalqimiz xarakterini  poklashni anglatadi. 
 
Inson xarakteri-ijtimoiy pedagogik xodisadir. Insonga xos yaxshi yoki yomon sifat 
o`z-o`zidan,  birdaniga  paydo  bo`lib  qolmaydi.  O`g`rilik  ham,  jinoyatchilik  ham, 
vatanparvarlik  ham,  vatanga  befarqlik  ham,  jinoyatchilik  ham,  foqishalik  ham  yoki  ular 
haqidagi namunalar va ma'lumotlarni muttasil: 
1) Ko`rish. 
2) Eshitish. 
3) O`qish orqali shakllana boradi. 
 
Bir  kishini    xushmuomala  yoki  odobli  yoki  adolatsiz  yoki  odobsiz  deyishsa, 
buning  aniq  sabablari(tarbiyaviy),  tarixibor.  Masalan,  agarda  adolatparvar  insonning 
hayotini  tuqilgan  kunidan  boshlab  videotasmaga  olinganida  edi,  undagi  adolatparvarlik 
fazilatlarning “sirlari”ni “ko`rish”, “ko`rsatish” mumkin bo`lar edi. Buning esa hozircha 
iloji  yo`q.  Lekin  pedagogik  nazariya,  amaliy  ijtimoiy  pedagogika  orqali,  millatning 
pedagogik tarixi, hozirini sharqlash, kelajagini loyiqalash (modellashtirish) mumkin. 
 
Ma'naviy    salohiyatlar  iqtisodiy  islohatlardan  orqada  qolishi  mumkin.  Maqsad 
shunday bo`lishi kerakki, milliy xarakter  qiyinchiliklarni matonat bilan yengishga qodir 
yangi,  peshqadam,  bunyodkor  millatni  barpo  qilsin.  Bu  esa  amalga  oshirsa  bo`ladigan, 
real  
ijtimoiy pedagogik, ijtimoiy-psixologik ishdir. Buning uchun psixolog, faylasuf, pedagog 
va sotsiologlardan: 
▪ 
Milliy xarakterimizdagi yutuq va kamchiliklarni ob'ektiv o`rganish: 
▪ 
Ilg`or, ogoh, bunyodkor millatlarga xos fazilatlar, ularning  mezon, ko`rsatkich va 
darajalarini ilmiy aniqlash: 
▪ 
Yetakchi  fazilatlarni  xarakter,  ya'ni  amaldagi  “ishlayotgan”  sifatlarga  aylantirish 
uchun kim, qachon, qaerda, nima ish qilishi kerak qachon va qanday tarbiya millatimizni 
shuhratga burkagan qanday tarbiya tufayli millat mustamlakaga aylangan-kabi savollarga 
javob olish zarur. Bunga millat tarixini, bugunini pedagogik o`rganish javob beradi