O‘zbekiston respublikasi xalq ta’lim vazirligi

Ijodkor shaxs faoliyati. Ijodning ichki asoslari qatoriga odatda shaxsning qobiliyati va faoliyat motivlari kiritiladi. Bu asoslar yagonadir: ijodiy qobiliyatlar muvaffaqiyat negizi hisoblanadi, lekin ular motivasiya orqali ro’yobga chiqadi. Ijod qilish qobiliyati ko’p sonli fazilatlar bilan tavsiflanadi. Ijodkor shaxs o’z aql-zakovatining teranligi, mustaqil fikrlashi, tafakkurining o’ziga xosligi, bashorat qilish qobiliyati, zehnining o’tkirligi, tasavvuri va intuisiyasining kuchliligi, mehnatda tirishqoq va intiluvchanligi, o’ziga nisbatan tanqidiy munosabat va murosasizlik, yuksak axloqiy fazilatlar bilan ajralib turadi. Ijodiy qobiliyatlar insonga vaziyat travial, «muammosiz» bo’lib tuyulgan joyda muammoni ko’rish imkonini beradi, bundan yangi motivasiya paydo bo’ladi va u, dastlabki tarzda qo’yilgan vazifadan qat’iy nazar, ichki da’vatkor motivga, faoliyatda ehtiyojga aylanadi. Ijodkor o’zining ayni shu – kutilmagan va salmoqli natijaga erishish qobiliyati bilan ajralib turadi.
Inson faoliyatini tartibga solishning ahamiyati. Faoliyatning ijtimoiy va shaxsiy ahamiyati uni tartibga solish, individ, jamoa va umuman jamiyat faoliyatini boshqarish muammosini kun tartibiga qo’yadi. Inson faoliyatini boshqaruvchi mexanizmlarni shartli ravishda ikki turkumga: ichki va tashqiga ajratish mumkin. Faoliyatni tartibga solishning ichki mexanizmlarini biz uning asosiy atributlarini o’rganish jarayonida ko’rib chiqdik. Bu maqsadni belgilash, motivasiya, shaxsning fe’l-atvorini tavsiflovchi xususiyatlar – uning mijozi, xarakteri, irodasi, xullas, maqsadlar va ularga erishish vositalarini tanlashni, shuningdek faoliyat uslubini belgilaydigan shaxsning barcha xususiyatlaridir.
Xulosalar. Axloq shaxs erkinligini, uning o’zini, o’z ehtiroslarini boshqarish qobiliyatini, insonning o’z qilmishlari uchun avvalo o’zi oldida javobgarligini nazarda tutadi. Axloq inson aqlini ezgu ishlarga yo’naltiradiki, bu shaxsiy manfaatdorlik tuyg’usidan xoli yaxshi niyatlarda namoyon bo’ladi. Individ erkinligi va axloqiy qadriyatlarning mos kelishi axloqqa xos xususiyatdir.
Jamiyatning axloqiy qoidalari shaxsga bu qoidalarga rioya etish majburiyatini yuklaydi, shu sababli burch axloqiy qilmishlarga turtki beradigan muhim ichki omil hisoblanadi. Bundan xulq-atvor me’yorlari va andozalariga oddiy rioya etish nari borsa ijtimoiy jarayon bir maromda kechishini ta’minlash imkonini beradi. Uning rivojlanishi uchun esa ijod imkoniyat yaratadi. Bunda ijodning vazifasi tarix talablariga javob berish, faoliyatning mutlaqo yangi dasturlarini topishdan iboratdir.

2.