O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

 
 
 

---

52 
Navoiy davlat pedagogika instituti 
O‘zbek filologiyasi fakulteti 4-kurs 
talabasiAxmedova Shaxlo Istamovnaning
“Tasavvufiyadabiyot va uning vakillari 
ijodiyotiga bo‘lganmunosabat” (Ahmad 
Yassaviy misolida)mavzusidagi bitiruv
malakaviy ishiga ilmiyrahbar 
 
X U L O S A S I
 
Mustaqillik sharofati bilan biz keng kitobxonlar nazaridan chetda bo‘lib 
kelgan So‘fi Olloyor, Sulaymon Boqir`oniy, Huvaydo, Haziniy, Xilvatiy, 
Muhyi singari shoirlarning ijodi bilan bir qatorda Ahmad Yassaviyning ham 
diniy ruhdagi merosini nashr etish, qayta o‘rganish kabi xayrli ishlarni 
amalga oshirishga erishdik. 
Mazkur 
bitiruv 
malakaviy 
ishi 
mavzusi 
“Tasavvufiy
adabiyot 
va 
uning 
vakillari 
ijodiyotiga 
bo‘lgan
munosabat” (Ahmad Yassaviy misolida) deb nomlangan bo‘lib, bu jarayonda 
Yassaviy ijodida inson va ijtimoiy hayot masalasini o‘rganish, inson va 
ijtimoiy hayotga daxldor bo‘lgan qarashlar aks etgan. Ahmad Yassaviy 
ijodidagi diniy-tasavvufiy adabiyot namunalarini, hikmatlarini tahlil qilish, 
ularning shoir badiiy niyatini ifoda etishdagi o‘rni va rolini belgilash kabi 
muammolarni ochib berishga yo‘naltirilgan. Bitiruv malakaviy ishi kirish, 
ikki asosiy bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat. 
Bitiruv malakaviy ishininig birinchi bobi “Milliy istiqlol davrida ijod 
erkinligi” deb nomlangan. Unda mustaqillik davrida tasavvufona 
adabiyotning o‘rganilishiochib berilgan.Turkiy til go‘zal, qudratli, ta’sirchan 
va bag‘ri keng til ekanligi, qadim zamonlarda bu tilda buddaviylik, moniy 
diniga doir matnlar sharhlanganligi, bu tilda boshqa dinlarning haqiqatlarini 
ifodalovchi she’rlar yozilganliginini talaba o‘z ishida yoritib bergan.
 
Bituruv malakaviy ishininig ikkinchi bobi “Ahmad Yassaviy-
tasavvuf adabiyoti vakili” deb nomlangan. Bu bobda Ahmad Yassaviy 

---

53 
hikmatlarida komil inson masalasi, Yassaviy hikmatlari va ularning 
tarbiyaviy ahamiyati haqida fikr yuritilgan. K
omil inson tushunchasi 
Yassaviy ta`limotida ma’naviy kamolotga erishish va axloqan yuksalishni 
maqsad qilib qo‘ygan komil inson ekanligini, bugun ham moddiy hayotlarini 
boyitish uchun harakat qilgan va yolg‘iz o‘zini o‘ylab atrofdagilarga loqayd 
qaraydigan kishilar Yassaviy tarbiyasiga va ta`limotiga tayanishlari lozimligi 
ta`kidlangan.
Talaba Axmedova Shaxlo Istamovna bitiruv malakaviy ishi mavzusini 
yoritib berishga harakat qilgan. 
Yassaviy tariqati, ularda ilgari surilgan komil 
inson tushunchalarining 
o‘ziga xos jihatlarini ochib bergan. Ishning tarkibida 
ba`zi juziy kamchiliklar mavjud, ammo bu bitiruv malakaviy ishining 
saviyasiga putur yetkazmaydi. Shuni inobatga olib, ishni tugallangan deb 
hisoblayman va Davlat attestatsiyasi komisiyasi himoyasiga tavsiya etaman. 
Ilmiy rahbar: f.f.n. D.Rajabova