O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Avloniy nomidagi pedagoglarni kasbiy rivojlantirish va yangi metodikalarga o‘rgatish milliy-tadqiqot instituti

IV. Pedagogik muloqot jarayonida yuzaga keladigan nizolar va ularning oldini olish. Pedagogik muloqot jarayonida yuzaga keladigan nizolar – o‘qituvchi va o‘quvchilar, ota-onalar, vasiylar va farzandlar (otaliqqa olingan farzandlar) o‘rtasidagi muloqot jarayonida yuzaga keladigan o‘zaro kelishmovchiliklar, qarama-qarshiliklar, ziddiyatlar.
Pedagogik muloqot jarayonida yuzaga keladigan salbiy nizolarning oldini olish – o‘qituvchi va o‘quvchilar, ota-onalar, vasiylar va farzandlar (otaliqqa olingan farzandlar) o‘rtasidagi muloqot jarayonida yuzaga keladigan salbiy xarakterdagi o‘zaro kelishmovchiliklar, qarama-qarshiliklar, ziddiyatlarning oldini olish, bartaraf etishga qaratilgan faoliyat yoki bu borada ko‘riladigan chora-tadbirlar.
Pedagogik muloqot jarayonida yuzaga keladigan salbiy nizolarning oldini olish yo‘llari – o‘qituvchininng mutaxassis sifatida pedagogik muloqot jarayonida salbiy nizolar yuzaga kelishining oldini olish, ularni bartaraf etish maqsadida tutiladigan amallari, amaliy harakatlari.
Pedagogik muloqot jarayonida yuzaga keladigan salbiy nizolarning oldini olishda o‘qituvchilar quyidagi shartlarga amal qilishlari lozim:
- sinfning barcha o‘quvchilari bilan birdek munosabatda bo‘lish;
- o‘quvchilarning xulq-atvori, xatti-harakatlari hamda bilimlarini baholashga adolatli yondashish;
- ta’lim va tarbiya jarayonida hech bir o‘quvchiga alohida imtiyozlar berilishining oldini olish;
- sinfdagi barcha o‘quvchilarning ota-onalari bilan yaqin aloqada bo‘lish;
- pedagogik talabning sinfdagi barcha o‘quvchilar uchun bir xil bo‘lishiga erishish;
- sinf o‘quvchilari tomonidan pedagogik talablarning birdek bajarilishi yuzasidan adolatli nazorat o‘rnatish;
- o‘quvchilar bilan munosabatda xushmuomala bo‘lish, ularni sevish va hurmat qilish;
- o‘quvchilarning barchasi bilan birdek munosabatda bo‘lish;
- o‘quvchilarni kamsitmaslik, sha’nlarini toptamaslik, haqoratlamaslik, ularning ustilaridan kulmaslik;
- ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilari bilan pedagogik axloq qoidalariga rioya qilgan holda munosabatda bo‘lish;
- shaxsiy manfaatlari, obro‘sini o‘quvchilarning manfaatlari va obro‘laridan yuqori qo‘yishga intilmaslik va hokazolar