O‘zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi a. Avloniy nomidagi xalq ta'limi tizimi rahbar va mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Emitent	Broker	Aksiyalar soni	Sotib olish kursi	Joriy kurs
Foyda/ Zarar
Hamkorbank ATB	Aliyev U.M.	400	151,8	165	5280
Kapitalbank ATB	Daminov A.T.	150	10000	11000	150000
Olmaliq KMK	Jalilov A.U.	130	185	175	-1300
AT Aloqabank	Jumanov I.K.	600	137,5	137,5	0
Hamkorbank ATB	Saidov B.S.	35	175	185	350
Hamkorbank ATB	Aliyev U.M.	45	175	185	450
Kapitalbank ATB	Raimov N.K.	250	500	555	13750
Hamkorbank ATB	Saidov B.S.	330	175	185	3300
Olmaliq KMK	Olimov B.F.	135	225	230	675
Olmaliq KMK	Jalilov A.U.	125	225	238	1625
Kapitalbank ATB	Raimov N.K.	40	10000	11000	40000
Kapitalbank ATB	Raimov N.K.	130	500	555	7150
AT Aloqabank	Jumanov I.K.	255	385	410	6375

Mashqni bajarish texnologiyasi:

1. 
   MS Excel dasturini ishga tushiring va ishchi kitobni book.xls nomi bilan saqlang.
   
2. 
   Yangi list (varaq) yorlig`i ustida sichqoncha chap tugmasini ikki marta ketma-ket bosing va varaq nomini Aksiyani sotish deb qayta nomlang.
   
3. 
   A1 yacheykasiga jadvalning Aksiya sotish matnini kiriting va Enter klavishasini bosing.
   
4. 
   2-satrdagi A2-F2 yacheykalariga mos ravishda “Emitent”, “Broker”, “Aksiyalar soni”, “Sotib olish kursi”, “Joriy kurs”, “Foyda/Zarar” ustun nomlari ma’lumotlarini kiriting.
   
5. 
   3-satrdan boshlab mos yacheykalarni 2- jadvalda berilgan ma’lumotlar asosida to’ldiring
   
6. 
   A1:F1 yacheykalarini belgilang va Формат ячейки muloqot oynasini oching. Oynaning Выравнивание bandida По горизонтали va По вертикали maydonlari uchun По центру qiymatini o‘rnating. Отображение bo‘limida Объединение ячеек maydoniga bayroqcha o‘rnating.
   
7. 
   “Формат ячейки” muloqot oynasining Шрифт bandida shrift o’lchamini o’rnatish uchun Размер: maydoniga 16 qiymatini, Начертание: maydoniga Полужирный qiymatini o‘rnating.
   

8. A2:F2 yacheykalar diapazonini belgilang va shu belgilangan maydon ustida sichqonni o‘ng tugmasini bosing. Ochilgan kontekst menyu ro‘yxatidan Формат ячеек buyrug‘ini bajaring. Формат ячеек muloqot oynasining Выравнивание bandida По горизонтали va По вертикали maydonlari uchun По центру qiymatini o’rnating. Отображение bo’limida Переносить по словам maydoniga bayroqcha o’rnating.
9. Шрифт bandida Размер: maydoniga 14 qiymatini, Начертание: maydoni uchun Полужирный qiymatini o’rnating va OK tugmasini bosing.
10. A1-F2 diapazonni belgilang. Главная lentasi Шрифт panelida joylashgan Цвет заливки tugmasini bosib, diapazon ichini sariq rang bilan to‘ldiring.
11. A1: F15 diapazonini belgilang. Menyuning Главная bandidagi Шрифт panelida (Границы) tugmasi o’ng tomonida joylashgan tugmani bosing. Ochilgan pastlab chiquvchi ro‘yxatdan Все границы buyrug‘ini bajaring.
12. 2-satrdagi qaysi ustunlar kengligiga jadval sarlavhalari sig‘masa, o‘sha ustunlar kengliklarini o‘zgartiring.
13. Hosil qilingan jadval formati sizga ma’qulmi, ko’ring-chi? Файл - Печать buyruqlarini bajarib, ochilgan oynada jadval ko‘rinishi kuzating.
14. F3:F15 diapazonini belgilang. Главная lentasining Стили bandida joylashgan Условное форматирование tugmasini bosing. Pastlab chiquvchi ro‘yxatdan Управление правилами buyrug‘ini bajaring.
15. Ochilgan Диспетчер правил условного форматирования muloqot oynasida Создать првавило tugmasini bosing (1-rasm).

1-rasm. Диспетчер правил условного форматирования muloqot oynasi.

16. 
    Создание правила форматирования muloqot oynasida Форматировать только ячейки, которые содержат bandini tanlang.
    

17. Oynaning Измените описание правило bo’limida ikkinchi maydonga меньше или равно qiymatini, uchinchi maydonga 0 qiymatini o‘rnating va Формат tugmasini bosing. Формат ячеек muloqot oynasi ochiladi.
18. Oynaning Шрифт bandida Цвет: maydoniga qizil, Начертание: maydoniga полужирный qiymatini o‘rnating. Заливка bandida (och havo rang) rejimini tanlab, OK tugmasini bosing va yana bir marta OK tugmasini bosing.

2-rasm. Создание правила форматирования muloqot oynasi.

19. 
    Создать првавило tugmasini bosing.
    
20. 
    Создание правила форматирования muloqot oynasida Форматировать только ячейки, которые содержат bandini tanlang (2-rasm).
    
21. 
    Oynaning Измените описание правило bo‘limida ikkinchi maydonga Больше qiymatini, uchinchi maydonga 1000 qiymatini o’rnating va Формат tugmasini bosing. Формат ячеек muloqot oynasi ochiladi.
    
22. 
    Oynaning Шрифт bandida Цвет: maydoniga to‘q yashil, Начертание: maydoniga полужирный курсив qiymatini o‘rnating. Заливка bandida (och havo pushti rang) rejimini tanlab, OK tugmasini bosing va yana bir marta OK tugmasini bosing.
    
23. 
    Natijada 3-rasmda tasvirlangan oyna ochiladi.
    

3-rasm.
Ushbu oynada Применить tugmasini bosing. Belgilangan yacheykalar mos qoidalar bo‘yicha formatlanadi.
24. Book.xls ishchi kitobini saqlab qo‘ying.


5-mashq. ЕСЛИ funksiyasidan foydalanish
ЕСЛИ mantiqiy funksiyasi formula va qiymatlarini shartli tekshirish uchun foydalaniladi. Bu funksiya quyidagi sintaksisga ega:
ЕСЛИ (shart; agar shart rost bo‘lsa, ya’ni bajarilsa, ifoda qiymati; agar shart bajarilmasa, ya’ni yolg‘on bo‘lsa ifoda qiymati)
Ushbu funksiyada agar shart ИСТИНА (rost) qiymatini qaytarsa, ikkinchi argument bo‘yicha ifoda qiymati hisoblanadi, agar shart ЛОЖЬ (yolg‘on) qiymatini qaytarsa, uchinchi bo‘yicha ifoda qiymati hisoblanadi.
ЕСЛИ funksiyasida 64 pog‘onali ichma-ich ЕСЛИ funksiyalari joylashishi mumkin va ular argument qiymatlari sifatida значение_если_истина va значение_если_ложь bo‘lishi, va ulardan murakkab shartlarni teksjirish mumkin. Misol:
=ЕСЛИ(А6<22; 5; 10)
Natija: Agar A6 yacheykasidagi qiymat 22 dan kichik bo‘lsa, u holda funksiya joriy etilgan yacheykaga 5 qiymatini, aks holda 10 qiymatini joylashtiradi.
Masalaning qo‘yilishi: Realizatsiya qilingan bitim miqdoridan savdo agentiga kompaniya rahbariyati ma’lum foiz summalarini belgilaydi. Agar bitim miqdori 300000 gacha bo‘lsa - 5%; agar miqdor 1000000 gacha bo‘lsa - 2%; agar 1000000 dan ortiq bo‘lsa - 1.5% ulush oladi. Joriy yilda o‘tkazilgan bitimlar miqdori 3-jadvalda keltirilgan.
3-jadval

Oy	Bitim miqdori	Oy	Bitim miqdori
Yanvar	250000	Iyul	950000
Fevral	140000	Avgust	700000
Mart	800000	Sentabr	150000
Aprel	750000	Oktabr	1400000
May	1200000	Noyabr	1700000
Iyun	1000000	Dekabr	250000

Mashqni bajarish texnologiyasi:

1. 
   Excel dasturini ishga tushiring va Mashqlar.xlsx ishchi kitobini oching.
   
2. 
   Yangi ishchi varaqni ochib, unga Mukofot degan nom bering.
   
3. 
   Oy matnini A1 yacheykasiga kiriting B1 yacheykasiga Bitim miqdori matnini C1 yacheykasiga Mukofot foizi, hamda D1 yacheykasiga Mukofot miqdori matnlarini kiriting.
   
4. 
   A2 yacheykasiga Yanvar, A3 yacheykasiga Fevral matnini kiriting va A4:A13 yacheykalarini Avtoto‘ldirish rejimidan foydalanib, to‘ldiring.
   
5. 
   C2:C13 diapazonini belgilang va yacheykalar formatini Процент deb bering.
   
6. 
   B2:B13 yacheykalariga jadvalga mos ravishda berilganlarni kiriting.
   
7. 
   C2 yacheykasini joriy deb belgilang.
   
8. 
   Formulalar satridagi (Вставка функция) tugmasini bosing.
   
9. 
   Категория ro‘yxatida Категория bandini tashlang.
   
10. 
    Функция ro‘yxatida ЕСЛИ funksiyasini tanlang va OK tugmasini bosing.
    
11. 
    Логическое_выражение maydonida yacheykaga havola kiriting, qaysiki qiymatlar tekshirilishi lozim (B2) va B2<300000 ifodasini yozing. Значение –если_истина maydoniga 5% qiymati kiriting Значение-если_ложь maydonini faollashtiring va yana bir bor ЕСЛИ funksiyasini chaqiring. Buning uchun formulalar satridagi
    

ЕСЛИ tugmasini bosing.

12. 
    Yangi muloqot oynasida Логические виражение maydoniga B21000000 ifodasini kiriting.
    
13. 
    Значение-если_истина maydoniga 2% qiymatini kiriting. Значение-если_ложь maydoniga 1.5% qiymatini kiriting.
    
14.