O`zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti geografiya o`qitish metodikasi kafedrasi «jahon mamlakatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi»

MALTA RESPUBLIKASI

Maydoni- 316 kv.km. Aholisi- 400000 kishi. Poytaxti- La Valetta shahri. Mamlakat O’rta yer dengizining markaziy qismida joylashgan. Davlat tuzumi- respublika Davlat boshlig’i- prezident. Hukumat boshlig’i- bosh ministr. Qonun chiqaruvchi hokimiyati- bir platati parlament, 55 deputatdan iborat. Dini - katoliklar 98%. Davlat tili - maltes va ingliz tillari. Aholining 95% ni maltaliklar tashkil etib 5 ming ingliz, 5 ming arab, 3 ming italyan, 3 ming fransuz va boshqa xalqlar ham yashaydilar. Mamlakatdan tashqarida 100 ming. Maltaliklar yashaydi. Tug’ilish darajasi har ming kishiga 12 ta, o’lim darajasi esa 8 ta bo’lib, aholining tabiiy o’sishi 0.75 % ga yetadi. O’tacha umr ko’rish erkaklarda 75, ayollarda 79 yoshga teng. Malta- BMT XVF ga a’zo.

Mamlakat 395 yili Vizantiya imperiyasi tarkibida bo’lgan. 21 sentyabr 1964 yilda mamlakat mustaqillikka erishadi. Mamlakat iqlimi subtropik dengiz iqlimi bo’lib,o’rtacha yillik havoharorat +19 C. O’rtacha yillik yog’in miqdori 300-500 mm ni tashkil etadi. Mamlakat ikkita yirik orlda joylashgan. Bular Malta (246 km. kv) va Gono (67 km.kv ). Asosan butasimon o’simliklar o’sadi.

Malta iqtisodiyoti zaif darajada rivojlangan, asosiy daromad chet turizmi hissasiga to’g’ri keladi. Oziq-ovqat va to’qimachilik sanoati tarmoqlari yetakchi. Kema remont qilish korxonalari faoliyat ko’rsatadi. Sun’iy tola va qurilish materiallari ishlab chiqariladi.

Yerdan foydalanish darajasi quyidagicha: Haydaladigan yerlar 38% va boshqa yerlar 62%. Mamlakat maydonining 50% qishloq xo’jalgiga band. Dehqonchilikda kam miqdorda bug’doy, arpa, makkajo’xori, kartoshka yetishtiriladi. Bog’dorchilik, uzumchilik, gulchilik rivojlangan. Parrandachilik, quyonchilik ham keng tarqalgan. Malta importi eksportidan ustun turadi. Savdo hajmining 70% Yevropa mamlakat- lariga to’g’ri keladi.

Transportida avtomobil va suv transporti yetakchi. Avtomobil yo’llari uzunligi- 1291 km, temir yo’l uzunligi -36 km. Eksporti: 1,1 mlrd AQSh dollariga teng. Kiyim, to’qimachilik, oyoq kiyimlari va kemasozlik.