O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi navoiy davlat pеdagogika instituti

ASOSIY  TUShUNChALAR 
 
Muammoli  ta`lim,  rivojlanuvchi  ta`lim,  muammoli  ta`lim  maqsadi, 
vazifalari, vositalari, muammoli ta`lim darajalari, muammoli dars strukturasi. 
 
 

---

foydalanildi (ko`rgazma) (0,4) 
3.  Rеglamеntga rioya etdi (0,1) 
 
 
 
 
 
Jami: 
 
 
 
 
Baholash mеzonlari va ko`rsatkichlari 
Taqrizchilarning ismi va sharifi 
1 
2 
3 
4 
1.  Ma'ruzaga qo`shimcha qiladi: (0,5). 
 
 
 
 
2.  Ma'ruzaning  ijobiy  tomonlarini  ko`rsatadi 
(0,6). 
 
 
 
 
3.  Ma'ruzaning  sayoz  tomonlarini  ko`rsatadi 
(0,6). 
 
 
 
 
4.  Rеglamеntga rioya etadi (0,3). 
 
 
 
 
 
Jami: 
 
 
 
 
Baholash mеzonlari va ko`rsatkichlari 
Oponеntlarning ismi va sharifi 
1 
2 
3 
4 
1.  Savollar: 
 
 
 
 
 
- miqdori (har bir savolga 0,1 ball) 
 
 
 
 
 
- mazmuni (0,3) 
 
 
 
 
2.  Qo`shimchalar qismi (1,0 ball) 
 
 
 
 
 
Jami: 
 
 
 
 
 
6-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8- Ilova 
 
 
Muammoli  ta`lim  metodiga    asoslangan  ta`lim  
jarayoni quyidagi  to’rtta bosqichda amalga oshiriladi. 
 
Muammoli vaziyat hosil qilish; 
 
 Muammolarni  shakllantirish  va    muammoni 
echish uchun umumiy taxlil qilish; 
 
Tahmin qilingan echimni tekshirish; 
 
Amaliy  va  nazariy  xarakterdagi    masalalarda 
qo’llash,ularni tartibga solish hamda siyosiylashtirish. 
 
Didaktikada muammoli o’qitish yangi yo’nalish sifatida XX 
asrning 70-80 yillarida yuzaga keldi. 
  A.M.  Matoshkin,  T.V.  Kudryashv,  M.I.Maxmutov,  I.YA. 
Lernerlar muammoli o’qitish qonuniyatlarini chuqur o’rgandilar. 
 
Muammoli ta'limning asosiy vazifalari 
 
Umumiy vazifalar 
 
Maxsus vazifalar 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10-ilova 
Muammoli ta'limning didaktik maqsadi 
 
Ukuv muammolarini xal etishd ukuvchilar 
tomonidan avval uzlashtirgan bilimlarini 
ijodiy kullanib, yangi bilimlarni egallash 
kunikmalarini шакллантириш 
Bilimlarni ijodiy uzlashtirish va 
amalda kullash malakalarini 
shakllantirish 
 
Ukuvchilarning izlanuvchanligi, kizikishi, motivlari, 
mantikiy tafakkur, ijodiy faoliyati, akliy kamoloti, 
zakovatini rivojlantirish 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12-ilova 
Versiya xarakteridagi dars strukturasi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Qiyosiy-umumlashtirish xarakteridagi dars strukturasi 
 
Muammoli ta'lim samaradorligi ko`rsatkichlari 
 
 
Muammoni ko`ra bilish va anglash ko`nikmasi 
 
 
Muammoni ta'riflash va yangicha ta'riflash ko`nikmasi 
 
 
 
Taxmin va giotеzalarni ilgari surish ko`nikmasi 
 
Ilgari surilgan gipotеzalarni asoslash va isbotlash ko`nikmasi 
 
 
O`quv muammosini hal qilishning topilgan usulini amalda qo`llash ko`nikmasi 
 
Muammoli dars strukturasi 
 
Muammoli vaziyatning vujudga kelishi va muammo qo’yish 
 
Taxminlarni olg’a surish va farazlarni asoslash 
 
Farazlarni dalillash 
 
Muammoning to’g’ri hal qilinganligini  tekshirish 
 
Мuаmmо qo’yish 
 
Мuаmmоni bayon 
etish
 
 
Мuаmmоni yechish 
yo’llarini birgalikda  
 izlash
 
 
Munozara va 
muammoni hal 
qilish 
 
O’qituvchining 
xulosasi 
 

---

 
 
 
 
 
13-ilova 
 
 
 
Nazorat savollari: 
1. 
Muammoli ta`lim nima? 
2.  Muammoli ta`lim nazariyasi asoschilari kimlar? 
3.  Muammoli o’qitishning maqsad va vazifalari nimalardan iborat? 
4.  Qaysi vositalar yordamida muammolita`lim yo’lga qo’yiladi? 
5.  An`anaviy va muammoli ta`lim dars strukturasini izohlab bering?