O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Avloniy nomidagi xalq ta’limi tizimi rahbar va mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

T/R	MAVZU REJASI (MUNDARIJA)
BET
	Kirish	4-7
	Chet tillarni o‘rgatishda ChAF (chaqiriq, anglash, fikrlash) usulidan foydalanish yo‘llari	8-9
	Zamonaviypedagogshaxsituzilmasi	10-12
	Ta’lim jarayonida interfaol metodlardan foydalanish afzalliklari	13-16
	Pedagogik texnologiyalar asosida ijodiy tafakkurni rivojlantirish	17-19
	Xulosa va tavsiyalar	20
	Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati	21
	Ilovalar: ta’lim muassasasi faoliyatiga oid 1-8 jadvallar
	Rahbarning ta’lim muassasasini rivojlantirishdagi maqsadi “Missiyasi”
	Umumta’lim maktabini rivojlantirish va ta’lim sifatini oshirish bo‘yicha“ yo‘l xaritasi”

KIRISH
Mustaqillik yillarida mamlakatda huquqiy demokratik davlat, kuchli fuqarolik jamiyati qurishga, erkin bozor munosabatlariga va xususiy mulk ustuvorligiga asoslangan iqtisodiyotni rivojlantirishga, xalq osoyishta va faravon hayot kechirishi uchun shart-sharoitlar yaratishga, ta’lim, madaniyat, ilm-fan, adabiyot, san’at va sport sohalarini, rivojlantirishga, xalqaro maydonda O‘zbekistonning munosib o‘rin egallashiga qaratilgan kompleks chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.

Bunga yorqin misol sifatida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yilning 7 fevraldagi PF-4947-son “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi farmoni¹ asosida 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasini keltirishimiz mumkin.

Mazkur Harakatlar strategiyasining to‘rtinchi ustuvor yo‘nalishi ijtimoiy sohani rivojlantirishga yo‘naltirilgan bo‘lib, unda “…ta’lim, madaniyat, ilm-fan, adabiyot, san’at va sport sohalarini rivojlantirish, yoshlarga oid davlat siyosatini takomillashtirish” masalalalariga katta e’tibor qaratilgan.

Mamlakatimiz ta’lim sohasida olib borilayotgan chuqur islohotlar natijasida yoshlarimizning yuksak darajada bilim olishlari uchun keng imkoniyatlar yaratilmoqda.

Mustaqil, demokratik O‘zbekiston Respublikasida jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy va madaniy rivojlanishida ustuvor soha deb e’lon qilingan ta’limning takomillashtirilishi, eng avvalo, uning sifat jihatdan yangi holatiga erishishga yo‘naltirilgan.

O‘zbekiston Respublikasida olib borilayotgan ta’lim sohasidagi Davlat siyosatining asoslari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Xalq ta’limi boshqaruv tizimini takomillashtirish, Xalq ta’limi tizimiga boshqaruvning yangi tamoyillarini joriy etish to‘g‘risidagi farmon va qarorlar mazmuni, Xalq ta’limi vazirligi tomonidan qabul qilingan hujjatlar, O‘quv-tarbiya jarayoniga boshqaruvning yangi mexanizmlarini va sifat standartlarini joriy etish masalalari, Umumta’lim muassasalarining moddiy-texnik holatini yaxshilash orqali xalq ta’limi tizimini yanada takomillashtirish.

Shu munosabat bilan davlat qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi organlarining sa’y-harakati o‘sib kelayotgan avlodlarni davlat-jamoat ta’lim tizimida o‘qitish, tarbiyalash va rivojlantirish jarayonining o‘z ta’lim-tarbiya faoliyatida ta’lim jarayonining uzluksizligi va uzviyligi tamoyiliga qat’iy rioya qilishga da’vat etilgan ta’lim muassasasining (TM) barcha turlarida uning demokratik, gumanistik yo‘naltirilganligi, ta’lim makonining birligi, ta’lim mazmunining maqbul darajasi, ushbu mazmun taqdimoti pedagogik texnologiyalarning oqilona to‘plami ta’minlanadigan ob’ektiv huquqiy sharoit va ijtimoiy-iqtisodiy poydevor yaratishga yo‘naltirilgan.

Shunday qilib, O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonunining 3-moddasida bayon etilgan aniq asosiy qoidalar negizida ishlab chiqilgan davlat siyosati asosida xalq ta’limi tizimini boshqarish mexanizmini qayta qurishning ham huquqiy shart-sharoiti, ham ijtimoiy-iqtisodiy zamini yaratildi.

Ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy printsiplari O‘zbekiston Respublikasi “Ta’lim to‘g‘risida” qonunining 3-moddasi o‘z ifodasini topgan. 3-modda. Ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy printsiplari. Ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy printsiplari quyidagilardan iborat:

• 
  ta’lim va tarbiyaning insonparvar, demokratik xarakterda ekanligi;
  
• 
  ta’limning uzluksizligi va izchilligi;
  
• 
  umumiy o‘rta, shuningdek o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’liminingmajburiyligi;
  
• 
  o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi yo‘nalishini:
  
• 
  akademik litseyda yoki kasb-hunar kollejida o‘qishni tanlashning ixtiyoriyligi;
  
• 
  ta’lim tizimining dunyoviy xarakterda ekanligi;
  
• 
  davlat ta’lim standartlari doirasida ta’lim olishning hamma uchunochiqligi;
  
• 
  ta’lim dasturlarini tanlashga yagona va tabaqalashtirilgan yondashuv;
  
• 
  bilimli bo‘lishni va iste’dodni rag‘batlantirish;
  
• 
  ta’lim tizimida davlat va jamoat boshqaruvini uyg‘unlashtirish.
  

Ma’lumki, hayot hech qachon bir joyda to‘xtab turmaydi. Shu bois, avvalambor, ro‘y berishi mumkin bo‘lgan turli falokatlar, jahon iqtisodiyotining yuksalishi va inqirozini oldindan ko‘rish imkonini beradigan, har tomonlama chuqur o‘ylangan, aniq maqsad va ustuvor yo‘nalishlarni o‘z ichiga olgan taraqqiyot dasturi va uni amalga oshirish strategiyasiga ega bo‘lgan mamlakat va xalq pirovard natijada muvaffaqiyatga erishadi”². Dunyo siyosatida ro‘y berayotgan ulkan yangilanishlar ta’sirida olamni tushunish, idrok etish va unga munosabat ham o‘zgarganining guvohi bo‘lib turibmiz.

Jahon taraqqiyotining hozigi bosqichida insoniyat g‘oyat murakkab, ziddiyatli jarayonlarning guvohi bo‘lmoqda. Agar bir tomondan mustabid tizimni tark etib, istiqlolga erishgan davlatlar vujudga kelib, taraqqiyot uchun xizmat qiladigan yangi imkoniyatlar paydo bo‘layotgan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, dunyoviy taraqqiyotga to‘siq bo‘ladigan, demokratik rivojlanishni izdan chiqaradigan va insoniyat birligiga tahdid soladigan g‘oyaviy-mafkuraviy ta’sir kuchlari vujudga kelmoqda. Shu bilan birga, uchinchi tomondan globallashuv jarayoni jamiyat hayotining barcha sohalariga dadil kirib kelmoqda.

Yuqorida qayd qilganimizdek, dunyo xalqlari tarixining g‘oyat mas’uliyatli pallasida insoniyat ko‘plab muammolarga duch kelmoqda. Bular, XXI asrda ham o‘z yechimini topmagan an’anaviy muammolar hamda so‘nggi vaqtda vujudga kelgan yangi xavf-xatar va tahdidlardir.

Bu o‘rinda gap, eng avvalo, yoshlar va aholi o‘rtasida mamlakatimizning boy tarixini, uning betakror madaniyati va milliy qadriyatlarini keng targ‘ib qilish, jahon ilm-fani va adabiyoti yutuqlarini yetkazish uchun zarur muhit va shart-sharoit yaratish haqida bormoqda.

Shu o‘rinda asosiy vazifa sifatida kitobxonlikni keng yoyish va yoshlarning kitobga bo‘lgan muhabbatini, ularning ma’naviy immunitetini yanada oshirish masalalari tilga olindi”³.