O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

Mavzuning o‘rganilganlik darajasi. 
AhmadYassaviy hayoti va ijodi, 
shoir ijodidagi tasavvuf adabiyoti namunalariva adabiy merosini o‘rganish 
o‘ziga xos jarayondirki, uning ildizlari olis davrlarga borib tutashadi.
Yassaviy ijodiyotiga yaqinlashish, keng omma nigohini unga qaratish ehtiyoji 
60-yillarning oxirida O‘zbekistonda paydo bo‘ldi.
Mustaqillik arafasida ma’naviy hayotimizda katta o‘zgarishlar sodir 
bo‘la boshladi. Ana shu o‘zgarishlar natijasida atoqli adabiyotshunos olim 
Ibrohim Haqqul tomonidan 1990-yilda shoirning hikmatlari nashrga 
tayyorlandi
1
Mustaqillikdan keyin Yassaviy shaxsiyati va ijodiyotiga qiziqish o‘z-
o‘zidan kuchaydi. Natijada 1993-yil Xalqaro “Ahmad Yassaviy yili” deb 
e’lon qilindi. Bu hol nafaqat O‘zbekistonda, balki boshqa turkiy davlatlarda, 
xususan, Turkiyada ham bu buyuk mutasavvufning hayoti, adabiy-ma’rifiy 
faoliyati, shuningdek, uning izdoshlari xizmatiga qiziqishni kuchaytirib 
yubordi. Xuddi shu yili O‘zbekiston va Turkiyada Yassaviyga bag‘ishlab 
ilmiy anjumanlar o‘tkazildi, ma’ruzalar matni alohida kitob holida nashr 
etildi
2
.
Turkiyada Ahmad Yassaviy fondi tuzilib, “Yassaviy” jurnali chiqarila 
boshlandi. Matbuotda Yassaviyning shaxsiyati, tariqati va she’riyatidan bahs 
yurituvchi o‘nlab maqolalar bosilib chiqdi. O‘zbekiston Yozuvchilar 
1
Ahmad Yassaviy. Hikmatlar. Toshkent, 1990.
2
Xoja Ahmad Yassaviy: hayoti, ijodivaan’analari. Toshkent, 2001.

---

6 
uyushmasi tomonidan Ahmad Yassaviy nomidagi maxsus mukofot ta’sis 
etildi. “Sulton ul-orifin” kamolotining yuksaklarga ko‘tarilishiga guvoh 
bo‘lgan va jasad dafn etilgan ko‘hna Yassi shahrida esa Ahmad Yassaviy 
nomidagi universitet mavjud.
Yassaviy hikmatlarida inson va ijtimoiy hayot masalasini o‘rganish, 
inson va ijtimoiy hayotga daxldor bo‘lgan qarashlar ask etgan hikmatlarni 
tahlil qilish hali adabiyotshunoslikda yetarli darajada o‘rganilmagan.